Khi tiểu thương chợ truyền thống ở Hà Nội chủ động với hóa đơn điện tử

Từ lo lắng sang chủ động chỉ sau vài tuần

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Lao động Thủ đô, hoạt động kinh doanh của các tiểu thương tại một số chợ truyền thống như: Chợ Hôm - Đức Viên (quận Hai Bà Trưng), chợ Đồng Xuân (quận Hoàn Kiếm), chợ Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy),… đã dần đi vào ổn định sau những ngày “chập chững” làm quen với việc xuất hoá đơn điện tử.

Tại chợ Hôm - Đức Viên, chị Nguyễn Thị Hồng, chủ sạp vải hơn 20 năm kể lại: “Lúc đầu tôi cũng sợ lắm, nghe xuất hóa đơn điện tử là tưởng phải có máy tính, phần mềm gì phức tạp, nhưng hóa ra chỉ cần cái điện thoại, cài ứng dụng là dùng được”.

Với sự hướng dẫn trực tiếp và tỉ mỉ từ cán bộ thuế, chị Hồng dần quen tay. Mỗi lần khách mua hàng, chị nhập nhanh thông tin đơn hàng trên ứng dụng rồi gửi hóa đơn kèm mã QR cho khách qua Zalo. “Khách các cơ quan, đơn vị rất thích vì có hóa đơn luôn. Còn tôi thì đỡ phải ghi chép thủ công như trước”, chị Hồng nói.

Việc phải xuất hoá đơn điện tử không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các tiểu thương ở các chợ truyền thống của Hà Nội.

Chị Lê Thị Hoa, một tiểu thương khác chia sẻ chị cũng từng là người “sợ công nghệ”, nay lại chính là người chủ động mở app điện thoại để tạo hóa đơn cho khách mua hàng.

“Hồi đầu nghe nói phải dùng hóa đơn điện tử, tôi lo lắm, vì tưởng phải lên máy tính, có mạng, có phần mềm gì phức tạp. Nhưng được cán bộ thuế hướng dẫn cụ thể, lại có người của Ban Quản lý chợ hỗ trợ cài app, giờ tôi bấm vài cái là có hóa đơn gửi khách luôn. Không mất thời gian mà khách cũng yên tâm hơn”, chị Hoa hồ hởi chia sẻ.

Cùng kinh doanh tại chợ Hôm - Đức Viên, bác Nguyễn Thị Thành chia sẻ: “Ban đầu tôi cũng định “chống” vì nghĩ là phiền phức, nhưng thấy các tiểu thương khác đều làm được, với cả có khách quen cần lấy hóa đơn để hạch toán với cơ quan nên tôi đành học. Giờ thì quen rồi, thấy cũng tốt. Giao dịch rõ ràng, khách hàng tin tưởng hơn”.

Qua ghi nhận tại một số chợ truyền thống khác như Đồng Xuân, Nghĩa Tân, không chỉ làm để “đối phó với quy định”, nhiều tiểu thương dần nhận thấy việc lập hoá đơn điện tử cũng mang lại lợi ích thiết thực. Chị Ngô Thị Thắm, thiểu thương bán hàng khô tại chợ Nghĩa Tân chia sẻ: “Ngày trước bán xong là xong, giờ có hóa đơn lưu lại thì mình cũng dễ quản lý doanh thu, nhập hàng. Khách hàng công ty hay nhà hàng cũng tin tưởng hơn”.

Chị Đào Thị Lanh, cũng bán đồ khô tại chợ Đồng Xuân cho hay: “Trước đây có khách muốn mua nhiều mà tôi không có hóa đơn, nên họ cũng lưỡng lự, dù giả cả rất hợp lý. Giờ tôi lên hóa đơn được, khách yên tâm, lại còn có cơ hội làm ăn lâu dài. Có lúc tôi còn được đặt hàng cả trăm triệu vì có thể xuất hóa đơn nhanh”.

Hoạt động kinh doanh của các tiểu thương chợ Đồng Xuân diễn ra sôi nổi.

Không ít tiểu thương, sau một thời gian thử nghiệm, đã thấy rõ lợi ích của hoá đơn điện tử. Anh Trần Duy Thành, tiểu thương chợ Đồng Xuân chia sẻ: “Giờ khách mua hàng về công ty họ hay đòi hóa đơn, nhất là mấy mặt hàng giá cao. Trước tôi không có, mất khách. Giờ làm được hóa đơn, họ vui, tôi cũng mừng. Còn dễ ghi nhớ doanh thu nữa”.

Từ thực tế thấy rằng, không chỉ giúp “hợp thức hóa” giao dịch, hóa đơn điện tử đang dần trở thành công cụ hỗ trợ tiểu thương mở rộng kinh doanh. Đáng chú ý, một số hộ kinh doanh sau khi áp dụng hóa đơn điện tử còn được ngân hàng hỗ trợ xét duyệt vay vốn dễ hơn nhờ có số liệu doanh thu rõ ràng.

Ban quản lý chợ, cán bộ thuế trở thành “cầu nối” hiệu quả

Không phải ngẫu nhiên mà tiểu thương ở các chợ truyền thống như chợ Hôm - Đức Viên, Đồng Xuân, Nghĩa Tân,… lại có thể thích ứng với “công nghệ số” nhanh chóng đến vậy. Sự chuyển mình đó đến từ sự sát sao, tận tình của chính Ban Quản lý chợ và lực lượng cán bộ thuế cơ sở.

Đưa chúng tôi đi tham quan một vòng để nắm bắt tình hình hình kinh doanh của các tiểu thương tại chợ Hôm - Đức Viên, ông Phùng Chí Hiếu - đại diện Ban Quản lý chợ cho biết, chợ có hơn 800 hộ kinh doanh cố định, Ban Quản lý chợ đã chủ động phối hợp với cơ quan thuế từ rất sớm để các tiểu thương làm quen và thực hiện xuất hoá đơn điện tử cho các giao dịch, đảm bảo hoạt động kinh doanh đúng quy định pháp luật.

“Ngay từ khi có chỉ đạo triển khai hóa đơn điện tử, chúng tôi đã phối hợp với cơ quan thuế lên danh sách tiểu thương, tổ chức các buổi tập huấn theo từng ngành hàng. Mỗi người học mỗi kiểu, có cô bác lớn tuổi thì chúng tôi “cầm tay chỉ việc”. Không gò ép, không máy móc, ai gặp khó là báo ngay, chúng tôi sẽ báo nhân viên Ban Quản lý và cán bộ thuế xuống hỗ trợ kịp thời”, ông Hiếu cho biết.

Ông Hiếu chia sẻ thêm, không chỉ dừng lại ở khâu tuyên truyền, cán bộ thuế còn trực tiếp xuống tận sạp, hỗ trợ tiểu thương cài đặt phần mềm, hướng dẫn từng bước lập - gửi hóa đơn, thậm chí… sẵn sàng làm mẫu ngay trên điện thoại của mình để bà con “làm theo lần đầu”.

Từ tâm lý e ngại, đến nay, nhiều tiểu thương đã thuần thục sử dụng điện thoại để lập hóa đơn, gửi mã QR cho khách, tra cứu giao dịch trên ứng dụng.

Tại chợ Hôm - Đức Viên, chỉ trong vòng chưa đầy hai tháng, gần 80% số hộ kinh doanh cố định đã biết sử dụng hóa đơn điện tử, điều mà chính nhiều tiểu thương từng cho là “khó như trời”.

Chia sẻ về việc hướng dẫn tiểu thương lên hoá đơn điện tử, một cán bộ thuế cho biết: “Chúng tôi không triển khai theo kiểu “áp mệnh lệnh hành chính” mà chủ động xuống từng chợ, chia nhóm, tổ chức tập huấn linh hoạt. Đối với người trẻ, họ tiếp cận nhanh, chúng tôi hướng dẫn qua phần mềm. Với người lớn tuổi, khó tiếp cận, chúng tôi ngồi cạnh, làm mẫu trên điện thoại để họ làm theo”.

Được biết, thay vì phát tài liệu hay tổ chức hội nghị quy mô lớn, cơ quan thuế tổ chức các buổi tư vấn nhỏ ngay trong khuôn viên chợ, vào thời điểm tiểu thương rảnh tay nhất thường là sau buổi sáng bán hàng.

Kể về quá trình tiếp cận với hoá đơn điện tử, chị Vũ Thị Tám, một tiểu thương tại chợ Hôm - Đức Viên, nhớ lại những buổi đầu khi nghe đến hóa đơn điện tử: “Thực lòng mà nói, tôi cứ nghĩ hóa đơn điện tử là chuyện của doanh nghiệp, còn mình thì bán lẻ, bán sạp, ai cần đâu! Nhưng rồi được cán bộ thuế về tận nơi nói rõ: có hóa đơn, khách hàng tin tưởng hơn, lại dễ quản lý sổ sách. Thế là tôi học làm. Giờ quen tay rồi, vài thao tác là xong”.

Chỉ trong hơn một tháng, chị Tám đã lập được hàng chục hóa đơn điện tử cho khách sỉ. Giao dịch rõ ràng, khách hàng yên tâm, còn chị thì không cần lo “sổ tay ghi chép rối rắm” như trước.

Ngành thuế Hà Nội và Ban quản lý các chợ đã giúp người buôn bán truyền thống từng bước đi vào quỹ đạo minh bạch, hiện đại, mà vẫn gần gũi, dễ tiếp cận.

Bằng cách tiếp cận gần dân, nói đúng, làm thật và hỗ trợ đến cùng, ngành thuế Hà Nội đã giúp hàng nghìn hộ kinh doanh truyền thống vượt qua rào cản công nghệ. Từ sự e dè, tiểu thương giờ đã chủ động lên hoá đơn, chủ động minh bạch, chủ động hội nhập với nền kinh tế số.

“Không có ai lạc hậu cả, chỉ cần được hướng dẫn đúng cách”, câu nói của chị Lê Thị Hoa, tiểu thương chợ Hôm - Đức Viên, như một minh chứng cho hiệu quả của sự đồng hành chặt chẽ giữa cơ quan quản lý và người dân, nhất là trong công cuộc chuyển đổi số.

Còn với bà Vũ Thị Tâm, thiểu thương tại chợ Đồng Xuân thì: “Lúc đầu tôi cũng sợ, tưởng phải có máy tính, máy in. Ai ngờ chỉ cài app vào điện thoại là làm được. Mỗi lần có đơn lớn, tôi xuất hóa đơn, gửi mã QR là xong. Khách công ty họ thích lắm, thấy chuyên nghiệp hẳn ra!”.

Chuyển đổi số với người kinh doanh nhỏ chưa bao giờ là dễ, nhưng với cách làm linh hoạt, từ cơ sở, vì người dân, sát thực tế, ngành thuế Hà Nội và Ban quản lý các chợ đã cùng tạo nên một cuộc “chuyển mình mềm”, giúp người buôn bán truyền thống từng bước đi vào quỹ đạo minh bạch, hiện đại, mà vẫn gần gũi, dễ tiếp cận.

“Đừng tưởng tiểu thương không biết công nghệ. Chỉ là họ cần được dẫn dắt bằng sự kiên nhẫn và tin tưởng”, một cán bộ thuế nói ngắn gọn, nhưng cũng đủ để lý giải cho thành công bước đầu của quá trình số hoá chợ truyền thống tại Thủ đô Hà Nội.

Hóa đơn điện tử là hình thức không dùng tiền mặt nhằm tiến tới mô hình chính quyền số - kinh tế số - xã hội số phù hợp với xu thế thời đại, hiện đang được đa số tiểu thương ở Hà Nội hưởng ứng.