Minh bạch hóa chi tiêu công và đầu tư

	Việt Nam và Anh đẩy mạnh hợp tác trên lĩnh vực kiểm toán
	Kiểm toán Nhà nước phát hiện nợ xấu của SouthernBank lên tới 55,31%
	Nhiệm kỳ Tổng kiểm toán Nhà nước 7 năm, dài quá !

Trình bày trước Quốc hội Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Hồ Đức Phớc cho biết, tổng hợp kết quả kiểm toán của 256 báo cáo kiểm toán trong năm 2018 đối với niên độ ngân sách năm 2017, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính 92.499 tỷ đồng, trong đó tăng thu 19.858 tỷ đồng, giảm chi ngân sách Nhà nước (NSNN) 23.722 tỷ đồng; chuyển 05 vụ việc sang Cơ quan Cảnh sát điều tra, kiến nghị điều tra làm rõ để xử lý về hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can 02 vụ; kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ, thay thế 160 văn bản không phù hợp với quy định pháp luật hoặc chưa phù hợp với thực tiễn nhằm bịt lỗ hổng về cơ chế, tránh thất thoát, lãng phí. Đánh giá quyết toán thu NSNN, Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, quyết toán thu NSNN 1.293.627 tỷ đồng, tăng 6,7% so với dự toán; bằng 116,8% thực hiện năm 2016, đạt mức tăng cao nhất trong 02 năm gần đây.

Quang cảnh Kỳ họp

Song kết quả tăng thu chủ yếu từ tiền sử dụng đất 61.713 tỷ đồng; lợi nhuận, cổ tức được chia cho phần vốn Nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp 15.201 tỷ đồng. Nếu loại trừ dầu thô, tiền sử dụng đất và xổ số kiến thiết, thu nội địa chỉ đạt 885.881 tỷ đồng, bằng 98,15% dự toán.

Về chi NSNN, báo cáo của KTNN cho thấy: Vẫn còn tình trạng một số Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương chưa phân bổ hoặc phân bổ chưa chi tiết danh mục ngay từ đầu năm; Phân bổ thiếu căn cứ hoặc chưa sát thực tế, chưa đủ điều kiện, không có trong kế hoạch đầu tư công; Bố trí vốn còn dàn trải và ứng trước kế hoạch vốn sai quy định...; Còn nhiều sai sót, tồn tại trong quản lý chi đầu tư từ khâu thẩm định, phê duyệt chủ trương, quyết định đầu tư dự án; Tổ chức đấu thầu, thực hiện dự án; Nghiệm thu, thanh và quyết toán...

Qua kiểm toán 2.067 dự án, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính 5.218 tỷ đồng. Báo cáo kiểm toán cũng chỉ ra rằng, dư nợ công đến 31/12/2017 là 3.073.294 tỷ đồng, bằng 61,37% GDP, trong giới hạn cho phép của Quốc hội (65% GDP). Tuy nhiên, nợ công tiếp tục gia tăng so với năm 2016 tăng 7,13%, số tiền 204.413 tỷ đồng.

Báo cáo của KTNN cũng đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế qua kiểm toán chuyên đề đối với một số hoạt động quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Kết quả kiểm toán cho thấy: Hoàn thuế Giá trị gia tăng (GTGT) không đúng quy định 183 tỷ đồng; hoàn thuế GTGT khi chưa đủ cơ sở xác nhận điều kiện hoàn 902 tỷ đồng; hoàn thuế GTGT cho các dự án BT không hình thành tài sản cố định 529 tỷ đồng, hoàn cho dự án đầu tư mở rộng 64 tỷ đồng.

Việc thực hiện chính sách ưu đãi đầu tư tại các khu kinh tế ven biển còn hạn chế, hầu hết chưa phát huy hết hiệu quả, không đạt mục tiêu đề ra; Quy hoạch còn mang tính cục bộ, một số dự án không còn phù hợp với quy hoạch, sách ưu đãi đầu tư chưa phù hợp với đặc thù của từng địa phương... Qua kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính 303 tỷ đồng.

Riêng kết quả kiểm toán 09 chương trình, 23 dự án sử dụng vốn ODA, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính 21.725 tỷ đồng. Kết quả kiểm toán 08 dự án BOT (Xây dựng, hợp tác, chuyển giao) trong năm 2018 cho thấy hầu hết các dự án thực hiện chỉ định Nhà đầu tư, chỉ định nhà thầu thi công; xác định sai, tăng tổng mức đầu tư; phê duyệt dự án có sử dụng vốn hỗ trợ từ nguồn Trái phiếu Chính phủ không đúng nội dung được sử dụng theo quy định; nghiệm thu, thanh toán sai...

KTNN đã kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 07/08 dự án là 16,2 năm so với phương án tài chính ban đầu. Kết quả kiểm toán 07 dự án đầu tư theo hình thức xây dựng- chuyển giao (BT), KTNN chỉ ra rằng, các dự án BT thực chất là sử dụng nguồn lực NSNN thuộc nhiệm vụ chi ngân sách của các cấp chính quyền nhưng không quy định phải là dự án cần thiết, thực sự cấp bách là chưa phù hợp với các quy định hiện hành; hầu hết các dự án chỉ định thầu, làm giảm tính cạnh tranh; thiết kế dự toán không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt; các dự án BT thực hiện chủ yếu bằng vốn vay, làm tăng chi phí đầu tư dự án, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong quá trình thực hiện.

Đây là lỗ hổng lớn nhất làm thất thoát tài sản, NSNN. Kết quả kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính 2.938 tỷ đồng, trong đó có dự án tỷ lệ xử lý tài chính lên đến 29% giá trị được kiểm toán. Công tác quản lý, sử dụng đất trong năm 2018 cho thấy hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất còn chưa đồng bộ, chậm được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện; nhiều nội dung còn bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn; công tác quản lý và sử dụng đất có hạn chế, tiềm ẩn lớn lãng phí, thất thoát, tham nhũng... Qua kiểm toán, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính 334 tỷ đồng….

L.Hà