Bảo vệ trẻ ngay khi chào đời với vắc xin phòng vi rút hợp bào hô hấp

Hệ thống Tiêm chủng VNVC vừa ra mắt và triển khai tiêm vắc xin phòng vi rút hợp bào hô hấp (RSV) của Tập đoàn Pfizer (Mỹ).

Thai phụ được tiêm vắc xin phòng RSV tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC.

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết, từ lâu nay, các chuyên gia nhi khoa, hô hấp trên toàn thế giới đã khẳng định sự nguy hiểm của vi rút hợp bào hô hấp RSV. Chính vì vậy, các nhà khoa học, các tập đoàn dược phẩm vắc xin đã không ngừng “chạy đua” trong cuộc chiến chống lại RSV để nghiên cứu và phát triển vắc xin phòng ngừa.

Tính đến tháng 9/2025, vắc xin đã được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia và đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước, sử dụng cho phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền. Đến nay, người dân Việt Nam đã chính thức được tiếp cận những loại vắc xin, sinh phẩm tiên tiến này để phòng bệnh do RSV, mở đầu là vắc xin RSV của Pfizer.

RSV là một trong những loại vi rút phổ biến nhất gây viêm tai giữa, viêm phổi, viêm tiểu phế quản, suy hô hấp cấp ở trẻ dưới 2 tuổi nhưng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Bệnh lây lan qua đường hô hấp khi hít phải hoặc tiếp xúc các giọt bắn chứa vi rút trên các bề mặt như mặt bàn, ghế, sàn nhà, thành giường…

Trẻ mắc RSV thường khởi phát các triệu chứng như ho, hắt hơi, sổ mũi, quấy khóc. Bệnh có thể diễn biến bất ngờ khiến trẻ sốt cao, co giật, tím tái, bỏ bú, thở nhanh, thở rút lõm lồng ngực, suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Với người cao tuổi, nhiễm trùng do RSV thường dẫn đến nằm viện kéo dài, chăm sóc hồi sức tích cực, tăng tử vong từ 12-18%. RSV có thể làm trầm trọng thêm các bệnh mạn tính như béo phì, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), đái tháo đường, hen suyễn…

Vắc xin phòng RSV của Pfizer ứng dụng công nghệ protein tái tổ hợp nhắm vào hai phân nhóm phổ biến và nguy hiểm nhất là RSV-A và RSV-B. Vắc xin được chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho thai phụ từ tuần 24-36 của thai kỳ và người lớn từ 60 tuổi trở lên. Ở thai phụ, vắc xin giúp truyền kháng thể thụ động, bảo vệ trẻ ngay trong những tháng đầu đời, giai đoạn dễ mắc viêm phổi, viêm tiểu phế quản nặng do RSV.

Theo bác sĩ thai phụ nhiễm RSV tăng nguy cơ viêm phổi, tiền sản giật, sinh non trước 37 tuần so với những người không nhiễm vi rút. Trẻ sinh non bị nhiễm RSV có nguy cơ tử vong do vi rút cao gấp ba lần so với trẻ sinh đủ tháng đồng thời tỷ lệ nhập viện, phải hồi sức và suy hô hấp cũng cao hơn.

Việc tiêm vắc xin RSV trong giai đoạn thai kỳ từ tuần 24-36 có thể truyền miễn dịch thụ động từ mẹ sang con, giúp trẻ có được kháng thể ngay từ khi chào đời, phòng ngừa hiệu quả các bệnh viêm đường hô hấp dưới do RSV gây ra trong 6 tháng đầu đời.