Còn những khoảng trống trong chính sách hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng dịch Covid-19

Viện Phát Triển Sức khỏe Cộng đồng Ánh Sáng - LIGHT (Viện LIGHT) vừa tổ chức Hội thảo "Hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi Covid-19: Bài học từ thực tiễn" với mục đích nhận định về công tác hỗ trợ người lao động trong đại dịch; chia sẻ bài học kinh nghiệm và các khuyến nghị chính sách nhằm hỗ trợ người lao động phục hồi và thích ứng an toàn với các diễn tiến của đại dịch Covid-19 trong thời gian tới.

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng, hoạt động hỗ trợ cần có sự phối hợp của nhiều bên liên quan, giữa các cơ quan chính phủ, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và người dân. Cần tăng cường áp dụng công nghệ thông tin và kết nối mạng lưới, nhằm triển khai và điều phối hoạt động hỗ trợ hiệu quả.

Đại biểu tham gia Hội thảo

Đại diện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, tính đến nay, trong phạm vi Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định 23/2021/QĐ-Ttg, toàn quốc đã có 27,13 triệu lượt đối tượng nhận hỗ trợ với tổng số tiền trên 31,12 nghìn tỷ đồng, bao gồm người lao động tạm hoãn hợp đồng lao động, lao động ngừng việc và chấm dứt hợp đồng lao động, lao động mang thai, trẻ em dưới 6 tuổi, các đối tượng thuộc diện F0 và F1, các nghệ sĩ, hướng dẫn viên du lịch và các hộ kinh doanh.

Cùng đó, cả nước có trên 14,33 triệu người lao động tự do và các đối tượng đặc thù đã được hỗ trợ với tổng kinh phí 18,62 nghìn tỷ đồng; đã có 1.761 tỷ đồng dành cho các doanh nghiệp vay vốn phục hồi sản xuất và trả lương cho nhân viên; giảm đóng bảo hiểm thất nghiệp cho 9,68 triệu lao động; Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam và 44 tỉnh, thành hỗ trợ gần 14 tỉ đồng cho trẻ mồ côi do cha mẹ mất do Covid-19 và trẻ sơ sinh của sản phụ nhiễm Covid-19.

Các đại biểu đánh giá cao chính sách cứu trợ của Chính phủ trong đại dịch Covid-19. Nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụng khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và vị thành niên (SCAGA) cho thấy: Chính phủ rất chủ động và kịp thời ban hành một loạt các chính sách an sinh xã hội nhằm hỗ trợ người dân và các doanh nghiệp chịu tác động bất lợi và gặp khó khăn trong đời sống và sản xuất kinh doanh.

Chính sách hỗ trợ người dân và các doanh nghiệp gặp khó khăn do đại dịch đã bao phủ được hầu hết các nhóm dễ bị tổn thương và bị tác động bởi đại dịch Covid-19. Đặc biệt, lần đầu tiên, các nhóm lao động phi chính thức đã chính thức được hưởng lợi trong các chính sách an sinh xã hội của Chính phủ trong những tình huống khẩn cấp.

Tuy nhiên, phân tích khía cạnh giới và quyền của các nhóm dễ bị tổn thương, nghiên cứu của SCAGA cũng chỉ ra các khoảng trống của những chính sách cứu trợ, đó là những khoảng trống liên quan đến khía cạnh giới và quyền của các nhóm dễ bị tổn thương cần được cải thiện.

Trao hỗ trợ cho người dân khó khăn, bị ảnh hưởng dịch Covid-19 tại xã Kim Lan, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Ảnh minh họa.

Nghiên cứu của CSAGA cho rằng, các chính sách cứu trợ và tái thiết chưa được xây dựng dựa trên các phân tích giới về các tác động của đại dịch tới phụ nữ, nam giới và các giới khác; chưa có các chính sách/chương trình cụ thể phòng chống bạo lực giới, nhất là bạo lực gia đình đối với phụ nữ và trẻ em. Với nhóm lao động thuộc khu vực phi chính thức, việc thụ hưởng chính sách cũng gặp khó khăn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trẻ em thuộc các nhóm dễ tổn thương và trẻ em ở các khu vực vùng sâu, vùng xa và hải đảo không có cơ hội học tập bình đẳng trong đại dịch…

Theo Bác sĩ Nguyễn Thu Giang, Phó Viện trưởng Viện LIGHT, thì: "Đại dịch Covid- 19 không chỉ ảnh hưởng tới nền kinh tế và thu nhập của người dân, mà đang làm lộ rõ tác động không hề nhỏ đến các vấn đề khác trong đời sống xã hội như sức khỏe tâm thần của người dân, đặc biệt những nhóm dân cư dễ bị tổn thương như người lao động tự do, người nghèo, phụ nữ, trẻ em hay các vấn đề về bình đẳng giới, lỗ hổng trong hệ thống an sinh xã hội…

Chúng tôi khuyến nghị các chính sách hỗ trợ, phục hồi và thích ứng với các diễn tiến của đại dịch Covid-19 cần xem xét kỹ lưỡng, đa chiều kinh tế, xã hội, đặc biệt yếu tố giới, y tế và sức khỏe tâm thần; quá trình xây dựng chính sách phải có tham vấn ý kiến của đại diện các nhóm dễ bị tổn thương và các nhóm có thể bị ảnh hưởng nhất bởi đại dịch Covid- 19".

Ông Phạm Quang Tú - Phó Giám đốc, Tổ chức Oxfam tại Việt Nam, nói: "Kết nối đa bên giữa các cơ quan Bộ, Ban, ngành của Chính phủ với khối xã hội, doanh nghiệp và người dân là đặc biệt quan trọng trong xây dựng và triển khai chính sách hỗ trợ, phục hồi và thích ứng với các diến tiến của đại dịch Covid-19. Việc kết hợp đa bên này không chỉ giúp huy động nguồn lực tài chính, mà còn phát huy được các sáng kiến cộng đồng, thúc đẩy tính hiệu quả và kịp thời trong triển khai, và không chồng chéo trong hoạt động".