Bài 2: Chăm lo hiệu quả, lâu dài bằng các chính sách

Thương lượng nhiều chính sách có lợi hơn cho NLĐ

Thời gian qua, phát huy vai trò của Công đoàn cơ sở thông qua đối thoại tại nơi làm việc, thương lượng, ký kết Thỏa ước lao động tập thể với chủ doanh nghiệp, trong đó có đàm phán được điều khoản có lợi, cao hơn quy định của luật cho người lao động (NLĐ), nhiều Công đoàn cơ sở đã có “cơ chế” vững chắc để bảo vệ quyền của lao động nữ trong doanh nghiệp.

Nằm trong nhóm các doanh nghiệp có sử dụng đông lao động nữ, với 33.429 lao động nữ/39.054 NLĐ (chiếm trên 85%), ông Đinh Sỹ Phúc - Chủ tịch Công đoàn Công ty Cổ phần Teakwang Vina (tỉnh Đồng Nai) cho biết: Thời gian qua, Ban Chấp hành Công đoàn TaeKwang Vina đã chủ động đề xuất, thương lượng nhiều chính sách có lợi cho NLĐ, đặc biệt đối với lao động nữ.

Tiêu biểu như: Xây dựng phòng khám đa khoa trong khu vực nhà máy sản xuất để khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho NLĐ; tổ chức khám sức khỏe sinh sản hàng năm cho trên 4.000 lao động nữ; lắp đặt các Cabin lưu trữ sữa mẹ; xây dựng Trường Mầm non Thái Quang với chi phí xây dựng trên 50 tỷ đồng, doanh nghiệp hỗ trợ 60% chi phí vận hành hàng tháng giúp cho con NLĐ được sử dụng các chương trình đào tạo tiêu chuẩn cao với chi phí thấp.

Bên cạnh đó, Công đoàn còn thương lượng để Công ty có chính sách ưu đãi hỗ trợ lao động nữ mang thai và nuôi con nhỏ, như: Lao động nữ khi mang thai được phát sữa FrisoMum hàng tháng tới khi sinh con; lao động có con nhỏ được hỗ trợ 100 nghìn đồng/cháu/tháng từ khi sinh tới đủ 6 tuổi…

Lao động nữ Công ty TNHH Mcnex Vina nghe chuyên gia chia sẻ chuyên đề "Cân bằng giữa công việc xã hội và gia đình thời hiện đại".

Còn tại Công ty TNHH Mcnex Vina (Khu công nghiệp Phúc Sơn, tỉnh Ninh Bình) - doanh nghiệp ngoài Nhà nước có hơn 6.571.lao động, trong đó 87% là lao động nữ, nữ “thủ lĩnh” Công đoàn Doãn Thị Thu Giang đã cùng Ban Chấp hành Công đoàn Công ty thương lượng để chủ doanh nghiệp điều chỉnh lương, mức đóng bảo hiểm, tăng giá trị bữa ăn ca… qua đó giúp cải thiện rõ rệt đời sống vật chất, tinh thần cho NLĐ.

Cụ thể, Công đoàn đã chủ động thương lượng điều chỉnh lương, mức đóng bảo hiểm cho NLĐ trước thời điểm điều chỉnh lương tối thiểu vùng theo quy định, năm 2020 mức lương thấp nhất 4,45 triệu đồng/người, năm 2021 tăng lên 4,6 triệu đồng/người; chủ động đề xuất với lãnh đạo doanh nghiệp lắp đặt hệ thống làm mát nhà xưởng, bố trí thêm hệ thống quạt làm giảm nhiệt độ cho các xưởng sản xuất vào mùa hè, đảm bảo sức khỏe cho NLĐ.

Đặc biệt, từ nhiều năm nay, Công đoàn luôn chú trọng tuyên truyền pháp luật và kiến thức xã hội cho đoàn viên, NLĐ. Cụ thể, tranh thủ thời gian nghỉ kiểm kê của Nhà máy đầu tháng, Công đoàn đã mời các chuyên gia đến tuyên truyền cho NLĐ kiến thức pháp luật và kiến thức xã hội. Chỉ tính tiêng từ tháng 1/2020 đến nay, Công đoàn đã đề xuất và được lãnh đạo Công ty tạo điều kiện tổ chức tuyên truyền được 20 lớp, với 4.000 lượt NLĐ tham gia về các nội dung như: Bình đẳng giới, nuôi con bằng sữa mẹ, chăm sóc sức khỏe sinh sản, tác hại thuốc lá, Luật Công đoàn…

Hoạt động "Ngày hội Gia đình Mcnex 2022" do Công đoàn tổ chức với nhiều hoạt động ý nghĩa dành cho gia đình NLĐ đã tạo không khí gắn kết, giúp NLĐ thêm yêu quý và gắn bó với Mái ấm Mcnex.

Đánh giá về hoạt động của tổ chức Công đoàn, ông Lee Jun Ho - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Mcnex Vina khẳng định: “Tổ chức Công đoàn có những đóng góp rất tích cực cho sự phát triển của công ty chúng tôi. Là tổ chức đại diện cho NLĐ trong những lần thực hiện thương lượng giữa NLĐ và người sử dụng lao động, mang lại những đóng góp về lợi ích nhất cho cả hai bên. Vì NLĐ cảm thấy an tâm và tích cực làm việc cũng là một trong những động lực để công ty có thể phát triển bền vững hơn.

Đặc biệt trong thời kỳ Covid vừa qua, Công đoàn luôn đồng hành rất tích cực với công ty tham gia hoạt động phòng chống dịch, có những hoạt động hỗ trợ kịp thời cho NLĐ để họ an tâm sản xuất. Tôi thấy rằng trong những lần khảo sát gần đây, độ tín nhiệm của NLĐ dành cho Công đoàn đã tăng lên rất nhiều”.

Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi chính sách pháp luật

Từ thực tế tại cơ sở, bà Nguyễn Thị Ngọc Giang - Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Asia Feed Mills Hà Nam cho rằng, lao động nữ có nhiều đặc thù đòi hỏi pháp luật phải có những quy định riêng nhằm đảm bảo quyền làm việc và quyền bình đẳng giới, nhất là tạo điều kiện cho lao động nữ thực hiện tốt chức năng lao động và chức năng làm mẹ, chăm sóc và nuôi dạy thế hệ trẻ…

Bà Giang nêu thực tế, việc một số chủ sử dụng lao động chấm dứt hợp đồng lao động với lao động nữ, nhất là lao động nữ đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi không phải là chuyện hiếm gặp. Do đó, cần tăng công tác thanh tra, kiểm tra, xử phạt đối với các doanh nghiệp không thực hiện đúng quy đình pháp luật về lao động nữ, phạt các đơn vị quảng cáo tuyển dụng có phân biệt giới, đồng thời khuyến khích, khen thưởng đối với các doanh nghiệp thực hiện tốt để bảo vệ quyền lợi cho lao động nữ.

Bên cạnh đó, cần quan tâm các điều kiện đặc thù cho lao động nữ như nhà vệ sinh, nhà tắm, buồng thay quần áo, phòng y tế tại các doanh nghiệp đông lao động nữ, đảm bảo thực hiện các quy định cho nữ trong thời kỳ thai sản, nuôi con nhỏ. “Nhà nước cần có chính sách và huy động các doanh nghiệp từng bước đầu tư xây dựng nhà trẻ mẫu giáo, nhà ở, khu vui chơi giải trí cho công nhân, đặc biệt ở các khu công nghiệp, khu chế xuất”, bà Giang kiến nghị.

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Thái Thu Xương (phải ảnh) giám sát tình hình triển khai, thực Nghị định 105/2020/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn các khu công nghiệp tại TP Đà Nẵng.

Đánh giá về vai trò của tổ chức Công đoàn và Ban Nữ công Công đoàn các cấp trong chăm lo việc làm, đời sống cho lao động nữ thời gian qua, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Thái Thu Xương cho biết: Những năm qua, các cấp Công đoàn đã thể hiện vai trò đại diện của mình trong việc chủ động tham gia có hiệu quả với cơ quan Nhà nước xây dựng, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật, chú trọng lồng ghép bình đẳng giới trong quá trình xây dựng chính sách, bảo đảm thực chất hơn quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho lao động nữ trong các lĩnh vực, như: Những quy định về lao động nữ trong Bộ luật Lao động năm 2019, Luật Bảo hiểm xã hội, và các nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Bình đẳng giới, Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020, giai đoạn 2021-2030…

Bên cạnh đó, Các cấp Công đoàn cũng thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với lao động nữ trong các thành phần kinh tế; tham gia thương lượng, xây dựng Thỏa ước lao động tập thể có nhiều chính sách có lợi hơn đối với lao động nữ so với các quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, để hoạt động chăm lo cho lao động nữ ngày càng hiệu quả, thực chất, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị: Công đoàn các cấp tiếp tục đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tập hợp lao động nữ; chủ động nắm bắt tâm tư nguyện vọng, tiếp nhận thông tin phản ánh từ đoàn viên, NLĐ, kịp thời kiến nghị, đề xuất với cấp có thẩm quyền giải quyết những bức xúc, khó khăn về đời sống, việc làm của lao động nữ, tập trung các vấn đề liên quan đến đặc thù của lao động nữ, nhất là ở những doanh nghiệp ngoài Nhà nước có sử dụng nhiều lao động nữ./.