Không để phát sinh khoảng trống pháp lý trong kinh doanh bảo hiểm

Cắt giảm nhiều điều kiện đầu tư kinh doanh

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, việc ban hành Luật nhằm cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc cấp thiết cần sửa đổi.

So với Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành, dự thảo Luật sửa đổi 24 điều. Trong đó, dự thảo Luật bãi bỏ xác nhận của cơ quan quản lý nước ngoài về việc doanh nghiệp không vi phạm quy định nghiêm trọng; bãi bỏ các điều kiện trước khi chính thức hoạt động; lược bỏ một số điều kiện, tiêu chuẩn chung đối với người quản lý, người kiểm soát; lược bỏ một số điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm, cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới và cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.

Đồng thời, thay việc đăng ký bằng thông báo nguyên tắc tách nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tái bảo hiểm; lược bỏ việc chấp thuận phương pháp, cơ sở tính phí bảo hiểm của bảo hiểm xe cơ giới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. (Ảnh: VPQH)

Dự thảo Luật cũng tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc khác cho doanh nghiệp như lược bỏ nội dung hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, sức khỏe (sản phẩm bảo hiểm có rủi ro tử vong để tránh nhầm lẫn); bỏ thủ tục chấp thuận Chủ tịch Hội đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc, Tổng giám đốc, chuyên gia tính toán ngay sau khi được cấp phép; nới lỏng nguyên tắc đảm nhiệm chức vụ, quy định về thông báo cho Bộ Tài chính sau khi công khai thông tin; mở rộng phạm vi hoạt động của đại lý bảo hiểm; kéo dài thời gian chuyển đổi chứng chỉ đại lý bảo hiểm; cho phép chuyển tiếp đối với công ty thành viên của doanh nghiệp bảo hiểm.

Đồng thời, cho phép áp dụng song song hai mô hình vốn trên cơ sở rủi ro và biên khả năng thanh toán để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị nguồn lực và nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin...

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận. (Ảnh: VPQH)

Bảo đảm không ảnh hưởng đến sự an toàn của thị trường bảo hiểm

Qua thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành về sự cần thiết ban hành Luật. Đồng thời, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự cần thiết, cấp bách, những nội dung nếu không tháo gỡ sẽ tạo điểm nghẽn, kìm hãm, cản trở sự phát triển của thị trường bảo hiểm, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Dự thảo Luật sửa đổi theo hướng bỏ loại hình “các sản phẩm bảo hiểm cho rủi ro tử vong có thời hạn từ 1 năm trở xuống” đối với doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ và “Doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe kinh doanh các sản phẩm bảo hiểm cho rủi ro tử vong có thời hạn từ 1 năm trở xuống”. Thường trực Ủy ban đề nghị làm rõ lý do bãi bỏ các nội dung nêu trên, rà soát, làm rõ cách hiểu về các loại hình bảo hiểm doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ được triển khai.

Dự thảo Luật cũng bỏ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 65 và điểm b khoản 5 Điều 133 về điều kiện của thành viên góp vốn thành lập của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, điều kiện cấp giấy phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng việc nghiên cứu bãi bỏ các điều kiện là rào cản tiếp cận thị trường, bảo đảm môi trường kinh doanh thông thoáng là cần thiết. Tuy nhiên, cần cân nhắc việc bỏ điều kiện nêu trên, do đây là một trong các quy định quan trọng để sàng lọc tư cách pháp lý, bảo đảm uy tín, năng lực, sự tuân thủ pháp luật của tổ chức nước ngoài khi tham gia góp vốn thành lập doanh nghiệp bảo hiểm.

Trường hợp cần thiết phải bãi bỏ điều kiện này, cần nghiên cứu giải pháp thay thế và cần có các biện pháp giám sát, kiểm soát mang tính chất “hậu kiểm” thay thế phù hợp nhằm bảo đảm an toàn cho thị trường…

Phát biểu tại phiên họp, một số ý kiến cho rằng, dự thảo Luật quá dài, tới 157 điều, nên khi người dân tiếp cận nghiên cứu, thực hiện khó khăn. Ban soạn thảo cần nghiên cứu có thể thu gọn lại một số điều. Đồng thời, cân nhắc có nhất thiết sửa Luật theo thủ tục rút gọn hay không…

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. (Ảnh: VPQH)

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nêu vấn đề hợp đồng bảo hiểm hiện nay rất dày và phức tạp, nhiều người dân khi ký kết không nắm hết các điều khoản, dẫn đến khó khăn trong việc chi trả khi xảy ra rủi ro. Vì vậy, cần nghiên cứu kỹ các quy định để bảo đảm quyền lợi của người tham gia, nâng cao tính minh bạch trong thực hiện hợp đồng.

Phát biểu kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm. Đồng thời, đề nghị tiếp tục đánh giá, tổng kết việc thi hành các quy định, điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính và những khó khăn, vướng mắc phát sinh kể từ khi Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 có hiệu lực đến nay.

Các chính sách được đề xuất cần được đánh giá tác động kỹ, toàn diện đối với các bên liên quan; nhận diện và có phương án khắc phục hạn chế qua tổng kết thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022. Các quy định phải bảo đảm hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, minh bạch, khả thi, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên, bảo đảm hoạt động bình đẳng, ổn định của doanh nghiệp, góp phần khơi thông điểm nghẽn, phát triển thị trường bảo hiểm.

Đánh giá toàn diện tác động tổng thể và hệ quả pháp lý khi cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính và các quy định tháo gỡ vướng mắc; chú trọng đánh giá tác động đến quyền, lợi ích hợp pháp của các bên liên quan, bảo đảm có cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát phù hợp, không để phát sinh khoảng trống pháp lý trong quản lý nhà nước đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm…