Cố vấn khoa học Anh kêu gọi cho phép khảo nghiệm cây trồng biến đổi gen

Đây được xem là bản báo cáo khoa học đầu tiên trong vòng 5 năm qua được thực hiện bởi các nhà khoa học hàng đầu Vương quốc Anh thuộc "Hội đồng Khoa học và Công nghệ" (Council of Science and Technology – CST) – đơn vị cố vấn khoa học cho Thủ Tướng. Trên cơ sở những bằng chứng khoa học về rủi ro và lợi ích của khoa học biến đổi gen trong nông nghiệp mà bản báo cáo đưa ra, CST đã trình lên Thủ tướng đề xuất triển khai hành lang pháp lý phù hợp tại Anh và các nước EU.

CST khẳng định cây trồng GM cần được xem như một loại hàng hoá phổ thông (Public Good) và các giống cây GM nên được trồng và khảo nghiệm một cách riêng biệt tại Anh. Qua đó, CST đã đề xuất một chương trình có tên gọi “PubGM” – là chương trình khảo nghiệm đồng ruộng đối với những đặc tính và lợi ích tiềm năng của các giống cây biến đổi gen, tài trợ bởi nguồn kinh phí nhà nước. Những đặc tính biến đổi gen được đề xuất khảo nghiệm bao gồm đặc tính giúp tăng cường dinh dưỡng, ví dụ như chất chống oxy hóa trong cà chua, hoặc vitamin A trong gạo vàng (Golden Rice); cũng có thể bao gồm những đặc tính tăng cường khả năng thích ứng với khí hậu, những tính trạng thích nghi với điều kiện ngoại cảnh bất thuận.

Giáo sư Jonathan Jones từ Phòng thí nghiệm Sainsbury, một trong các tác giả của bản báo cáo phát biểu: "Trên cơ sở kết quả khảo nghiệm thực hiện bởi PubGM, các công ty phát triển giống, người tiêu dùng và cơ quan quản lý sẽ có thể tự đưa ra quyết định rằng một đặc tính biến đổi gen có thể hiện được giá trị của nó khi đưa vào các giống cây trồng tại Anh, dưới điều kiện canh tác của Anh hay không?”

Trong bức thư trình lên Thủ tướng, các nhà khoa học cũng khuyến cáo rằng việc phát triển cây trồng biến đổi gen cần loại bỏ những chi tiết “gây hoang mang” hiện có trong các quy định của EU khi cho rằng cây trồng biến đổi gen có thể tiềm ẩn những nguy cơ cho nguồn cung cấp thực phẩm trong tương lai. Họ cũng kêu gọi việc áp dụng các quy định đối với cây trồng GM cần phải được tiến hành như đối với cây trồng thông thường, đồng thời Chính Phủ Anh cần thể hiện quyền hạn của mình một cách rõ ràng hơn trong cộng đồng Châu Âu để có thể đơn phương phê duyệt cho việc canh tác và phát triển cây trồng biến đổi gen.

Các tác giả của bản báo cáo lập luận rằng qua hàng thập kỷ sử dụng, các loại cây trồng biến đổi gen trên thế giới không hề có bất kỳ tác dụng tiêu cực nào được tìm thấy. Cây trồng GM đã được chứng minh là an toàn và cần thiết trong việc đảm bảo nguồn cung ứng lương thực trong tương lai của Vương Quốc Anh thay vì lệ thuộc vào nhập khẩu như hiện nay. Họ cũng cho rằng Anh nên tiếp tục phát triển cây trồng biến đổi gen để đảm bảo tính cạnh tranh của thị trường nông nghiệp trong nước, mang lại nguồn lợi cho nền kinh tế tri thức của quốc gia này. Cụ thể, Anh cần điều chỉnh hàng lang pháp lý để thương mại hoá các giống lúa mì và khoai tây dựa trên các đánh giá về lợi ích và rủi ro trong điều kiện của nước Anh mà không nên phụ thuộc vào cách tiếp cận chung của Cộng đồng Châu Âu.

Báo cáo lần này đã cho thấy những tác động mạnh mẽ của chính phủ Anh trong việc khuyến khích những tranh luận khoa học và thúc đẩy quyền lợi quốc gia trong bản đề xuất lên EU về việc tối đa hoá quyền quốc gia trong xây dựng khung hành lang pháp lý cho cây trồng biến đổi gen. Thủ tướng Anh sau khi nhận được thư đề xuất từ CST sẽ xem xét đưa ra trả lời chính thức, tuy nhiên thời gian cụ thể chưa được thông báo. Trước đó, thư ký môi trường, Owen Paterson, người ủng hộ hỗ trợ cây trồng GM trong một bài phát biểu đã chia sẻ: "Châu Âu có nguy cơ trở thành bảo tàng nông nghiệp trên thế giới - nơi các công ty hàng đầu về sáng tạo công nghệ đang bỏ tiền sáng tạo và quyết định đầu tư phát triển công nghệ vào các thị trường khác.”

Thu Vinh