Cần lưu ý "1.000 ngày vàng" của con em

Sau khi thụ thai, hợp tử phải trải qua nhiều giai đoạn phát triển để trưởng thành.Trong đó, 1000 ngày từ khi thụ thai cho đến khi được hai tuổi là vô cùng quan trọng. Đây là giai đoạn phát triển thể chất, tinh thần rất đặc biệt, quyết định phần còn lại của cuộc đời đứa bé, được các nhà khoa học nhấn mạnh đây là “1.000 ngày vàng của trẻ em”.
can luu y 1000 ngay vang cua con em 3 nguyên nhân chính khiến trẻ hay khóc đêm và cách khắc phục
can luu y 1000 ngay vang cua con em Chăm sóc dinh dưỡng trẻ em trong 1.000 ngày đầu đời

Vì sao, những ngày vàng là rất quan trọng? Bài viết dưới đây sẽ giải thích vấn đề quan yếu này.

can luu y 1000 ngay vang cua con em

Tổng quan về “1.000 ngày vàng”

Các nhà nhi khoa, Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đều lưu ý, nhấn mạnh 1.000 ngày đầu đời, từ khi thụ thai đến khi được tròn hai tuổi, là giai đoạn tối quan trọng, là “những ngày vàng”, những ngày “quyết định” cho sự phát triển thể chất và tinh thần cho trẻ em:

* Về thể chất, 1000 ngày vàng là giai đoạn quyết định đến 60% khả năng tăng trưởng chiều cao của trẻ trong tương lai. Nhiều nghiên cứu cho thấy, ở các nước nghèo đang phát triển, trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng cao nhất trong giai đoạn này, và trẻ bị suy dinh dưỡng trong hai năm đầu của cuộc sống sẽ bị ảnh hưởng đến phát triển thể lực, chiều cao, cân nặng và năng lực lao động khi trưởng thành.

* Về tinh thần, dù bộ não con người phát triển và thay đổi trong suốt cuộc đời, nhưng phát triển trí não nhanh nhất và quan trọng nhất của đứa trẻ là ba tháng cuối của thai kỳ và hai năm đầu đời, “1000 ngày vàng”.

Trong 5 tháng đầu sau thụ thai, bộ não con người ở là một cấu trúc hai phiến mịn màng như một hạt cà phê. Đến 9 tháng, sắp ra đời, não bộ bắt đầu có khe cuộn. Khi sinh ra, các vùng não phát triển nhanh bao gồm vùng hãi mã, các vùng vỏ, thị giác và thính giác. Năm đầu sau sinh, có sự phát triển nhanh chóng các trung khu ngôn ngữ, vận động, để kiểm soát quá trình chú ý, ức chế và tính linh hoạt.

Những bài học, kinh nghiệm

Vòng “luẩn quẩn” (vicious cycle) của suy dinh dưỡng

Khi thiếu ăn, suy dinh dưỡng, để sống còn hệ thống thần kinh sẽ “lên chương trình" tiết kiệm năng lượng giảm tiêu thụ chất béo, giảm tăng trưởng, và thượng thận tăng tiết corticoids. Một vòng luẩn quẩn bệnh lý được hình thành: >(Thiếu thức ăn, Ăn mất ngon, Kém hấp thu,Bệnh chuyển hóa) > (Thiếu dinh dưỡng) > (Sụt cân, Chậm phát triển, Suy hệ miễn dịch, Tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa) > (Nhiều bệnh tật) > ....

can luu y 1000 ngay vang cua con em

Trẻ suy dinh dưỡng không thể hồi phục hoàn toàn

Nhiều nguyên cứu đa trung tâm, tầm quốc tế cho thấy rằng, những đứa trẻ còi cọc, suy dinh dưỡng trong khoảng “1000 ngày vàng” dù có được điều trị tích cực, đúng đắn sau này cũng không thể hồi phục hoàn toàn những di chứng thể chất và tinh thần. Trẻ thường không thể cải tạo chiều cao vì các đĩa sụn tiếp hợp bị hóa cốt, phát triển tinh thần vận động cũng kém hơn trẻ bình thường.

PGS, TS Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho rằng: Trẻ đã suy dinh dưỡng, việc hồi phục rất khó khăn, đòi hỏi một khoảng thời gian dài; riêng chiều cao của trẻ không thể trở về được chuẩn trung bình dù có được điều trị hết sức tích cực.

Suy dinh dưỡng gây chậm phát triển trí tuệ về sau

Năm 2004, hội nghị về Chậm phát triển trí tuệ họp tại Montreal đã công bố tuyên ngôn về tàn tật trí tuệ (mental disability). Theo đó, sau yếu tố không cải tạo được là di truyền, suy dinh dưỡng, đặc biệt trong 1000 ngày vàng, là những nguyên nhân hàng đầu gây chậm phát triển tinh thần. Ngay cả khi được điều trị, sự hồi phục tinh thần thường không được hoàn hảo.

* Tiêm chủng đúng lịch mới có tác dụng

Tiêm chủng là cách phòng bệnh chủ động, hữu hiệu để phòng ngừa các bệnh lây nhiễm cho trẻ con. Nguyên lý tiêm chủng là kích thích chủ động hệ miễn dịch của em bé sản sinh ra các kháng thể đặc hiệu để chống lại mầm bệnh tương ứng.

Về nguyên tắc, càng tiêm phòng sớm, tiêm nhắc nhiều lần lượng kháng thể càng cao, khả năng ngừa bệnh càng lớn. Tuy nhiên, cần hiểu về sự phát triển, hoàn chỉnh hệ miễn dịch của đứa trẻ: có loại vắc xin có thể tiêm phòng ngay khi mới lọt lòng, như BCG ngừa lao, vắc xin viêm gan B; nhưng vắc xin ngừa sởi thường phải tiêm sau 6 tháng tuổi….

Đôi điều bàn luận

Phần lớn trẻ em Việt Nam mới sinh đều có chiều dài cũng tương đương với trẻ em sinh ra tại các quốc gia khác trên thế giới. Nhưng từ 3 tuổi trở lên, khoảng cách chiều cao khác biệt và dần dần bị trẻ em thế giới bỏ xa.

Các nghiên cứu Nhật Bản chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của con người gồm: chế độ dinh dưỡng chiếm đến 32%, vận động thể dục thể thao chiếm 20%, môi trường tâm lý và xã hội chiếm 16% và yếu tố chủng tộc di truyền chiếm 23%. Như vậy, có đến hơn 3/4 (77%) yếu tố ảnh hưởng lên chiều cao là “có thể cải tạo được” (modifiable factors), đặc biệt là chăm sóc chế độ dinh dưỡng cho trẻ trong 1000 ngày vàng.

Nhận thức tầm quan trọng của 1000 ngày vàng, năm 2010, hai cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton và người đồng nhiệm Ailen, Micheál Martin, đã khởi xướng sáng kiến “Nâng cao dinh dưỡng (Scaling Up Nutrition, SUN) và 1.000 ngày vàng” với nhận thức rằng “Suy dinh dưỡng là một vấn đề lớn chúng ta phải giải quyết” và "Can thiệp sau thời gian vàng thường không thể hồi phục lại những tổn hại đã xảy ra”.

Ngày trước, người Hoa và một số nơi ở châu Á thường chỉ đặt tên con sau ngày “thôi nôi”, khi đứa trẻ bắt đầu vào tuổi thứ hai. Dù không hiểu rõ sự phát triển, hoàn chỉnh chức năng, trưởng thành nhưng người xưa cũng đã nhận đinh những năm tháng đầu đời của đứa trẻ thường “khó nuôi” và nhiều nguy cơ hơn những khoảng thời gian khác; và chỉ khi qua được “đốt” này đứa trẻ mới được xem là tồn tại.

Từ hai khẩu hiệu nổi tiếng của Tổ chức Y tế Thế giới: “Sức khỏe trẻ em hôm nay là phồn vinh của xã hội ngày mai” (Children's health, nation's wealth), và “1.000 ngày vàng quyết định sức khỏe và sự giàu có của thế giới” (1,000 days: decides the health and wealth of the world), chúng tôi xin đúc kết lại một phương châm dành cho phụ huynh Việt Nam ta: “Muốn con lớn khôn: thượng tôn ngày vàng”

TS.BS. Trần Bá Thoại

Uỷ viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam

Theo dantri.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm 8 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm 8 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Sau khi thực hiện sắp xếp Công đoàn Cơ quan Dân Đảng và Công đoàn Cơ quan Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Gia Lâm, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Gia Lâm đã ra quyết định thành lập 8 Công đoàn cơ sở trực thuộc.
Chia sẻ kinh nghiệm hoạt động công đoàn tại các khu công nghiệp

Chia sẻ kinh nghiệm hoạt động công đoàn tại các khu công nghiệp

(LĐTĐ) Ngày 28/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội do đồng chí Lê Đình Hùng - Ủy viên Ban Chấp hành Tổng LĐLĐ Việt Nam, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc, trao đổi kinh nghiệm về hoạt động công đoàn tại Công đoàn các Khu chế xuất và công nghiệp (KCX&CN) Thành phố Hồ Chí Minh.
Đề xuất giải pháp thúc đẩy triển khai các dự án giao thông trọng điểm

Đề xuất giải pháp thúc đẩy triển khai các dự án giao thông trọng điểm

(LĐTĐ) Sáng 29/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải (Ban Chỉ đạo) chủ trì họp phiên thứ 10 của Ban Chỉ đạo.
Nhân viên xe buýt kịp thời đưa người gặp nạn đi cấp cứu

Nhân viên xe buýt kịp thời đưa người gặp nạn đi cấp cứu

(LĐTĐ) Rạng sáng 29/3, xe buýt tuyến 101B đã kịp thời đưa 2 người bị thương do tai nạn giao thông vào bệnh viện cấp cứu.
Bắt giữ đối tượng đánh tử vong bạn vì từ chối nhậu

Bắt giữ đối tượng đánh tử vong bạn vì từ chối nhậu

(LĐTĐ) Đem rượu qua nhà rủ nhậu nhưng bị từ chối, Vũ Văn Xuyên dùng gậy gỗ đánh tử vong ông N.V.N.
Xây dựng người phụ nữ Việt Nam trong thời đại mới

Xây dựng người phụ nữ Việt Nam trong thời đại mới

(LĐTĐ) Mới đây, Công đoàn Trường Mầm non thị trấn Phú Xuyên tổ chức chuyên đề “Xây dựng người phụ nữ Việt Nam trong thời đại mới”.
Hà Nội giao bổ sung 2. 648 biên chế giáo dục từ năm học 2023 - 2024

Hà Nội giao bổ sung 2. 648 biên chế giáo dục từ năm học 2023 - 2024

(LĐTĐ) Tại kỳ họp thứ 15, HĐND Thành phố khoá XVI, diễn ra ngày 29/3, HĐND Thành phố đã thông qua Nghị quyết "Về việc điều chỉnh tổng biên chế sự nghiệp Thành phố năm 2024 và giao bổ sung biên chế viên chức giáo dục từ năm học 2023- 2024". Theo đó Nghị quyết quyết định bổ sung 2.648 biên chế giáo dục năm học 2023 - 2024 ở các cấp học.

Tin khác

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).
Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

(LĐTĐ) Sáng 28/3, tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Xanh Pôn đã diễn ra hội nghị trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế giữa hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

(LĐTĐ) “Với sức khỏe răng miệng, vấn đề về thẩm mỹ được “xếp hạng” sau. Bởi vì, khi có các ổ viêm, nhiễm trùng trong khoang miệng, thì đó là nguy cơ tiềm ẩn sức khỏe toàn thân, nguy cơ của các bệnh khác như: Viêm nội tâm mạc, viêm cầu thận, viêm khớp…”, đó là chia sẻ của GS.TS Trịnh Đình Hải - Trưởng Khoa Răng Hàm Mặt - Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Thiếu hành lang pháp lý đồng bộ

Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Thiếu hành lang pháp lý đồng bộ

(LĐTĐ) Việt Nam đã có Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, song do các văn bản quy phạm pháp luật chưa đồng bộ khiến thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) vẫn được lưu hành và bày bán công khai. Đáng nói, loại thuốc lá thế hệ mới lại đang “hút hồn” giới trẻ, trong khi mức độ “nguy hiểm” ra sao chỉ mới dừng lại cấp độ cảnh báo chứ chưa có số liệu cụ thể về độ độc hại.
Trang web lấy số khám bệnh của Viện Tim TP.HCM bị tấn công

Trang web lấy số khám bệnh của Viện Tim TP.HCM bị tấn công

(LĐTĐ) Phát hiện có sự tấn công vào trang web là do ghi nhận bất thường khi lượt truy cập cao hơn rất nhiều so với bình thường - khoảng 5 triệu lượt.
Gia tăng dịch bệnh phức tạp đầu năm 2024

Gia tăng dịch bệnh phức tạp đầu năm 2024

Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”. Hội nghị được tổ chức trong bối cảnh tình hình dịch bệnh đầu năm 2024 đang có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là một số bệnh lây truyền từ động vật sang người như dại, cúm A(H5N1).
Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông tin về thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng

Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông tin về thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng

(LĐTĐ) Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết: Thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) được ban hành trên cơ sở đảm bảo đúng quy định của Luật BHYT; Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật BHYT và được sự thống nhất của Bộ Y tế.
Thủ tướng chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh lao

Thủ tướng chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh lao

(LĐTĐ) Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 25/CĐ-TTg về việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh lao.
Chủ động phòng chống bệnh lao từ y tế cơ sở

Chủ động phòng chống bệnh lao từ y tế cơ sở

(LĐTĐ) Hiện tình hình dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam tốc độ giảm chậm trong khi kinh phí đầu tư cho công tác phòng, chống còn thấp, bởi vậy, căn bệnh nguy hiểm này luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát. Để đạt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, thì việc sàng lọc lao chủ động ở những nhóm nguy cơ cao và kiểm soát lao gắn với y tế cơ sở đang được kỳ vọng trở thành đột phá trong việc điều trị và quản lý bệnh lao trong cộng đồng.
Xem thêm
Phiên bản di động