Chủ quan không tiêm phòng, nhiều người mắc bệnh dại nguy kịch

Thời gian qua, nhiều bệnh viện trên địa bàn Thành phố như Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương... đã tiếp nhận và điều trị nhiều trường hợp nguy kịch do chó cắn. Điều đáng lo ngại, do chủ quan, sau khi bị chó cắn, nhiều người không tiêm vắc xin phòng dại, khiến tình trạng bệnh trở nên nguy kịch và việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém hơn.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân.

Điển hình vừa qua, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đã tiếp nhận và điều trị cho trường hợp bệnh nhân 11 tuổi mắc bệnh dại từ chó nuôi trong nhà. Theo thông tin từ bệnh viện khoảng 5 ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân C có biểu hiện mệt mỏi, đau đầu, ăn uống kém. Sau đó cháu đau họng, khó uống nước rồi sốt cao 39,4oC. Gia đình đưa C đi khám tại bệnh viện nhưng không rõ chẩn đoán.

Ngày hôm sau, tình trạng trở nên bất thường, cháu thay đổi tính tình, cáu gắt, nói nhảm, có biểu hiện sợ nước, sợ gió, ý thức chậm nên được đưa vào bệnh viện điều trị. Tại đây, bác sĩ nghi ngờ C bị bệnh dại, lấy dịch não tủy và nước bọt làm xét nghiệm nhưng chưa có kết quả. C được sử dụng thuốc an thần, đặt ống nội khí quản, thở máy, vận mạch. Tuy nhiên tình trạng kông cải thiện nên được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Bác sĩ Nguyễn Thị Huân, Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, khi tiếp nhận, bệnh nhân đã phải thở máy qua ống nội khí quản, duy trì 3 vận mạch liều cao, đồng từ phản xạ ánh sáng yếu, tăng tiết đờm dịch hầu họng. Bệnh nhân được chẩn đoán: Sốc nhiễm trùng, viêm não - màng não. Đặc biệt, do bệnh nhân có biểu hiện sợ nước, sợ gió và trong tiền sử có nuôi chó nhưng chết bất thường, các bác sĩ đã nghĩ nhiều đến bệnh dại.

Kết quả xét nghiệm sau đó khẳng định cháu dương tính với vi rút dại. Đại diện gia đình cho biết: Do không biết cháu có từng bị chó cắn hay có tiếp xúc trực tiếp với con chó trước đó hay nên đã không tiêm phòng. Sau khi có kết quả khẳng định cháu C mắc bệnh dại, gia đình đã xin đưa cháu về chăm sóc tại gia đình.

Trước đó, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng tiếp nhận và điều trị cho ông Đ.H.B (62 tuổi, làm nghề lái xe, trú tại Bắc Ninh) từng nhiều lần bị chó cắn, lần gần nhất trước khi nhập viện là cách đó gần ba tháng. Khi đó, ông bị chó nhà hàng xóm cắn vào mặt ngoài cẳng chân phải nhưng không tới cơ sở y tế để xử trí, hay tiêm phòng dại. Con chó được theo dõi khoảng mười ngày, sau đó xuất hiện biểu hiện hung dữ và bị gia chủ bán đi.

Khoảng ba ngày trước khi nhập viện, ông B đột ngột xuất hiện tình trạng kích thích, hoảng loạn, ăn uống kém, cảm giác nghẹn họng, sợ nước và sợ gió. Tại bệnh viện tuyến dưới, ông được chẩn đoán mắc bệnh dại và lập tức chuyển tới Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Theo bác sĩ, khi tiếp nhận, bệnh nhân có các triệu chứng điển hình của bệnh dại thể hung dữ như kích động, hốt hoảng, tăng tiết đờm dãi, mắt đỏ, tai thính. Những biểu hiện này cho thấy bệnh đã bước sang giai đoạn toàn phát - giai đoạn cực kỳ nguy hiểm, tiên lượng rất xấu và hầu như không còn khả năng điều trị khỏi.

Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch và Tiêm chủng, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương phân tích: "Bệnh dại là một bệnh do vi rút dại gây ra, hầu như luôn gây tử vong sau khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, nhưng bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu được tiêm vắc xin phòng ngừa ngay sau khi nghi ngờ phơi nhiễm với vi rút dại như trong trường hợp bị động vật cắn hoặc cào”.

Vi rút dại thường có trong nước bọt của những động vật mắc bệnh như chó, mèo. Người có thể bị lây khi bị cắn, cào hoặc khi nước bọt tiếp xúc với vết thương hở, niêm mạc (mắt, mũi, miệng). Khi phát bệnh, bệnh nhân có biểu hiện rất điển hình như: Sợ nước, sợ gió, kèm theo co giật, rối loạn tri giác, liệt. Bệnh dại ở người gần như chắc chắn tử vong nếu không được xử trí dự phòng sau phơi nhiễm kịp thời (tiêm vắc xin và/hoặc huyết thanh kháng dại) ngay sau khi bị động vật cắn/cào.

Theo bác sĩ Huyền, khi bị chó, mèo hoặc bất kỳ động vật nào cắn hoặc cào, hãy: Rửa sạch vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy với xà phòng trong 15 phút, tuyệt đối không chà xát vết thương, không đắp lá hay dùng thuốc dân gian. Đồng thời, người bệnh cần đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm vắc xin dại, huyết thanh kháng dại (nếu cần) càng sớm càng tốt. Bác sĩ cũng khuyến cáo không đợi theo dõi vật nuôi nếu không có khả năng theo dõi chắc chắn hoặc vật nuôi có biểu hiện bất thường.