Cần xem lịch sử là môn học độc lập
| Tích hợp môn lịch sử: Bộ GD-ĐT bị chỉ trích dữ dội | |
| Hội thảo khoa học “Môn lịch sử trong giáo dục phổ thông” |
Số phận long đong của môn lịch sử
Lịch sử, đặc biệt lịch sử dân tộc, trong nền giáo dục phổ thông là nền tảng của khoa học xã hội và nhân văn, là cơ sở quan trọng bậc nhất để trang bị một hệ thống kiến thức về cội nguồn dân tộc, về các thành quả xây dựng và bảo vệ đất nước, về các giá trị tiêu biểu của lịch sử và văn hóa dân tộc và nhân loại; để bồi dưỡng các giá trị của truyền thống dân tộc, nhất là chủ nghĩa yêu nước, ý chí độc lập, tự cường, tinh thần nhân ái.. từ đó xây dựng phẩm chất và bản lĩnh con người Việt Nam. Chương trình giáo dục của hầu hết các nước trên thế giới đều coi môn lịch sử, nhất là quốc sử, là một trong những môn học cơ bản và bắt buộc như môn quốc ngữ, quốc văn và toán học.
![]() |
| Môn Lịch sử nên là môn học bắt buộc trong chương trình THPT. Ảnh minh họa |
Trong khi đó tại nước ta, môn lịch sử lại mang một số phận “long đong” trải qua các thời kỳ. Trong một vài thập kỷ qua, cách đối xử không đúng, thiếu công bằng có phần tùy tiện của các cấp quản lý Bộ Giáo dục đối với môn học này như việc lấy lý do “giảm tải” cho học sinh, môn lịch sử không còn được coi là môn thi chính thức như các môn học khác trong chương trình thi tốt nghiệp phổ thông. Số phận “long đong” của môn lịch sử từ chỗ quy định sử và địa là hai môn thi “luân phiên”, tiếp theo đó là môn thay thế (nghĩa là chỉ nơi nào học sinh nào không thi ngoại ngữ thì có thể thi môn sử). Những kỳ thi gần đây, lịch sử được coi là môn “tự chọn” nghĩa là hoàn toàn không bắt buộc. Tuyệt đại đa số học sinh chuẩn bị thi khối A hoặc khối B sẽ bỏ rơi môn lịch sử, do vậy mới có hiện tượng nhiều hội đồng thi chỉ có một số ít em thi sử, nhà trường vẫn phải lập ban bệ đầy đủ theo đúng quy chế. Đến hôm nay, dưới danh nghĩa “tích hợp”, môn lịch sử đã biến mất khỏi chương trình với tư cách một bộ môn khoa học có chức năng riêng biệt tại dự thảo giáo dục phổ thông tổng thể. Điều này được giải thích rằng, nó được vận dụng vào môn “Công dân và Tổ quốc”.
Coi nhẹ lịch sử là nguy hại quốc gia
GS. Phan Huy Lê (Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam) cho rằng, trong đổi mới giáo dục hiện nay, nhấn mạnh chuyển từ truyền thụ kiến thức sang giáo dục năng lực và phẩm chất của học sinh là hoàn toàn đúng. Tuy nhiên, việc chuyển đổi này không có nghĩa là coi nhẹ kiến thức, coi thường cơ sở khoa học của môn học. Trên nền tảng kiến thức đó mới có thể phát huy tác dụng giáo dục trong bồi dưỡng các kỹ năng cần thiết, xây dựng năng lực, phẩm chất cho học sinh. Lịch sử dân tộc kết hợp với lịch sử thế giới còn góp phần cho học sinh thấy được vị trí của đất nước trong tiến trình lịch sử, tính đa dạng của văn minh nhân loại và xác lập tinh thần tôn trọng thành tựu văn minh của các nước và trách nhiệm giữ gìn bản sắc dân tộc trong thế giới đa dạng văn hóa.
“Muốn giáo dục lịch sử hay nói cách khác là phát huy tác dụng giáo dục của môn lịch sử, trước hết phải coi trọng và am hiểu nền tảng khoa học của môn lịch sử, phải nhận thức và đối xử như một môn khoa học” – GS Phan Huy Lê nhấn mạnh. Tại hội thảo về môn lịch sử trong giáo dục phổ thông mới diễn ra tại Hà Nội, nhiều ý kiến cho rằng, với xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, các thế lực thù địch đang lợi dụng các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là internet, thông qua các trang mạng xã hội như: face- book, youtobe, web hay blog... để tuyên truyền, xuyên tạc, bôi đen bóp méo lịch sử dân tộc, phủ nhận những giá trị đích thực của những sự kiện, nhân vật lịch sử...trong suốt chiều dài dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Thủ đoạn của chúng là triệt để khai thác, cắt xén, nhào nặn những thông tin sai sự thật, tạo sự hoài nghi trong dư luận. Đối tượng chúng nhắm đến là thế hệ trẻ. Vì vậy, việc giáo dục lịch sử dân tộc ở bậc phổ thông lại càng quan trọng hơn bao giờ hết. Nếu như môn lịch sử không được đối xử và lựa chọn đúng với vị trí, vai trò của nó, không trở thành môn học bắt buộc cho học sinh trung học phổ thông thì rất nguy hại cho quốc gia, dân tộc, vô tình tiếp tay cho kẻ thù. Thượng tướng – PGS.TS Nguyễn Tiến Trung (Giám đốc Học viện Quốc phòng) cho biết, đối với Việt Nam, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc, bảo vệ chủ quyền biển, đảo đang đặt ra ngày càng nặng nề và phức tạp hơn, chủ quyền đất nước đang bị đe dọa. Nếu chúng ta không có sự giáo dục đúng mức thì nhiều thế hệ người Việt không thể hiểu biết đầy đủ về lịch sử chủ quyền quốc gia.
“Thế hệ trẻ lớn lên qua nền giáo dục phổ thông mà không nắm chắc, hiểu rõ lịch sử dân tộc, không có niềm tin dân tộc, không kế thừa các truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc thì làm sao có thể yêu nước và bảo vệ đất nước một cách chân chính.” - Thượng tướng Nguyễn Tiến Trung nhận định. GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc lại yêu cầu, phải quy định dứt khoát, môn lịch sử là môn thi bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp phổ thông. Cần tiến tới coi lịch sử Việt Nam như một môn trong kỳ thi tuyển chọn nhân viên vào các cơ quan, doanh nghiệp...và sẽ trở thành môn thi đối với những người muốn nhập quốc tịch Việt Nam.
| Theo PGS Nghiêm Đình Vỳ, nguyên Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ở THPT mục tiêu của môn lịch sử là: Trên cơ sở những hiểu biết lịch sử cơ bản đã được học từ THCS kết hợp với đặc điểm của lịch sử Việt Nam có được nhận thức tổng quát về quá trình hình thành và phát triển của lịch sử dân tộc trong mối quan hệ với lịch sử thế giới. Từ đó bồi dưỡng niềm tự hào là người Việt với tư cách là một công dân thế giới nhưng mang bản sắc văn hóa Việt Nam. Để thực hiện được “Dân ta phải biết sử ta”, môn lịch sử phải là môn bắt buộc trong chương trình ở THPT, không thể là môn tự chọn. |
Tuệ Liên
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
Thông tin lý lịch tư pháp trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp
Hà Nội đơn giản hóa 3 thủ tục hành chính lĩnh vực lao động, tiền lương
Hướng tới xây dựng cộng đồng số không ai bị bỏ lại phía sau
Thành ủy Hà Nội giám sát kết quả thực hiện các chuyên đề trọng tâm tại phường Sơn Tây
Doanh nghiệp muốn hút vốn phải bắt đầu từ niềm tin và danh tiếng
Kỳ cuối: Thủ đô tiên phong: Thước đo phát triển, khát vọng quản trị hiện đại, nhân văn
Tiếp tục đổi mới vì người lao động, nâng tầm chất lượng dịch vụ y tế
Tin khác
Bị phạt nếu “ép con học quá sức”: Nâng cao nhận thức về quyền trẻ em
Giáo dục 04/12/2025 19:48
Đề xuất tiêu chuẩn mới đối với người nước ngoài giảng dạy, nghiên cứu tại Việt Nam
Giáo dục 29/11/2025 06:43
Hà Nội thông qua Nghị quyết quy định mức học phí các trường chất lượng cao năm học 2025-2026
Xã hội 27/11/2025 10:29
Trường Mầm non Minh Khai đẩy mạnh giáo dục dinh dưỡng và phát triển thể chất cho trẻ em
Giáo dục 24/11/2025 17:15
Ra mắt nền tảng số đầu tiên kết nối cộng đồng Pháp ngữ tại Việt Nam
Giáo dục 20/11/2025 20:50
Nghệ An tuyển dụng 829 biên chế giáo dục trong tháng 12/2025
Giáo dục 20/11/2025 17:16
Người thầy dạy báo trong kỷ nguyên số
Giáo dục 20/11/2025 16:44
Giữ lửa nghề giáo: Những câu chuyện thầm lặng trong ngày tri ân 20/11
Giáo dục 20/11/2025 16:28
Cô giáo Đậu Thị Vân Nga: “Ngọn lửa” sáng tạo, bền bỉ của giáo dục Thủ đô
Giáo dục 19/11/2025 22:39
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất
Media 19/11/2025 21:24

