Nồng nàn hương cốm Mễ Trì

(LĐTĐ) Sang thu, Hà Nội bỗng trở mình đẹp dịu dàng. Trên phố, chốc chốc lại thấy vài gánh bán cốm rong đi qua. Dọc chợ Hàng Da, Phố Hàng Điếu, đường Trần Thái Tông, nhiều nhà cũng bày các mẹt cốm xanh ra vỉa hè. Thời điểm này, làng cốm Mễ Trì đã vào vụ, người già ngồi nhặt lúa non, người trẻ mệt mài chế biến. Từ các cơ sở sản xuất, hương  cốm tỏa ra nồng nàn  làm say đắm lòng người.

Từ lâu, cốm Hà Nội đã được đưa vào thi ca. Thậm chí 60 năm trước, trong “Món ngon Hà Nội” ở một nơi xa, cách Hà Nội cả nghìn cây số, nhà văn Vũ Bằng đã nhớ thương thức quà đặc biệt này mà thốt lên rằng “Cốm là thứ quà đặc biệt nhất trong mọi thứ quà Hà Nội - đặc biệt vì mỗi khi thấy gió vàng hiu hắt trở về thì lại nhớ đến cốm...”.

Nhắc tới cốm Hà Nội, người ta thường nhớ tới cốm Làng Vòng, thế nhưng ít ai biết, tại đây còn một làng cốm khác lâu đời không kém là làng cốm Mễ Trì. Không ai biết cốm Mễ Trì có từ bao giờ, nhưng theo các cao niên trong làng, nghề làm cốm đã xuất hiện ở đây cả trăm năm nay.

Cốm Mễ Trì có những đặc trưng riêng biệt so với cốm ở các nơi khác. Nguyên liệu làm cốm là lúa chiêm, nên hạt cốm ở đây mỏng, dẻo, thơm mùi thơm đặc trưng riêng của đất Mễ Trì. Cốm được làm từ nhiều loại lúa khác nhau, nhưng người Mễ Trì chỉ chọn loại nếp cái hoa vàng trồng trong làng.

nong nan huong com me tri
Nghề làm cốm đã có ở làng Mễ Trì cách đây hàng trăm năm

Hiện nay do diện tích đất trồng lúa của làng bị thu hẹp, không đủ phục vụ làm cốm, nhưng để đảm bảo tạo ra loại cốm thượng hạng nhất, người làng Mễ Trì đã chấp nhận nhập nếp cái hoa vàng từ các tỉnh lân cận như Bắc Ninh, Bắc Giang về làm.

Trong thi ca, cốm thường nhắc tới cùng với mùa thu Hà Nội nên người ta vẫn hay lầm tưởng cốm chỉ có vào mùa thu. Nhưng thật ra, nghề cốm có hai vụ chính, theo hai vụ lúa chiêm và mùa. Vào đầu hè trước khi vào vụ gặt hay độ tháng 7 đến tháng 9 (âm lịch) là lúc những xe lúa nếp non tấp nập ra, vào Mễ Trì.

Ngay sau khi chuyển về, những hạt lúa nếp non mang màu xanh ngắt, vẫn còn tươi nguyên được người dân tuốt ra, loại bỏ hạt lép, rửa sạch rồi đưa vào công đoạn chế biến đầu tiên là rang thóc. Xưa những nhà làm cốm thường rang thóc bằng củi, chảo để rang cốm nhất định phải bằng gang đúc rồi thì đưa vào giã.

Quá trình rang phải để nhỏ lửa và đảo liên tục cho lúa chín từ từ, không bị chín ép, không bị quá khô. Mỗi mẻ cốm phải rang mất gần hai giờ mới hoàn thành. Lúa non chín vừa tới thì được lấy ra, để nguội rồi mới cho vào giã. Tiếp đó, những người phụ nữ khéo tay sẽ dần, sàng, nhặt hết các đầu mày, chấu còn sót lại. Mỗi mẻ cốm phải dần sàng liên tục ba lần. Cốm làm xong, lập tức được gói kín để giữ độ ẩm.

Trong bài thơ “Paris có gì lạ không em?”, nhà thơ Nguyên Sa đã từng có câu thơ rằng: “Vẫn hỏi lòng mình là hương cốm/ Chả biết tay ai là lá sen”. Cốm luôn được gói trong hai lớp lá. Lá dáy là lớp bên trong giữ cho cốm luôn có được độ ẩm cần thiết.

Mùa hè, người dân Mễ Trì gói cốm trong lá sen để tăng thêm hương vị thanh nhã. Cốm cũng không buộc bằng lạt hay bằng chun mà phải bằng những cọng rơm nếp. Được làm từ lúa non, cho nên cứ một tạ thóc mới cho ra từ 15 đến 18 kg thành phẩm cốm và có giá khoảng từ 180.000 đồng - 250.000 đồng/kg.

nong nan huong com me tri
Cốm Mễ Trì dẻo, thơm thu hút du khách trong và ngoài nước

Trước đây, cốm làm Mễ Trì được làm thủ công hoàn toàn nên người làm cốm rất vất vả. Cụ Nguyễn Thị Mùi (tổ dân phố số 2, Mễ Trì Thượng) kể: Vào vụ cốm, gần như mỗi ngày người làm cốm chỉ chợp mắt được 2 - 3 tiếng đồng hồ. Từ tờ mờ sáng, đám đàn ông kéo nhau ra đồng gặt lúa nếp non để kịp có lúa về chuẩn bị làm mẻ cốm mới còn đám phụ nữ thì bắt đầu trở dậy xoay vòng bên những chiếc cối để thêm vài trăm lượt giã cho cốm mỏng như lá me kịp đem ra chợ từ lúc 4 rưỡi, 5 giờ sáng.

Mãi đến cuối những năm 2000, người Mễ Trì mới đỡ vất vả hơn khi áp dụng máy móc, công nghệ vào một số công đoạn. Tuy nhiên, không vì thế mà cốm Mễ Trì mất đi hương vị truyền thống vốn có.

Mễ Trì xưa vốn có tên là Anh Sơn, tên Nôm là Kẻ Mẩy. Ruộng đất phì nhiêu, người dân cấy cày trồng ra được những loại thóc gạo dẻo thơm. Ngon nhất là lúa tám xoan. Cái tên Mễ Trì có nghĩa là “ao gạo” phần nào cho thấy đặc sản của vùng đất này.

Nhờ có giống lúa tám ngon có tiếng cho nên cốm Mễ Trì vừa dẻo, vừa thơm một cách thanh nhã. Sản phẩm cốm của làng Mễ Trì cũng rất đa dạng từ cốm tươi, cốm khô, xôi cốm cho đến bánh cốm, chè cốm, chả cốm…

Có điều, do Hà Nội còn có cốm Vòng (quận Cầu Giấy) cho nên ít người biết đến cốm Mễ Trì. Mãi những năm gần đây, khi ý thức về “thương hiệu” tăng lên, chính quyền địa phương cũng như người dân mới có những nỗ lực để khẳng định giá trị của hạt cốm Mễ Trì.

Ngày nay, cốm Mễ Trì đã vươn mình khẳng định thương hiệu cả ở trong nước và quốc tế. Du khách thập phương đến thăm Hà Nội hiếm ai quên mua cho mình một túi cốm về làm quà. Không những thế cốm Mễ Trì còn được xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới. Tháng 5/2016, trong chuyến thăm chính thức Việt Nam, Tổng thống Mỹ Barck Obama trước khi rời Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh đã ghé thăm làng Mễ Trì để trò chuyện và mua cốm.

Tại Hội nghị cấp cao Hoa Kỳ - Triều Tiên lần hai được tổ chức tại Hà Nội vừa qua, trong hàng trăm món ẩm thực của Hà Nội, thành phố đã quyết định chọn cốm Mễ Trì là một trong chín món đặc sản ẩm thực để mời bạn bè quốc tế.

Có thể nói, đến nay, Cốm Mễ Trì đã thoát khỏi cái bóng của cốm Làng Vòng và trở thành đặc sản nức tiếng gần xa đất Hà thành.

Mộc Thanh

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Cụm thi đua số 7 LĐLĐ thành phố Hà Nội: Làm tốt công tác đại diện, bảo vệ người lao động

Cụm thi đua số 7 LĐLĐ thành phố Hà Nội: Làm tốt công tác đại diện, bảo vệ người lao động

(LĐTĐ) Làm việc với các đơn vị trong Cụm Thi đua số 7, lãnh đạo Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đề nghị, từ nay đến cuối năm, các đơn vị cần nắm chắc tình hình tư tưởng, đời sống, việc làm của người lao động, tập trung chăm lo tốt đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động, nhất là khi Tết Nguyên đán Ất Tỵ đang tới gần.
Đánh giá kỹ tác động khi áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường

Đánh giá kỹ tác động khi áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Vấn đề tăng thuế suất tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia, thuốc lá được nhiều đại biểu quan tâm, thảo luận.
Với đồ uống này, stress, áp lực công việc không làm khó được người trẻ

Với đồ uống này, stress, áp lực công việc không làm khó được người trẻ

(LĐTĐ) Những ngày này Gen Z phải đối mặt với đủ combo gây căng thẳng từ chạy deadline, cày KPI, đến chi tiêu, mua sắm, săn sale mùa cuối năm.
Phổ biến pháp luật cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

Phổ biến pháp luật cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Trung tâm Báo chí Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) phối hợp với Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài tổ chức tọa đàm phổ biến pháp luật cho cộng đồng người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài.
Bình Dương: Điều động, bổ nhiệm nhiều cán bộ chủ chốt

Bình Dương: Điều động, bổ nhiệm nhiều cán bộ chủ chốt

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Tỉnh ủy tỉnh Bình Dương tổ chức Hội nghị trao các quyết định bổ nhiệm, điều động cán bộ chủ chốt.
Lịch thi đánh giá năng lực năm 2025 của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Lịch thi đánh giá năng lực năm 2025 của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

(LĐTĐ) Kỳ thi độc lập, đánh giá năng lực (kỳ thi SPT) năm 2025 của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội sẽ diễn ra trong hai ngày 17 - 18/5, thay vì 1 ngày như các năm trước nhằm tăng khả năng chọn môn thi đồng thời giảm áp lực cho thí sinh.
Trao giải cuộc thi viết “Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường” năm 2024

Trao giải cuộc thi viết “Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường” năm 2024

(LĐTĐ) Được phát động từ tháng 9/2024, cuộc thi viết “Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường” năm 2024 đã nhận được sự hưởng ứng, tham gia của đông đảo tác giả trên cả nước và nhiều tác phẩm chất lượng.

Tin khác

Cụm thi đua số 7 LĐLĐ thành phố Hà Nội: Làm tốt công tác đại diện, bảo vệ người lao động

Cụm thi đua số 7 LĐLĐ thành phố Hà Nội: Làm tốt công tác đại diện, bảo vệ người lao động

(LĐTĐ) Làm việc với các đơn vị trong Cụm Thi đua số 7, lãnh đạo Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội đề nghị, từ nay đến cuối năm, các đơn vị cần nắm chắc tình hình tư tưởng, đời sống, việc làm của người lao động, tập trung chăm lo tốt đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động, nhất là khi Tết Nguyên đán Ất Tỵ đang tới gần.
Tuần Văn hóa Du lịch Thương mại làng nghề Vạn Phúc 2024: Tôn vinh di sản lụa nghìn năm

Tuần Văn hóa Du lịch Thương mại làng nghề Vạn Phúc 2024: Tôn vinh di sản lụa nghìn năm

(LĐTĐ) Tuần Văn hoá Du lịch Thương mại làng nghề Vạn Phúc năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 30/11 đến 6/12 với chủ đề "Quê lụa Hà Đông - Tinh hoa hội tụ". Đây là năm thứ 7 sự kiện này được tổ chức, hứa hẹn nhiều hoạt động đặc sắc nhằm tôn vinh nghề dệt lụa hơn nghìn năm tuổi.
Sơn Tây: Bảo tồn và khai thác hiệu quả nguồn lực tài nguyên văn hóa

Sơn Tây: Bảo tồn và khai thác hiệu quả nguồn lực tài nguyên văn hóa

(LĐTĐ) Triển khai Chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy, thị xã Sơn Tây đã tập trung phát huy các giá trị văn hóa trong phát triển du lịch, xây dựng Sơn Tây trở thành đô thị vệ tinh của Thủ đô, với chức năng: Đô thị văn hóa - lịch sử, du lịch nghỉ dưỡng, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.
Tháng văn hóa đặc sắc kỷ niệm 20 năm Phố cổ Hà Nội được công nhận Di tích Quốc gia

Tháng văn hóa đặc sắc kỷ niệm 20 năm Phố cổ Hà Nội được công nhận Di tích Quốc gia

(LĐTĐ) Nhân dịp kỷ niệm 19 năm ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024) và 20 năm Khu phố cổ Hà Nội được công nhận Di tích lịch sử Quốc gia và 20 năm hoạt động của Không gian đi bộ trên địa bàn quận (2004 - 2024), Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm sẽ tổ chức chuỗi sự kiện văn hóa đặc sắc từ ngày 15/11 đến 15/12/2024.
Kỳ vọng những bước phát triển mới về nhà ở xã hội tại Hà Nội

Kỳ vọng những bước phát triển mới về nhà ở xã hội tại Hà Nội

(LĐTĐ) Thời gian qua ghi nhận sự phân quyền mạnh mẽ, bổ sung kịp thời cơ chế, chính sách nhằm thu hút nguồn lực xã hội trong đầu tư, phát triển nhà ở xã hội tại Hà Nội. Vệc triển khai các nội dung có liên quan tại Luật Thủ đô năm 2024 sẽ kỳ vọng thêm những giải pháp đột phá, tháo gỡ các khó khăn, thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án.
Chia sẻ khó khăn cùng gia đình có người thân bị tai nạn giao thông

Chia sẻ khó khăn cùng gia đình có người thân bị tai nạn giao thông

(LĐTĐ) Ban An toàn giao thông (ATGT) thành phố Hà Nội tổ chức thăm hỏi, động viên và trao quà đến các hộ gia đình có người thân là nạn nhân của các vụ tai nạn giao thông. Đây là hoạt động thường niên đầy ý nghĩa nhằm chia sẻ một phần khó khăn với gia đình người bị nạn.
Tổ chức thành công Đại hội Hội Khuyến học quận Bắc Từ Liêm nhiệm kỳ 2024 - 2029

Tổ chức thành công Đại hội Hội Khuyến học quận Bắc Từ Liêm nhiệm kỳ 2024 - 2029

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Hội Khuyến học quận Bắc Từ Liêm tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ III, nhiệm kỳ 2024 -2029 để tổng kết đánh giá công tác khuyến học khuyến tài, xây dựng xã hội học tập nhiệm kỳ 2019 -2024 và đề ra phương hướng, nhiệm vụ công tác Hội nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Bảo vệ sức khỏe từ sớm, từ xa vì kỷ nguyên vươn mình

Bảo vệ sức khỏe từ sớm, từ xa vì kỷ nguyên vươn mình

(LĐTĐ) Hóa chất độc hại (nếu có) ngấm vào thực phẩm; thuốc lá điện tử, nung nóng (thuốc lá thế hệ mới), bia, rượu, đồ uống có đường là những chất không những gây hại cho sức khỏe, kéo giảm năng suất lao động mà còn ảnh hưởng sức khỏe giống nòi trong tương lai. Cấm và dùng công cụ thuế để hạn chế việc lưu hành, sử dụng các sản phẩm trên cũng là góp phần bảo vệ sức khỏe nhân dân từ sớm, từ xa…
Phụ nữ Hà Nội chung tay thu hẹp khoảng cách giới

Phụ nữ Hà Nội chung tay thu hẹp khoảng cách giới

(LĐTĐ) Với vị thế Thủ đô, trái tim của cả nước, thành phố Hà Nội luôn quan tâm chỉ đạo thúc đẩy bình đẳng giới và sự tiến bộ của phụ nữ trên các lĩnh vực. Với những vấn đề cấp thiết liên quan đến phụ nữ, trong nhiều năm qua, các cấp Hội phụ nữ Hà Nội đã truyền đi thông điệp bình đẳng giới bằng nhiều cách thức. Qua đó, giúp mọi phụ nữ tự tin, có ước mơ, khát vọng vươn lên; xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội văn minh, tiến bộ, công bằng.
Đặc sắc sản phẩm các vùng miền do phụ nữ sản xuất kinh doanh

Đặc sắc sản phẩm các vùng miền do phụ nữ sản xuất kinh doanh

(LĐTĐ) Sáng nay (22/11), đã diễn ra lễ khai mạc chương trình Truyền thông khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và quảng bá giới thiệu sản phẩm OCOP của phụ nữ và đặc sản các vùng miền do phụ nữ sản xuất kinh doanh. Chương trình diễn ra trong 3 ngày (từ 22 - 24/11) tại sân bóng phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội.
Xem thêm
Phiên bản di động