Võ sĩ đạo, nét văn hóa độc đáo Nhật Bản

LĐTĐ - Đất nước Mặt Trời Mọc đã có hàng ngàn năm lịch sử. Do phải đối mặt với điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt như động đất, bão tố và nghèo về tài nguyên nên con người Nhật Bản có ý chí tự lực rất cao. Người Nhật Bản đã xây dựng cho mình một nền văn hóa vô cùng phong phú, đậm bản sắc dân tộc. Trong đó truyền thống Võ sĩ đạo được coi là phẩm chất riêng của người Nhật Bản và nó ảnh hưởng sâu rộng lâu bền tới tận thời hiện đại. Hình tượng võ sĩ Samurai, Ninja, Sumo…sống mãi trong truyền thống văn hóa của đất nước này.

Kỳ 1: Samurai, tầng lớp chiến binh quý tộc

Mấy ngàn năm TCN, nhiều tộc người ở các nước lân cận đến định cư trên các quần đảo Nhật Bản ngày nay. Do diện tích làm nông nghiệp trên quần đảo rất nhỏ bé nên các bộ tộc tranh giành nhau gây ra các cuộc chiến tranh liên miên. Để chiếm ưu thế về sức mạnh, tầng lớp quý tộc xây dựng những đạo quân kiếm sĩ siêu đẳng đó là nền tảng của tầng lớp võ sĩ đạo Samurai. Samurai là tầng lớp xã hội cao nhất tồn tại 260 năm từ khảng 1600 đến 1860 thường gọi là thời kỳ Edo ở Nhật bản.

Lịch sử hình thành

Cho đến nay lịch sử Nhật Bản chưa xác định rõ Samurai đầu tiên hình thành cụ thể thời gian nào. Nhưng các nhà sử học vẫn thông nhất thời kỳ hình thành Samurai khoảng thế kỷ thứ 6 hoặc 7 SCN. Đó là thời kỳ giao tranh ác liệt giữa các lãnh chúa. Về trang phục các chiến binh Samurai được trang bị áo giáp và mũ bằng kim loại kết nhiều lớp. Kỵ binh áo giáp khá nặng, bộ binh mặc loại áo nhẹ hơn. Về vũ khí có cung nỏ và cây mác dài từ 1,2 đến 1,5 mét. Nhưng nổi tiếng nhất gắn liền với hình ảnh một chiến binh Samurai là bộ kiếm katana. Bộ kiếm này có 3 loại: trường kiếm, đoản kiếm và dao. Những thợ rèn có tay nghề rất cao mới chế tác được bộ kiếm của Samurai. Ngoài sự tinh tế bộ kiếm tanaka phải rất sắc và cứng. Rất nhiều chiến binh Samurai đã xả một đường kiếm mà chặt đứt đôi người đối thủ.

Khoảng thế kỷ thứ XVI, những thương nhân người châu Âu đã đến Nhật Bản và mang theo súng và thuốc nổ để tự vệ. Người Nhật Bản đã mua được các khẩu súng đó rồi nghiên cứu chế tạo nó phục vụ cho chiến tranh. Loại vũ khí mới này khiến cho các Samurai phải trang bị loại áo giáp dầy hơn và một số trong số họ cũng sử dụng súng trong chiến đấu. Nhưng chủ yếu họ vẫn gắn liền với cây kiếm và cung nỏ truyền thống.  

Thượng võ và danh dự cao hơn cái chết

Samurai là các chiến binh huyền thoại của đất nước Nhật Bản. Với danh xưng là người bảo vệ, người phục vụ cao quý của Hoàng đế và các lãnh chúa, tầng lớp Samurai có 4 phẩm chất không thể thiếu. Đó là: kỹ năng chiến đấu hoàn hảo; lòng trung thành tuyệt đối, thuộc tầng lớp công dân ưu tú và sẵn sàng chết để bảo vệ danh dự của Samurai.

Để trở thành một chiến binh Samurai, từ khi lên 5 tuổi bé trai đã được cha, chú trong nhà lựa chọn để đào tạo thành Samurai. Một giai đoạn khổ luyện bắt đầu. Bên cạnh việc học văn hóa, các Samurai tương lai phải học về văn học nghệ thuật, lịch sử và rèn luyện kỹ năng chiến đấu. Vì được coi là tầng lớp cao quý hơn người dân và binh lính thông thường nên Samurai phải được đào tạo toàn diện về kiến thức và kỹ năng chiến đấu. Vũ khí thường dùng của các Samurai là kiếm, cung, dáo dài và cả súng thô sơ đầu thời kỳ cận đại. Tuy nhiên hình ảnh nổi bật của một võ sĩ Samurai là gắn liền với cây kiếm dài cùng với áo giáp. Tuy nhiên bên cạnh kỹ năng chiến đấu tuyệt hảo, cái làm nên phẩm chất của Samurai đó là tinh thần thượng võ. Tiếng Nhật gọi là Bushido. Nó có nghĩa là người chiến binh không hề biết đến sợ hãi kể cả đối mặt với cái chết. Họ buộc phải khuôn mình sống trong một quy tắc rất ngặt nghèo của võ sĩ đạo với kỷ luật sắt và giữ gìn đạo đức cá nhân. Họ luôn luôn có khái niệm về sự trung thành với chủ nhân của mình. Sự can trường này được hình thành do sự rèn tập từ bé và tiếp thu một lý thuyết về sự cao quý của một người bảo vệ lấy danh dự làm lẽ sống. Một khi đã xác tín điều đó, chiến binh Samurai sẽ tạo được cho mình một tâm thế thoải mái, tĩnh tâm trong chiến đấu cũng như đón nhận cái chết nếu cần.

Bên cạnh lòng trung thành tuyệt đối, khả năng chiến đấu siêu hạng, danh dự là một phẩm chất quý giá nhất của mỗi chiến binh Samurai. Trong chiến đấu nếu bị thất bại hay vi phạm các quy tắc của võ sĩ đạo, chiến binh Samurai được phép chọn cái chết để phục hồi danh dự. Đó là hành vi tự mổ bụng, tiếng Nhật gọi là seppuku hay thông tục hơn là hara- kiri. Đây là một  nghi thức rất thiêng liêng đề cao lòng tự trọng của một võ sĩ. Sau này cho dù tầng lớp Samurai không còn tồn tại trong xã hội hiện đại nhưng vẫn có những người lính Nhật trong thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai thực hiện nghi thức tự mổ bụng để bảo về danh dự. Một chiến binh Samurai khi chọn hay được ban cho cái chết theo hình thức seppuku phải tắm thật sạch sẽ, mặc một áo dài trắng ngồi ngay ngắn như đang thiền. Trước mặt là cái khay để một con dao ngắn, sau lưng có một chiến binh khác cầm kiếm dài giúp Samurai kết liễu cuộc đời và những người làm chứng. Khi Samurai cầm dao đâm vào bụng mình thì người cầm gươm đứng sau sẽ chém một nhát rất ngọt cắt rời đầu khiến cho chiến binh tự mổ bụng gần như không cảm thấy đau đớn.

Giữa thế kỷ XIX, Nhật Bản mở cửa giao lưu với nhiều quốc gia. Những đô thị mới mọc lên, người dân đổ xô về sống ở thành phố. Nông thôn vốn là cơ sở của tầng lớp samurai bị quên lãng dần. Tuy nhiên trong nước vẫn tồn tại một tầng lớp người không muốn Nhật Bản giao thương với bên ngoài mà giữ gìn văn hóa truyền thống khép kín trong đó có tầng lớp Samurai. Nhiều cuộc bạo loạn do Samurai tiến hành đã xảy ra muốn nước Nhật không mở cửa giao lưu với bên ngoài. Nhưng chính phủ Nhật đã thắng thế và tầng lớp Samurai lụi tàn dần. Năm 1867, Thiên hoàng ra lệnh cấm Samurai mang kiếm, điều đó cũng có nghĩa chấm dứt hình ảnh của Samurai trong xã hội Nhật Bản. Như vậy là từ cuối thế kỷ XIX, tầng lớp Samurai không còn tồn tại nhưng tinh thần võ sĩ đạo Samurai vẫn rất sâu đậm trong quan niệm về danh dự của người Nhật Bản. Tinh thần đó thể hiện rất rõ ở người lính Nhật trong chiến tranh thế giới thứ hai. Các phi công cảm tử lao máy bay vào tầu chiến địch, các hành vi tự mổ bụng để không bị bắt làm tù binh hay tử thủ trong rừng sâu, có trường hợp đến mấy chục năm, chỉ vì tuân thủ mệnh lệnh chiến đấu của cấp trên…Nó cũng thể hiện trong ý chí và lòng tự trọng vươn lên của người Nhật khi gặp hoàn cảnh thiên tai nặng nề.

Tinh thần võ sĩ đạo Samurai chính là một truyền thống văn hóa độc đáo góp phần làm nên sức mạnh và tính cách tự lực rất đáng quý của người dân đất nước Mặt Trời Mọc.

Phương Nghi

Kỳ sau: Ninja, đội quân đặc nhiệm xuất quỷ nhập thần

Nên xem

Tiến độ cầu Tứ Liên chịu sức ép lớn do vướng giải phóng mặt bằng

Tiến độ cầu Tứ Liên chịu sức ép lớn do vướng giải phóng mặt bằng

Dự án cầu Tứ Liên và đường dẫn hai đầu cầu, một trong những công trình giao thông trọng điểm của Thủ đô đang phải đối mặt với áp lực lớn về tiến độ khi đến nay mới tiếp nhận được khoảng 40,6% mặt bằng, trong khi phần lớn diện tích đất ở và đất nông nghiệp vẫn chưa được bàn giao.
Quyết tâm triển khai đồng bộ công tác giải phóng mặt bằng trọng điểm Dự án cầu Ngọc Hồi

Quyết tâm triển khai đồng bộ công tác giải phóng mặt bằng trọng điểm Dự án cầu Ngọc Hồi

Quyết tâm sớm bàn giao mặt bằng phục vụ Dự án đầu tư xây dựng cầu Ngọc Hồi và đường dẫn hai đầu cầu, Ủy ban nhân dân xã Thanh Trì tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ủy ban nhân dân xã Nam Phù cùng các đơn vị liên quan triển khai đồng bộ các bước trong công tác giải phóng mặt bằng. Với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền các cấp và sự đồng thuận của người dân, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đang được triển khai đúng trình tự, bảo đảm tiến độ theo kế hoạch đề ra.
Công an Hà Nội tăng cường giải pháp bảo đảm an ninh trật tự phục vụ GPMB các dự án trọng điểm

Công an Hà Nội tăng cường giải pháp bảo đảm an ninh trật tự phục vụ GPMB các dự án trọng điểm

Mới đây, Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng - Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, đã chủ trì Hội nghị Hội ý nghiệp vụ tập trung đánh giá tình hình và đề xuất các phương án tháo gỡ khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB). Việc bảo đảm an ninh trật tự tại các dự án giao thông huyết mạch và cầu vượt sông Hồng được xác định là nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy hạ tầng đô thị Thủ đô phát triển bền vững.
Cảnh sát PCCC nỗ lực dập tắt đám cháy lớn tại Chợ Xanh, Định Công

Cảnh sát PCCC nỗ lực dập tắt đám cháy lớn tại Chợ Xanh, Định Công

Rạng sáng 23/12, một vụ hỏa hoạn lớn đã xảy ra tại khu vực Chợ Xanh (phố Định Công, phường Phương Liệt). Nhờ sự phản ứng nhanh chóng, hiệp đồng tác chiến hiệu quả giữa lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH và các đơn vị chức năng địa phương, đám cháy đã được khống chế kịp thời, bảo vệ thành công hơn 2.000m2 diện tích ki-ốt và ngăn chặn nguy cơ cháy lan sang các khu dân cư đông đúc xung quanh.
Cần 51.000 tỷ đồng đầu tư phát triển Đặc khu Côn Đảo

Cần 51.000 tỷ đồng đầu tư phát triển Đặc khu Côn Đảo

Dự tính tổng nguồn lực đầu tư cho Đặc khu Côn Đảo giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 51.000 tỷ đồng.
Tháo dỡ trạm thu phí trên Quốc lộ 51 trong tháng 12/2025

Tháo dỡ trạm thu phí trên Quốc lộ 51 trong tháng 12/2025

Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) yêu cầu Công ty cổ phần phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (BVEC) tháo dỡ trạm thu phí trên Quốc lộ 51 trong tháng 12/2025.
Bí thư Chi bộ “nói đi đôi với làm”

Bí thư Chi bộ “nói đi đôi với làm”

Ở Tổ dân phố số 32, phường Ba Đình, (Hà Nội), ông Ngô Văn Thành, Bí thư Chi bộ, là một trong những tấm gương tiêu biểu cho hình ảnh người cán bộ cơ sở tận tụy, trách nhiệm, gần dân và vì dân.

Tin khác

Cơ quan phát triển Pháp tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trên lộ trình giảm phát thải carbon

Cơ quan phát triển Pháp tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trên lộ trình giảm phát thải carbon

Tối ngày 24/10, tại Hà Nội, Cơ quan phát triển Pháp (AFD) tổ chức kỷ niệm 30 năm đồng hành cùng Việt Nam. Sự kiện là dịp để tôn vinh 30 năm hợp tác và thành tựu chung, đồng thời hướng tới tầm nhìn 2045 của Việt Nam về phát triển bền vững, toàn diện và thịnh vượng, với sự đóng góp tích cực của AFD.
Động đất mạnh trên 8,7 độ ở Kamchatka (Nga): Nhật Bản, Mỹ, Úc và nhiều nước cảnh báo sóng thần

Động đất mạnh trên 8,7 độ ở Kamchatka (Nga): Nhật Bản, Mỹ, Úc và nhiều nước cảnh báo sóng thần

Ngày 30/7, một trận động đất cực mạnh với độ lớn lên tới 8,7 độ Richter đã xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka, vùng Viễn Đông nước Nga. Đây là một trong những trận động đất mạnh nhất được ghi nhận trên toàn cầu trong nhiều năm qua, và đã kích hoạt hàng loạt cảnh báo sóng thần trên diện rộng, trải khắp khu vực Thái Bình Dương, từ Đông Á đến Bắc Mỹ, Châu Đại Dương và cả Nam Mỹ.
Lũ lụt kinh hoàng tại Texas (Mỹ): Hơn 100 người thiệt mạng

Lũ lụt kinh hoàng tại Texas (Mỹ): Hơn 100 người thiệt mạng

Trận lũ lịch sử quét qua khu vực miền trung bang Texas (Mỹ) đã khiến ít nhất 104 người thiệt mạng, trong đó có 27 học sinh đang tham gia trại hè dọc theo sông Guadalupe - một trong những thảm họa thiên tai nghiêm trọng nhất từng xảy ra tại bang này trong gần hai thập kỷ qua.
Texas (Mỹ): Số thiệt mạng trong lũ tăng lên ít nhất 69 người, trong đó có 21 trẻ em

Texas (Mỹ): Số thiệt mạng trong lũ tăng lên ít nhất 69 người, trong đó có 21 trẻ em

Đến sáng 7/7 (giờ Việt Nam), số người thiệt mạng trong trận lũ nghiêm trọng tại bang Texas đã tăng lên ít nhất 69 người, trong đó có 21 trẻ em, theo thông báo của giới chức địa phương. Đây được xem là một trong những thảm họa thiên tai tồi tệ nhất tại bang này trong nhiều thập kỷ trở lại đây.
Máy bay của Air India rơi trúng ký túc xá trường y ở Ahmedabad: Ít nhất 133 người thiệt mạng

Máy bay của Air India rơi trúng ký túc xá trường y ở Ahmedabad: Ít nhất 133 người thiệt mạng

Một chiếc máy bay Boeing 787-8 Dreamliner của hãng hàng không Air India đã gặp nạn chỉ vài phút sau khi cất cánh từ sân bay Ahmedabad, rơi trúng ký túc xá của Trường Cao đẳng Y khoa B. J., khiến ít nhất 133 người thiệt mạng, bao gồm 20 sinh viên y khoa.
Hàn Quốc có tân Tổng thống

Hàn Quốc có tân Tổng thống

Ứng viên đảng Dân chủ Lee Jae-myung đắc cử Tổng thống Hàn Quốc với 49,42% phiếu bầu, lập tức nhậm chức mà không cần giai đoạn chuyển giao quyền lực.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hoãn áp thuế đối ứng 90 ngày với 75 quốc gia, vùng lãnh thổ

Tổng thống Mỹ Donald Trump hoãn áp thuế đối ứng 90 ngày với 75 quốc gia, vùng lãnh thổ

Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo hoãn thi hành thuế đối ứng trong 90 ngày với 75 quốc gia, vùng lãnh thổ "không trả đũa", thuế. Đồng thời, giảm thuế đối ứng xuống mức 10%. Riêng Trung Quốc bị tăng thuế tổng cộng lên 125%.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh áp thuế đối ứng với hàng chục nền kinh tế

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh áp thuế đối ứng với hàng chục nền kinh tế

Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế nhập khẩu với hàng chục nền kinh tế.
Ông Elon Musk ra "tối hậu thư" cho toàn bộ nhân viên liên bang Mỹ

Ông Elon Musk ra "tối hậu thư" cho toàn bộ nhân viên liên bang Mỹ

Ông Elon Musk ngày 22/2 nói rằng các nhân viên liên bang phải giải trình những công việc đã làm trong tuần trước hoặc từ chức.
Tình hình sức khoẻ của Giáo hoàng Francis

Tình hình sức khoẻ của Giáo hoàng Francis

Tòa thánh Vatican đã đưa ra thông báo cập nhật vào sáng 23/2, theo đó Giáo hoàng Francis đã có một đêm yên bình sau khi trải qua cơn nguy kịch vào buổi sáng.
Xem thêm
Phiên bản di động