Nâng cao chất lượng thỏa ước lao động tập thể

LĐLĐ thành phố Hà Nội: Tổ chức tập huấn “Thỏa ước Lao động tập thể”

Việt Nam thường xuyên theo dõi, chỉ đạo các CĐCS chưa ký kết được TƯLĐTT tập hợp kiến nghị của NLĐ từ đó xây dựng nội dung, đề xuất thương lượng tập thể, tiến tới ký kế TƯLĐTT. Các cấp CĐ cũng xây dựng chỉ tiêu cụ thể ở cấp tỉnh, thành phố, ngành, tổng công ty và giao chỉ tiêu ký kết TƯLĐTT theo chương trình, kế hoạch của Tổng LĐLĐ Việt Nam, địa phương, ngành, tổng công ty.

Thực hiện chỉ đạo của Tổng LĐLĐ Việt Nam, LĐLĐ các tỉnh, thành phố, CĐ ngành Trung ương, CĐ Tổng Công ty trực thuộc cũng tổ chức rà soát, lập danh sách các doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn tỉnh, thành phố qua đó phân loại các doanh nghiệp có đông lao động, có điều kiện thuận lợi để tiến hành vận động thành lập CĐCS hoặc chuẩn bị xây dựng kế hoạch thực hiện tiến hành thương lượng tập thể, ký kết TƯLĐTT.

Ký kết TƯLĐTT tại Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam

Một số địa phương như Đà Nẵng, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa đã chỉ đạo CĐ cấp trên trực tiếp cơ sở đại diện tập thể NLĐ thương lượng, ký kế TƯLĐTT tại doanh nghiệp chưa thành lập CĐ; hoàn thành giai đoạn 1 xây dựng thư viện TƯLĐTT của CĐ Việt Nam, giúp các cấp CĐ lưu trữ, khai thức có hiệu quả các dữ liệu về TƯLĐTT. Đến nay, các cấp CĐ đã ký kết được 25.396 bản TƯLĐTT, chiếm 75,72% số doanh nghiệp có tổ chức CĐ, tăng 4,7% so so với năm 2014. Trong đó, TƯLĐTT đạt loại A chiếm 34,98%, loại B chiếm 26,34%, loại C chiếm 13,31%, loại D chiếm 7,04%.

Theo đánh giá của Tổng LĐLĐ Việt Nam, các bản TƯLĐTT đã có nhiều nội dung cao hơn với quy định của pháp luật, nâng cao hơn quyền lợi của NLĐ như thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, bảo đảm việc làm, tiền lương, thưởng, cải thiện điều kiện làm việc, một số chế độ đối với lao động nữ, ăn ca, tổ chức thăm quan nghỉ mát, thăm hỏi khi ốm đau, trợ cấp khó khăn đột xuất, hiếu hỷ, mừng sinh nhật, trợ cấp tiền tàu xe khi nghỉ phép, hỗ trợ phương tiện đi lại, mua bảo hiểm thân thể v.v...

Còn mang tính hình thức

Tuy có những chuyển biến tích cực, song cũng theo đánh giá của Tổng LĐLĐ Việt Nam, việc thương lượng, ký kết TƯLĐTT cơ bản vẫn còn nhiều tồn tại hạn chế. Số lượng các CĐCS thương lượng tập thể, ký kết TƯLĐTT khu vực ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài còn thấp.

Số bản TƯLĐTT được thương lượng, ký kết chưa theo đúng trình tự, quy định của pháp luật lao động còn nhiều dẫn đến TƯLĐTT vẫn còn mang tính hình thức, chưa đi vào thực chất.

Chất lượng các bản TƯLĐTT tuy đã được cải thiện nhưng vẫn chưa đáp ứng được nguyện vọng của NLĐ. Còn không ít TƯLĐTT sao chép các quy định của pháp luật, không có điều khoản có lợi hơn cho NLĐ. Số bản TƯLĐTT có nhiều nội dung có lợi cho NLĐ, đặc biệt về tiền lương, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi còn ít, chủ yếu vẫn tập trung vào các nội dung liên quan đến phúc lợi cho NLĐ. Ngoài ra, cũng có không ít doanh nghiệp “ký” TƯLĐTT để hợp thức hóa, mang tính đối phó rồi...“để đấy” không thường xuyên sửa đổi, bổ sung theo theo quy định của pháp luật.

Quyền lợi NLĐ không được đảm bảo là nguyên nhân dẫn tới đình công

Nguyên nhân của những tồn tại này, theo Tổng LĐLĐ Việt Nam là do đội ngũ cán bộ CĐ cấp trên cơ sở, đặc biệt là CĐ cấp trên trực tiếp cơ sở vừa ít về biên chế, phải kiêm nhiệm nhiều công việc, thời gian dành cho hoạt động của địa phương lớn dẫn tới hạn chế trong việc nắm tình hình, hướng dẫn, giúp đỡ CĐCS trong thương lượng, tập thể, ký kết TƯLĐTT. Đồng thời, đội ngũ cán bộ CĐ cấp trên trực tiếp cơ sở không thường xuyên được đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về kỹ năng, phương pháp dẫn đến năng lực còn nhiều hạn chế.

Từ thực trạng nói trên, các chuyên gia về quan hệ lao động cho rằng, để có thể xây dựng được những bản TƯLĐTT thực sự vì quyền lợi NLĐ đòi hỏi sự hợp tác tích cực từ nhiều phía. Trước hết, tổ chức CĐCS cần khẳng định vai trò đại diện của mình. Cán bộ CĐCS cần tích cực học tập nâng cao trình độ nghiệp vụ, tham khảo những bản thỏa ước tiên tiến từ bên ngoài để kịp thời hướng dẫn NLĐ thương lượng những điều khoản mang tính tích cực. Cần chủ động tham mưu để chủ sử dụng lao động thường xuyên có những thay đổi, bổ sung phù hợp thực tế vào thỏa ước.

Nhiều cán bộ CĐCS cũng bày tỏ mong muốn được tập huấn nhiều hơn kỹ năng thương lượng, đàm phán, thuyết trình. Đồng thời được đào tạo, bồi dưỡng ở các loại hình tổ chức công đoàn trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau.Việc trang bị kiến thức pháp luật, kỹ năng thương thảo sẽ giúp cán bộ CĐ tự tin đàm phán với chủ DN, để có thể đưa ra những điều khoản cao hơn luật, có lợi hơn cho NLÐ.