20.000 lao động sẽ đi làm việc tại Lào: Cơ hội trên đất mới

Theo Hiệp hội Xuất khẩu lao động VN, thị trường Đông Nam Á, trong đó có Lào, trước kia chỉ là “điểm phụ” để giải quyết vấn đề số lượng cho các DN XKLĐ vì chi phí rẻ, dịch vụ gần như bằng không. Sau khủng hoảng thị trường Trung Đông do bất ổn về chính trị, thì thị trường Lào trở nên hấp dẫn với lao động trình độ cao , cạnh tranh ở các ngành thế mạnh của Việt Nam như: Kỹ sư nông- lâm nghiệp, xây dựng, cơ khí, tiêu dùng ... với các dự án xây dựng khu công nghiệp, khai khoáng, nông lâm nghiệp và tiêu dùng đang ngày càng mở rộng. Đánh giá về dạng tuyển dụng lao động theo công trình nêu trên, ông Nguyễn Xuân An, Tổng thư ký Hiệp hội XKLĐ Việt Nam (VAMAS) cho rằng, đó là một trong 4 dạng XKLĐ hiện nay tại Việt Nam. Ngoài các hình thức như xuất khẩu thông qua các công ty dịch vụ XKLĐ; hình thức các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư tại nước sở tại và có nhu cầu tuyển lao động Việt Nam; hình thức lao động tự đi thì việc các doanh nghiệp trong nước trúng thầu tại nước ngoài có nhu cầu tuyển lao động cũng là một dạng xuất khẩu  lao động.

Ông Dương Đức Mạnh (Giám đốc đào tạo Công ty XKLĐ TXM) cho biết: “Khách hàng của chúng tôi thường xuyên tuyển nhân viên bán hàng, tiếp thị, điện thoại viên tại Lào, chỉ cần lao động giỏi tiếng Việt và biết tiếng Anh giao tiếp, ưu tiên người biết tiếng Hoa. Đây là thị trường mới nhưng gần gũi với văn hóa tiêu dùng người Việt, phù hợp với lao động mới vào nghề, xem như bước trải nghiệm thực tập hiệu quả. Lao động giỏi sẽ được đào tạo trở thành nhân viên khai thác thị trường tại bốn nước khu vực gồm Lào, Campuchia, Myanmar và Đông Timor. Điều kiện ăn ở và đi lại được các công ty lo trọn gói với thu nhập thỏa thuận theo trình độ và vị trí ứng tuyển”.

Theo báo cáo của Hiệp hội các nhà đầu tư Việt Nam tại Lào (AVIL), mức thu nhập bình quân của lao động phổ thông Việt Nam làm việc tại Lào khoảng 250 USD/tháng; lao động kỹ thuật 500 USD/tháng. Ngoài chế độ tiền lương, người lao động cũng được thực hiện đầy đủ các chế độ về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, chế độ nghỉ phép, lễ, tết theo quy định của pháp luật Việt Nam và Lào. Theo AVIL, trong 13.500 lao động Việt Nam đang làm việc tại Lào, thì Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai có 6.900 lao động, Tập đoàn Cao su có gần 1.000 lao động, Tập đoàn Sông Đà khoảng 600 lao động...  Nhìn chung, sự có mặt của lao động Việt Nam tại Lào đã giúp giải quyết một phần nhu cầu thiếu lao động, nhất là trong các lĩnh vực năng lượng, xây dựng hạ tầng cơ bản, giao thông, thu hoạch mùa màng, dịch vụ, đặc biệt ở những công trình, dự án lớn của Lào.

Ngoài số lao động VN đi làm việc tại Lào theo các kênh chính thống, còn một lượng lao động Việt Nam đi làm việc tự do mang tính thời vụ của các tỉnh có chung đường biên giới với Lào như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình… Theo báo cáo của Sở LĐTBXH tỉnh Nghệ An, những năm gần đây, mỗi năm Nghệ An có 5.000 – 6.000 lao động tự do đi làm việc tại Lào, chủ yếu trong các lĩnh vực xây dựng, khai thác, nông nghiệp, buôn bán nhỏ.  Thu nhập bình quân của những lao động này khoảng 7 – 8 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, số lao động có việc làm ổn định, mang tính lâu dài chỉ chiếm  30%; số lao động còn lại làm việc  mang tính mùa vụ. Đại diện Sở LĐTBXH Nghệ An cho biết, do đi làm việc theo dạng lao động tự do, thời vụ nên sau 3 tháng ở Lào, họ lại quay về các cửa khẩu ở Việt Nam để làm thủ tục nhập cảnh trở lại.

Để hợp thức hóa việc đưa lao động Việt Nam sang Lào làm việc,  hai nước đã ký kết Hiệp định hợp tác lao động Việt – Lào vào ngày 29/6/1995 và Nghị định thư sửa đổi bổ sung ngày 8/4/1999. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cho thấy Hiệp định hợp tác lao động và nghị định thư đã không còn phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Vì vậy,  hai nước đã ký kết Hiệp định hợp tác lao động Việt – Lào mới, đã điều chỉnh được các hình thức lao động phù hợp với thực tế, quy định cụ thể về thủ tục xin cấp giấy phép lao động, đăng ký lưu trú, các loại phí liên quan, chế độ bảo hiểm, y tế, xử lý tranh chấp...  Hiệp định gồm 7 chương, 21 điều được xây dựng trên cơ sở tôn trọng pháp luật của cả hai nước sẽ là căn cứ để các doanh nghiệp dịch vụ của hai quốc gia tiến hành đưa lao động của nước này sang làm việc tại nước kia. Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Thanh Hòa mong muốn các cơ quan liên quan của Lào sẽ ngày càng quan tâm tới việc chuẩn bị nguồn nhân lực phục vụ cho các doanh nghiệp đầu tư của Việt Nam tại Lào. Đồng thời các doanh nghiệp Việt Nam sẽ quan tâm thích đáng trong việc hợp tác, hỗ trợ đào tạo nghề để phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao.

H.Thành- H. Bình