Phát triển kinh tế số từ thanh toán không dùng tiền mặt

Thanh toán online chỉ trong vài giây

Thanh toán không tiền mặt đã được thực hiện ở mọi lĩnh vực sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ và trong đời sống hằng ngày của người dân Thủ đô. Các hàng quán dọc các con phố ở Hà Nội đều xuất hiện những mã QR từ quán cà phê, quán ăn, thậm chí là những sạp hàng nhỏ.

Điển hình như quận Hoàn Kiếm, là địa bàn có nhiều trung tâm thương mại, các tuyến phố kinh doanh sầm uất, chợ... và hệ thống tổ chức tài chính - ngân hàng lớn trong và ngoài nước. Đây là tiềm năng, lợi thế để quận phát triển kinh tế, tài chính, thương mại, du lịch, dịch vụ. Chính vì thế, thành phố Hà Nội đã lựa chọn quận Hoàn Kiếm là nơi thí điểm “tuyến phố thanh toán không dùng tiền mặt”.

UBND quận Hoàn Kiếm đã chọn những tuyến phố đặc thù như phố đi bộ, phố sách, phố ẩm thực, một số trung tâm thương mại, chợ truyền thống… để gắn biển công nhận “tuyến phố không dùng tiền mặt”, từ đó, nhân rộng trên toàn địa bàn.

Thay vì phải mang theo ví tiền như trước đây, nhiều người dân giờ chỉ cần mang theo điện thoại có kết nối mạng internet mỗi khi đi chợ, bởi mỗi quầy hàng đồ khô, quầy thịt, đồ ăn vặt… tại các khu chợ truyền thống, hầu hết đã được trang bị mã thanh toán QR, hoặc số tài khoản ngân hàng, ví điện tử… Thậm chí đi tới địa điểm nào cũng có thể truy cập wifi, nên việc thanh toán không dùng tiền mặt cũng trở nên dễ dàng hơn.

Người dân mua hàng thanh toán bằng hình thức chuyển khoản quét mã QR.

Chính vì những thuận tiện đó, số lần đi rút tiền mặt tại cây ATM của chị Hoàng Thị Phượng (quận Hoàn Kiếm) đếm trên đầu ngón tay bởi khu chợ nhà chị từ chủ sạp hàng rau đến quầy thịt đều nhận chuyển khoản, quét mã QR.

“Thanh toán bằng hình thức chuyển khoản tạo thuận tiện cho người bán và người mua hàng, tôi biết được tiền ra, tiền vào tài khoản như thế nào rất nhanh và chính xác. Mỗi lần mua hàng có khi chỉ mất đến 2-3 giây là chủ quán đã nhận được tiền tôi chuyển”, chị Phượng nói.

Từ mô hình thí điểm của quận Hoàn Kiếm, UBND quận Cầu Giấy cho ra mắt mô hình "Chợ thông minh 4.0 - không dùng tiền mặt" tại chợ Đồng Xa (phường Mai Dịch). Đặc biệt, chợ Đồng Xa có 3 hộ tiểu thương đã sử dụng tem truy xuất nguồn gốc để quản lý sản phẩm mà mình bán ra thị trường. Đây cũng là những người đi đầu, tiên phong cho xu hướng tiêu dùng thông minh, hiện đại tại các chợ truyền thống trên địa bàn quận Cầu Giấy.

Tại quận Nam Từ Liêm, mỗi sạp hàng của tiểu thương tại chợ Phùng Khoang đều đặt sẵn mã QR. Chị Trần Thị Hải, tiểu thương chợ này chia sẻ, gần như toàn bộ quầy hàng, kể cả người lớn tuổi đều đã chủ động mở tài khoản ngân hàng, in mã QR để khách thanh toán.

"Giờ khách hàng chẳng mấy ai trả tiền mặt, mua mớ rau 5 nghìn đồng họ cũng chuyển khoản rồi. Thời gian đầu tôi thấy bất tiện, nhưng lâu dần cũng quen và cảm thấy tiện lợi, vì không phải chuẩn bị tiền lẻ nhiều như trước", chị Hải cho hay.

Tương tự, tại huyện Đông Anh, tuyến phố 4.0 “Thanh toán không dùng tiền mặt” đã được triển khai đồng loạt tại các điểm chợ, siêu thị trên địa bàn xã Vân Hà và xã Cổ Loa.

Tại huyện Ba Vì, chợ Quảng Oai có 321/328 hộ kinh doanh được trang bị mã QR, đạt 98%; tại chợ Mơ, 46/46 gian hàng đã được trang bị quét mã QR Code, 100% người dân đến mua sắm tại các quầy hàng đã thực hiện thanh toán bằng quét mã QR.

Việc thanh toán không dùng tiền mặt được nhân rộng ở khắp nơi và trong mọi lĩnh vực trên địa bàn thành phố. Tuyến đường thanh toán thông minh của Thị xã Sơn Tây; thanh toán không dùng tiền mặt tại các nhà trường, chợ, tại Bộ phận Một cửa quận, phường và chi trả lương hưu và người hưởng chính sách an sinh xã hội; ứng dụng mua bán không dùng tiền mặt tại chợ Sấu - Hoài Đức; Mô hình xã, phường chuyển đổi số đang được một số đơn vị bước đầu triển khai tại Hoài Đức, Long Biên và quận, huyện, sở, ngành Thành phố.

Tiền đề phát triển kinh tế số

Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chi nhánh thành phố Hà Nội và Sở Công Thương cho thấy, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Hà Nội trong thời gian qua đã diễn ra an toàn, hiệu quả, thông suốt. Các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt tăng trưởng mạnh.

Mô hình "Chợ thông minh 4.0 - không dùng tiền mặt" tại các chợ của Hà Nội.

Một số chỉ tiêu đạt được như: Tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch điện tử ước đạt 45%; tỷ lệ thanh toán hóa đơn tiền nước không dùng tiền mặt đạt 96,67%; tỷ lệ thanh toán tiền điện không dùng tiền mặt đạt 99,9%…

Thanh toán không dùng tiền mặt dần trở thành thói quen tiêu dùng mới của người dân. Lãnh đạo thành phố Hà Nội khẳng định, tiếp tục đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong tiến trình tiến tới kinh tế số, xây dựng thành phố thông minh. Với sự hưởng ứng của người dân, doanh nghiệp cùng các cấp, ngành sẽ từng bước xây dựng chính quyền số, nền kinh tế số, xã hội số, công dân số... góp phần xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại - một Thủ đô xanh, thanh bình và thịnh vượng.

Nắm bắt xu hướng tiêu dùng của người dân, Sở Công Thương, Sở Thông tin và Truyền thông cùng các sở, ngành đã kết hợp với các đơn vị liên quan tổ chức một cách bài bản và toàn diện các chương trình nhằm phát triển thương mại không dùng tiền mặt trên địa bàn thành phố.

Đáng chú ý, đó Sở Công Thương Hà Nội đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân và tổ chức cá nhân doanh nghiệp hiểu rõ tác dụng của thanh toán không tiền mặt. Trong đó nhấn mạnh vào quyền lợi của người tiêu dùng về việc minh bạch thông tin, mua sắm an toàn theo phát động Ngày Quyền của Người tiêu dùng Việt Nam (15/3). Cụ thể như việc thanh toán không tiền mặt mang lại nhiều lợi ích. Người tiêu dùng và người bán không lo nguy cơ tiền giả, không mất thời gian tìm tiền trả lại, càng không cần phải cầm nhiều tiền mặt.

Sở cũng khuyến khích các đơn vị niêm yết rõ thông tin sản phẩm, giá bán sản phẩm, nguồn gốc xuất xứ, tính năng và hướng dẫn sử dụng, đồng thời giải đáp thắc mắc cho khách hàng; xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, xây dựng nét đẹp văn hóa trong tiêu dùng của Thủ đô ngày càng văn minh.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Hà Minh Hải, với quyết tâm đến năm 2030, xây dựng Thủ đô Hà Nội cơ bản trở thành thành phố thông minh, hiện đại, từng bước kết nối với mạng lưới đô thị thông minh trong khu vực và thế giới, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TU về chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu đặt ra của Hà Nội đến năm 2025 là số lượng giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt đạt tốc độ tăng 20%-25% hàng năm, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 tỷ trọng kinh tế số trong GRDP của Hà Nội khoảng 30%.

Theo kế hoạch về việc chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng 2030, Thành phố đã chỉ đạo đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trên tất cả các lĩnh vực.

Đồng thời, triển khai hiệu quả các kế hoạch phát triển hóa đơn điện tử, biên lai điện tử. Khuyến khích các ngân hàng, doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng trên địa bàn thành phố đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, phát triển, cung ứng các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt an toàn, tiện lợi, đem lại lợi ích, giá trị thiết thực cho người dân, doanh nghiệp…