Thị trường sách trăm hoa đua nở: Góc nhìn từ văn hóa đọc

(LĐTĐ) Có thể nói chưa bao giờ thị trường sách lại phong phú đến mức hỗn loạn như bây giờ, chính vì quá dư thừa nên sự lựa chọn của độc giả trở nên khó khăn hơn. Sách hay và sách bán chạy không còn là một nữa, cho nên người đọc sách chỉ có thể tìm hiểu qua đoạn trích lược sách hoặc nghe bạn bè, người bán hàng giới thiệu để mua sách. Do đó, ngày nay, “văn hóa đọc” cũng theo trào lưu, giống như “văn hóa mạng”.
thi truong sach tram hoa dua no goc nhin tu van hoa doc Sau 5 năm thực hiện Ngày Sách Việt Nam: Đạt nhiều kết quả khả quan
thi truong sach tram hoa dua no goc nhin tu van hoa doc Tìm kiếm Đại sứ Văn hoá đọc Thủ đô: Nâng tầm văn hóa đọc
thi truong sach tram hoa dua no goc nhin tu van hoa doc Xây dựng và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng

Cảnh “người giàu cũng khóc”

Nói riêng về mảng sách văn học, người đọc đang đứng trước một sự lựa chọn khó khăn chứ không hề dễ dàng khi sách chất đầy giá, không chỉ trong các cửa hàng sách quốc doanh mà còn trong các cửa hàng sách tư nhân. Các cửa hàng sách nằm bên phố đi bộ Hồ Gươm như Nguyễn Xí, Đinh Lễ, mặc dù đã có nhiều nhà sách phải chuyển ra Phố Sách, nhưng vẫn còn vô số bày bán từ trong nhà ra đến tận lề đường khiến người ta “bội thực”.

thi truong sach tram hoa dua no goc nhin tu van hoa doc
Thị trường sách phong phú giúp bạn đọc có nhiều sự lựa chọn

Theo quan sát, sách văn học dịch đang lấn át sách của các nhà văn học cổ điển. Sách giải trí thuần túy như ngôn tình, đam mỹ, trinh thám, kinh dị… đôi khi lấn át sách có giá trị thẩm mỹ. Dạo qua một số quầy sách ở phố Đinh Lễ có thể nhận thấy sách dịch Trung Quốc thường được các nhà sách dành riêng cho một khu vực rộng và dễ nhận thấy nhất.

Trên đó chất đầy những tác phẩm được giới trẻ “săn” như “Đạo tình”, “Tam sinh tam thế”, “Hãy nhắm mắt khi anh đến”, “Yêu em từ cái nhìn đầu tiên”… của các tác giả 8x Trung Quốc như Chu Ngọc, Đinh Mặc, Thượng Cẩm Hi….

Nhà văn Bùi Việt Thắng: Văn hóa nghe nhìn đang tỏ rõ sức mạnh cạnh tranh quyết liệt của mình với văn hóa đọc. Nhưng văn hóa đọc có đầu tiên và sẽ định vị đến cuối cùng. Sách cho con người tri thức và sức mạnh.

Trách nhiệm của người viết sách (nhà văn), của người làm sách (nhà xuất bản), của cơ quan chức năng quản lý nhà nước là cùng liên đới, cùng ra quân, hiệp đồng tác chiến, nhất định văn hóa đọc sẽ được chấn hưng. Câu châm ngôn “Mở một cuốn sách thấy một con người” có ý nghĩa lý luận và thực tiễn khi chúng ta nói rộng ra “Văn học là diện mạo tinh thần của một dân tộc”.

Mỗi tác giả có từ 3 đến 5 tác phẩm được dịch thuật và chia làm nhiều tập. Còn chỗ dành cho sách văn học Việt Nam thì thường nằm rất khiêm tốn và ở sâu trong quầy sách. Chủ yếu là truyện ngắn, tản văn của một vài nhóm tác giả nhưng cũng bán lay lắt.

Trao đổi với một nhóm học sinh lớp 7 đang mua sách tại quầy sách Tân Việt (phố Đinh Lễ), một học sinh cho biết: “Lúc còn đi học thì mỗi tuần em được mua sách một lần, nghỉ hè thì em được nghiền sách thoải mái, mỗi tuần 4, 5 cuốn tiểu thuyết. Em thích sách ngôn tình hoặc ngôn tình trinh thám. Trong lớp em có khoảng hơn chục bạn đọc sách và chúng em thường trao đổi sách cho nhau để được đọc nhiều hơn. Đọc sách có thú vui là chúng em có thể thần tượng một nhân vật nào đó, cũng có thể “review” với nhau những cuốn sách mình đã đọc”.

Một học sinh khác cho biết hiện nay học sinh thích đọc nhất là ngôn tình Trung Quốc, sách Nhật Bản, Hàn Quốc cũng thích nhưng nội dung khá “lành” và dài dòng cho nên không đủ kích thích. Còn sách văn học Việt Nam thì… chưa bao giờ động đến. Khi hỏi đến những tác phẩm văn học nổi tiếng của Việt Nam như Dế mèn phiêu lưu ký, Gió lạnh đầu mùa, Truyện kiều, Vang bóng một thời… các em đều nói chưa đọc.

Còn các tác giả nổi tiếng của dòng văn học Việt như Chu Lai, Thạch Lam, Nguyễn Tuân, Tô Hoài, Vũ Trọng Phụng… thì các em chỉ nhớ mang máng vì “hình như đã học trong sách giáo khoa”.

Có thể nói, tình trạng thừa mà thiếu đang diễn ra trong lĩnh vực văn học. Khảo sát tại hiệu sách Trường Đại học sư phạm Hà Nội dễ dàng nhận thấy sinh viên ngành Văn chọn mua sách công cụ học tập như từ điển, giáo trình, sách tham khảo, sách môn học… nhiều hơn mua sách văn chương.

Một tiểu thuyết hạng khá của tác giả trong nước khi in ra cũng chỉ dám in 1.000 cuốn mà cũng phải bán lay lắt. Có thể nói nỗi sợ hãi của các nhà văn Việt hiện nay là tác phẩm của mình viết và in ra sẽ bị chìm lấp trong thế giới sách ngoại, thế giới mạng trước văn hóa đọc mang tính chất a dua của công chúng.

Nhà văn Bùi Việt Thắng cho rằng: “Lớp trẻ ngày nay chỉ chăm đọc những sách phục vụ cho việc học và thi của hàng mấy chục tín chỉ đè nặng trĩu lên vai. Có thời gian rỗi thì họ lướt mạng xã hội để giải trí, để tương tác, hoặc để xem những gì mình thích, mà sở thích của họ thì vô cùng tận. Nếu có dính dáng đến tí chút văn chương thì đọc sách ngôn tình, đam mỹ… Nhiều người đang lo lắng khi sách văn chương đang có nguy cơ trở thành “xa xỉ phẩm””.

Khó định hướng văn hóa đọc

Có một thực tế là sách hay chưa chắc bán chạy, sách hay mà bán chạy thì không nhiều vì kén người đọc. Sách bán chạy đơn thuần thì chỉ đáp ứng nhất thời những yêu cầu nào đó của một bộ phận độc giả. Sách bán chạy nghiễm nhiên trở thành “văn hóa đại chúng”. Trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, vấn đề định hướng trở nên ít rõ ràng và khó khăn hơn khi thực hiện. Vì sáng tạo và thưởng thức nghệ thuật đều mang tính cá nhân cao độ.

“Đời sống hiện nay ở ta đang diễn ra tình trạng mất phương hướng về lý tưởng sống, rối loạn lý tưởng thẩm mỹ đối với một bộ phận thanh niên nói riêng, cộng đồng nói chung. Tương tự trong văn hóa đọc, chúng ta đang đứng trước những thách thức không dễ dàng giải quyết trước tình trạng nhiễu loạn thẩm mỹ.

Một định hướng đúng về sách sống cũng như về cách ứng xử văn hóa là kết quả của một sự vận động tổng thể của nhiều phương diện: Cá nhân và xã hội, gia đình và xã hội, nhà trường và xã hội… không nên quy trách nhiệm về tình trạng xuống cấp văn hóa, trong đó có văn hóa đọc, cho bất kì một cá nhân nào mà nên tìm hiểu nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng ấy để khắc phục.

Nói một cách khác, giới trẻ đang ở trong tâm thế hoang mang, mất phương hướng trên nhiều phương diện của đời sống, nhất là đức tin. Vì thế nếu có sự dao động trong cách tiếp cận và chiếm lĩnh sách và sách văn học như là biểu tượng của văn hóa, thì cũng không có gì là khó hiểu”, nhà văn Nguyễn Việt Thắng nói.

Nói “định hướng văn hóa đọc” nghe có vẻ to tát nhưng xét đến gốc rễ chính là nỗ lực duy trì và truyền cảm hứng cho công chúng đọc sách. Điều nguy hiểm nhất hiện nay, xét từ góc độ tâm lý xã hội, là con người dần đánh mất cảm hứng tích cực trong hoạt động. Việc “đọc nhầm” của độc giả hiện nay là khá phổ biến, do hậu quả của hoạt động đọc sách tự phát, thiếu sự hướng dẫn chuyên nghiệp. Sự nhầm lẫn này do cá nhân người đọc, nhưng cũng do quảng cáo, tiếp thị sách theo mục đích kinh doanh tràn lan, kích hoạt một số bộ phận người đọc “lệch pha”.

Văn hào Nga M. Gorky nói: “Quần chúng thưởng thức nghệ thuật cũng cần được giáo dục”. Rõ ràng là công chúng nghệ thuật hiện nay, trong đó có độc giả đang rất tự phát trong tiếp nhận văn học. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ dẫn đến hệ lụy một lúc nào đó sách văn học “nằm ngủ” trên giá, mình phủ đầy bụi. Tình trạng không kiểm soát được và có chiều hướng thả nổi việc in ấn xuất bản cũng như việc đọc là một thực tế nhãn tiền đáng báo động.

Bảo Thoa

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

10 sự kiện nổi bật của ngành khoa học và công nghệ năm 2024

10 sự kiện nổi bật của ngành khoa học và công nghệ năm 2024

(LĐTĐ) Năm 2024, ngành khoa học và công nghệ Việt Nam có nhiều sự kiện, dự án và sáng kiến đột phá góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và đổi mới sáng tạo.
Về nơi "xứ sở nhà thờ" mùa Giáng sinh

Về nơi "xứ sở nhà thờ" mùa Giáng sinh

(LĐTĐ) Mùa Giáng sinh đang đến gần, không khí lễ hội tràn ngập khắp nơi, đặc biệt là tại các nhà thờ Công giáo. Nam Định - vùng đất được mệnh danh là “xứ sở của nhà thờ” - những ngày này càng thêm lộng lẫy với sắc màu rực rỡ, hứa hẹn trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách muốn tận hưởng một mùa Noel đặc biệt.
Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động của Mặt trận theo phương châm hướng về cơ sở

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động của Mặt trận theo phương châm hướng về cơ sở

(LĐTĐ) Ngày 23/12, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị lần thứ hai, khóa XVIII, nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Ba cựu Phó Giám đốc sở hầu tòa trong vụ "chuyến bay giải cứu" giai đoạn 2

Ba cựu Phó Giám đốc sở hầu tòa trong vụ "chuyến bay giải cứu" giai đoạn 2

(LĐTĐ) Ngày mai (24/12), Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm các bị cáo trong vụ án "chuyến bay giải cứu" giai đoạn 2. Trong số 17 bị cáo, 3 cựu Phó Giám đốc sở ở tỉnh Thái Nguyên và Quảng Nam bị cáo buộc nhiều lần nhận tiền để giúp doanh nghiệp xin chủ trương cách ly y tế.
97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

(LĐTĐ) 97 đề tài xuất sắc nhất đã được chọn tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học năm học 2024 - 2025. Các đề tài dự thi ở 4 nhóm lĩnh vực gồm: Vật lí - kỹ thuật cơ khí - phần mềm hệ thống; hóa học; sinh - y - môi trường; khoa học xã hội - hành vi.
Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

(LĐTĐ) Với mục tiêu mang Tết đến cho mọi nhà, Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội đang tích cực triển khai Kế hoạch số 67 của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội, nhằm đảm bảo tất cả đoàn viên, người lao động (NLĐ) của ngành đều có một mùa Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 ấm no, đủ đầy.
“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

(LĐTĐ) Cô B.T.H (68 tuổi) đã chịu đựng tình trạng nuốt nghẹn suốt nhiều năm, dù đã thăm khám và điều trị nhiều nơi nhưng không thuyên giảm. Tuy nhiên khi đến Thu Cúc TCI, cô chỉ mất 2 tháng để chữa khỏi hoàn toàn tình trạng này.

Tin khác

Triển lãm “Thiên Quang”: Tôn vinh nghề thủ công truyền thống

Triển lãm “Thiên Quang”: Tôn vinh nghề thủ công truyền thống

(LĐTĐ) Triển lãm “Thiên Quang” khai thác câu chuyện về ánh sáng thiêng liêng của Trời và Đất soi chiếu Thăng Long - nơi hội tụ văn hóa, lịch sử và tinh hoa nghề thủ công truyền thống.
Đám cưới xưa và nay: Kỳ 2: Văn hóa như cái phễu, cần thời gian gạn đục khơi trong

Đám cưới xưa và nay: Kỳ 2: Văn hóa như cái phễu, cần thời gian gạn đục khơi trong

(LĐTĐ) Sau một thế kỷ đầy biến động, đám cưới của thế kỷ 21 đã mang dáng vẻ rất khác khi xưa. Nhiều gia đình chuộng việc tổ chức đám cưới ở các trung tâm tiệc cưới, các dịch vụ như chụp ảnh, quay phim, trang trí đám cưới mọc lên như nấm. Sự phát triển của kinh tế kéo theo quy mô của tiệc cưới cũng to hơn. Các gia đình cầu kỳ hơn trong các tiểu tiết như hoa trang trí, trang điểm, tráp cưới,..
Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Một năm bội thu

Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Một năm bội thu

(LĐTĐ) Năm 2024, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đạt được những kết quả quan trọng và toàn diện trên các lĩnh vực hoạt động. Với phương châm “Tăng tốc, sáng tạo, về đích”, ngành đã bám sát và triển khai đồng bộ, có hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
"Con đường lịch sử": Bức tranh sử thi về 80 năm Quân đội anh hùng

"Con đường lịch sử": Bức tranh sử thi về 80 năm Quân đội anh hùng

(LĐTĐ) Tối 21/12 tới, tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt "Con đường lịch sử" với quy mô hoành tráng, được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1. Chương trình do Bộ Quốc phòng và Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp tổ chức, nhân kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân.
Hội hoa xuân Ất Tỵ 2025 TP.HCM có chủ đề "Non sông gấm hoa, vui xuân an hòa”

Hội hoa xuân Ất Tỵ 2025 TP.HCM có chủ đề "Non sông gấm hoa, vui xuân an hòa”

(LĐTĐ) Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) vừa chấp thuận đề xuất của Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố về thiết kế Hội Hoa xuân Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Đám cưới xưa và nay: Kỳ 1: Cốt lõi trong hôn nhân chính là hạnh phúc của con người

Đám cưới xưa và nay: Kỳ 1: Cốt lõi trong hôn nhân chính là hạnh phúc của con người

(LĐTĐ) Ba tháng cuối năm luôn là mùa cao điểm cưới hỏi. Người người nhà nhà nhộn nhịp chuẩn bị lễ cưới, cỗ cưới, ảnh cưới, mừng cưới,... Trong những sự tất bật và không khí náo nức của những đám cưới, chúng ta nhận ra nhiều thứ đã thay đổi trong vòng chuyển động bất tận của xã hội này, và đám cưới cũng thế.
Điểm sáng của bức tranh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thủ đô năm 2024

Điểm sáng của bức tranh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thủ đô năm 2024

(LĐTĐ) Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức sáng 18/12, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà đã nhấn mạnh những thành tựu, kết quả tích cực của lĩnh vực VHTTDL Thủ đô đã đạt được trong năm qua.
Dấu ấn ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2024

Dấu ấn ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2024

(LĐTĐ) Sáng 18/12, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và chỉ đạo Hội nghị.
Múa rối nước: Giữ hồn dân tộc trong đời sống đương đại

Múa rối nước: Giữ hồn dân tộc trong đời sống đương đại

(LĐTĐ) Múa rối nước - loại hình nghệ thuật độc đáo của văn hóa Việt Nam, đã tồn tại suốt hàng nghìn năm nay và gắn liền với nền văn minh lúa nước. Trong nhịp sống hiện đại, những nghệ nhân vẫn ngày đêm thổi hồn vào con rối, mang đến niềm vui cho người xem và giữ sức sống cho một nghệ thuật độc đáo của dân tộc.
Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt": Kết nối và truyền cảm hứng cho giới trẻ

Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt": Kết nối và truyền cảm hứng cho giới trẻ

(LĐTĐ) Trưng bày chuyên đề "Gan vàng dạ sắt" do Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò tổ chức đã giới thiệu tới công chúng những dấu mốc lịch sử của lực lượng quân đội qua 80 năm, đặc biệt, tôn vinh 9 vị tướng tiêu biểu từng bị thực dân Pháp giam cầm tại các nhà tù. Sau khi thoát khỏi "ngục tù", trải qua rèn luyện và chiến đấu gian khổ, họ đã trở thành những nhà lãnh đạo quân sự tài ba, có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
Xem thêm
Phiên bản di động