Nghệ nhân lưu giữ nghệ thuật tò he trong lòng Hà Nội

(LĐTĐ) Việt Nam là một trong số những nước hiếm hoi trên thế giới có truyền thống làm đồ chơi con giống bằng bột hay còn gọi là tò he cho trẻ em. Nhiều năm về trước, tò he đã từng là đồ chơi dân gian không thể thiếu mỗi dịp Tết Trung thu về. Đến nay, đồ chơi này đã không còn thịnh hành, thế nhưng thật đáng quý, vẫn có những nghệ nhân miệt mài tìm cách lưu giữ và bảo tồn những nét đẹp ấy ngay trong lòng Hà Nội.  
nghe nhan luu giu nghe thuat to he trong long ha noi Rực rỡ sắc mầu lễ hội Trung thu phố cổ Hà Nộ
nghe nhan luu giu nghe thuat to he trong long ha noi Những món đồ chơi Trung thu gợi nhớ ngày xưa
nghe nhan luu giu nghe thuat to he trong long ha noi Nghệ nhân “thổi hồn” vào tò he

Mang nét đẹp xưa quay lại

Chỉ còn ít ngày nữa là đến Tết Trung thu, thời điểm này, nếu có dịp ghé qua phố cổ Hà Nội, ai cũng phải choáng ngợp với những sắc màu rực rỡ của hàng ngàn món đồ chơi dành cho trẻ em. Nếu để ý kỹ, người ta sẽ thấy có một chiếc bàn thấp nhỏ ghé trên hè phố Hàng Mã trưng bày những con giống như lợn, gà, trâu, ngựa, dê, chó…

Bé Thanh Tùng, 7 tuổi, được mẹ đưa đi chơi trên phố cổ. Khi nhìn thấy những con thú nhỏ xíu với đủ các màu sắc, bé rất tò mò và lạ lẫm. Hết nhặt từng con vật lên ngắm, nhìn, bé lại chạy ra chỗ người nghệ nhân trẻ đang miệt mài nặn nên những con giống. Người nghệ nhân đó là anh Đặng Văn Hậu, 33 tuổi ở làng Xuân La (xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội). Đây là ngôi làng có nghề truyền thống làm con giống bột còn lại duy nhất ở Thủ đô.

nghe nhan luu giu nghe thuat to he trong long ha noi
Nghệ nhân Đặng Văn Hậu đã có hơn 15 năm gắn bó với nghề làm tò he

Mặc dù còn rất trẻ, thế nhưng anh Hậu đã có 15 năm gắn bó với nghề này. Ngay từ khi còn nhỏ, anh Hậu thường hay ngồi bên manh chiếu nhìn ông ngoại trực tiếp nặn ra những “con giống” đẹp đẽ. Ban đầu chỉ xuất phát từ sở thích bình thường, nhưng dưới sự chỉ dạy tận tình của ông, dần dần những cục bột màu, những con tò he đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của anh.

Chia sẻ về cái tên tò he, anh Hậu cho biết, thực ra trước đây nó không phải là tên tò he mà gọi là bánh chim cò, con giống bột. Con giống bột gồm có ba loại là con giống của Đồng Xuân, của Phố Khách và của Phú Xuyên. Tuy nhiên vào đầu năm 90 con giống bột của Đồng Xuân và Phố Khách gần như đã thất truyền, con giống Phú Xuyên thì chỉ thịnh hành nặn các nhân vật trong phim và được gắn vào que tre.

Không biết do nhầm lẫn nào đó mà một bài báo viết về nghề này vào năm 1994 đã gọi con giống bột của Phú Xuyên thành “tò he”, trong khi “tò he” vốn là tên gọi của những con giống bằng gốm cũng thổi được và là sản phẩm của làng gốm Thanh Hà, Hội An. Cũng kể từ đó cho đến nay, đa số mọi người vẫn gọi con giống bột là tò he.

Quyết tâm giữ nghề

Trong quá trình gìn giữ nghề nặn tò he truyền thống, nghệ nhân Đặng Văn Hậu gặp phải không ít khó khăn. Tuy nhiên, anh vẫn quyết tâm “bám trụ” tiếp tục những kế hoạch để giữ gìn và phát triển nghề nặn tò he của quê hương. Đặc biệt, anh Hậu cho biết trong quá trình “bám trụ” với nghề, anh may mắn được gặp nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Bách và nghệ nhân Phạm Nguyệt Ánh – người duy nhất còn làm được con giống Đồng Xuân.

nghe nhan luu giu nghe thuat to he trong long ha noi
Anh Hậu đã và đang nghiên cứu để phục hồi lại con giống Đồng Xuân, con giống Phố Khách

Kết hợp từ kỹ thuật của nghệ nhân Nguyệt Ánh cùng với kí ức và những phác họa của nhà nghiên cứu Trịnh Bách, nghệ nhân trẻ Đặng Văn Hậu đã học và phục hồi được những con giống cổ như ngày xưa. Từ con giống chợ Đồng Xuân, đến con giống Phố Khách, con giống Phú Xuyên đã được phục hồi từ năm 2017. Và thế là từ đó đến nay, những người dân Hà Nội lại được nhìn thấy những con nghê hý châu, sư tử hý cầu, con cá vàng, bộ lục súc và cả con giống ở Huế cũng được phục hồi lại gần như đầy đủ.

Bên cạnh đó, anh Hậu cũng không ngừng tìm tòi các nguyên liệu, mẫu mã mới, cho tới giờ anh đã sáng tạo ra được những con tò he bền hơn và có thể giữ được trong nhiều năm. Nghệ nhân Đặng Văn Hậu chia sẻ: “Đây là một nét đẹp cổ của Hà Nội, nhất là trong dịp Trung thu, là một món đồ chơi truyền thống của trẻ em Việt Nam. Do vậy, tôi cho rằng không có ký do gì mà mình lại không giữ gìn và bảo vệ những nét đẹp xổ xưa đó”.

Để ngày một phát huy hơn nữa làng nghề truyền thống, nghệ nhân Đặng Văn Hậu nói riêng và các nghệ nhân khác nói chung luôn phải cập nhật các nhân vật hoạt hình cho phù hợp thị hiếu của lớp trẻ nên bản thân cũng thường xuyên tìm hiểu phim hoạt hình, nhân vật nào đang được yêu thích. Đồng thời vạch ra những kế hoạch riêng cho bản thân trong việc phát triển nghề.

Ngoài việc nặn và bán tò he tại các hội chợ và trung tâm Thương mại, vào hai ngày cuối tuần, anh Hậu còn mở thêm lớp dạy nghề tại nhà. Bên cạnh đó, mỗi khi nhận được lời mời đến biểu diễn và dạy tò he tại các trường học và một số nơi trên địa bàn Hà Nội. Trong quá trình làm nghề, nghệ nhân Đặng Văn Hậu rất phấn khởi vì ở thời điểm hiện tại, tò he vẫn còn nhận được sự quan tâm lớn từ mọi người.

Kim Tiến

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

(LĐTĐ) Căn cứ theo quy định pháp luật, người điều khiển xe đạp mà trong máu hoặc trong hơi thở có nồng độ cồn vẫn sẽ bị phạt vi phạm nồng độ cồn theo quy định.
Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Chăm lo đời sống đoàn viên

Chăm lo đời sống đoàn viên

(LĐTĐ) Trong những năm qua, Ban Chấp hành Công đoàn Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Mỹ Đức (Hà Nội) đã có nhiều cách làm hay trong việc quan tâm, chăm lo đời sống đoàn viên, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường cũng như nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

(LĐTĐ) Sau thành công khi đăng cai Miss Grand International, Sen Vàng tiếp tục là đơn vị đăng cai tổ chức Mr World 2024 - Nam vương Thế giới 2024 vào tháng 9/2024.
Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

(LĐTĐ) Những đứa trẻ trong độ tuổi phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc dẫn đến thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật có tính chất côn đồ, manh động… gây nhiều nỗi lo, bức xúc trong mỗi gia đình và toàn xã hội. Ngăn chặn xu hướng trẻ hóa tội phạm trước hết cần sự quan tâm đặc biệt từ gia đình.
LĐLĐ huyện Thường Tín: Chú trọng đổi mới phương thức hoạt động

LĐLĐ huyện Thường Tín: Chú trọng đổi mới phương thức hoạt động

(LĐTĐ) Những năm qua, các cấp Công đoàn huyện Thường Tín (Hà Nội) đã thường xuyên đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động, tích cực chăm lo xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Xuân rơi trên đóa xoan mềm

Xuân rơi trên đóa xoan mềm

(LĐTĐ) Một ngõ vắng quanh co trầm thấp. Dải rêu xanh mọc dọc ngang hai bên bờ tường bằng gạch mun đã cũ. Tôi bước thật nhẹ trên con đường rơi đầy hoa xoan tím. Chùm hoa nhỏ, cánh li ti, mỏng manh nghiêng phai giữa lối. Một làn gió qua, muôn cánh hoa bay, rơi rơi giữa không trung một khoảng trời mơ tím. Chợt thấy lòng mềm đi, bình yên như cây cỏ.

Tin khác

Tăng cơ hội kết nối, thúc đẩy phát triển thị trường lao động

Tăng cơ hội kết nối, thúc đẩy phát triển thị trường lao động

(LĐTĐ) Tham gia Phiên giao dịch và tư vấn việc làm quận Nam Từ Liêm 2024, người lao động có cơ hội ứng tuyển vào 1.620 chỉ tiêu việc làm đa dạng các vị trí, ngành nghề, với mức lương hấp dẫn của 30 đơn vị, doanh nghiệp.
Bảng lương mới áp dụng từ 1/7/2024

Bảng lương mới áp dụng từ 1/7/2024

(LĐTĐ) Theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 về cải cách chính sách tiền lương, từ 1/7/2024 sẽ có 5 bảng lương mới theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo…Đặc biệt, khi thực hiện cải cách tiền lương, bảng lương mới sẽ đảm bảo chuyển xếp lương cũ sang lương mới không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.
Đi làm ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, 30/4 và 1/5, người lao động được nhận tiền lương thế nào?

Đi làm ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, 30/4 và 1/5, người lao động được nhận tiền lương thế nào?

(LĐTĐ) Theo quy định, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch); ngày 30/4 và ngày 1/5 người lao động được nghỉ 1 ngày, hưởng nguyên lương. Tuy nhiên, nếu do yêu cầu công việc mà phải đi làm trong những ngày này, người lao động có thể nhận được tối thiểu 400% tiền lương ngày làm việc bình thường.
Hoa đồng tiền rực rỡ trên vùng quê Đan Phượng

Hoa đồng tiền rực rỡ trên vùng quê Đan Phượng

(LĐTĐ) Đồng Tháp là một xã thuộc huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội. Nơi đây được coi là “thủ phủ” của hoa đồng tiền. Với trên 25ha chuyển đổi cơ cấu cây trồng, Hợp tác xã (HTX) Hoa Đồng Tháp đã mang lại thu nhập cao cho nhiều hộ dân ở nơi đây.
Làm sao được hưởng lương hưu khi công ty còn nợ bảo hiểm xã hội?

Làm sao được hưởng lương hưu khi công ty còn nợ bảo hiểm xã hội?

(LĐTĐ) Người lao động đã nghỉ hưu, nhưng do đơn vị còn nợ bảo hiểm xã hội nên chưa được lĩnh lương hưu. Vậy, người lao động cần làm gì để được hưởng lương hưu?
Tăng lương hưu, trợ cấp BHXH: Đề nghị tính toán lại mức phù hợp

Tăng lương hưu, trợ cấp BHXH: Đề nghị tính toán lại mức phù hợp

(LĐTĐ) Về mức tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) 15%, tăng chi trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng 29,2% và tăng trợ cấp xã hội 38,9%, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội rà soát, xác định cụ thể các mức điều chỉnh, để trình cấp có thẩm quyền quyết định mức tăng trên cơ sở khả năng cân đối của ngân sách Nhà nước.
Hơn 5.200 vị trí việc làm cho khối ngành kinh tế tại Thành phố Hồ Chí Minh

Hơn 5.200 vị trí việc làm cho khối ngành kinh tế tại Thành phố Hồ Chí Minh

(LĐTĐ) Ngày 15/3, Trung tâm Hợp tác Doanh nghiệp phối hợp cùng Khoa Tài chính - Thương mại, Khoa Quản trị - Kinh doanh và Khoa Marketing - Kinh doanh Quốc tế, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH) tổ chức Ngày hội tuyển dụng khối ngành kinh tế năm 2024.
Mức xử phạt hành chính với doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội

Mức xử phạt hành chính với doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội

(LĐTĐ) Bạn đọc Nguyễn Hồng Phúc (Khu Công nghiệp Thăng Long, Hà Nội) hỏi: Người sử dụng lao động sẽ bị xử lý như thế nào khi chậm đóng tiền bảo hiểm xã hội của người lao động? Nếu bị phạt, mức phạt sẽ là bao nhiêu?
Những trường hợp nghỉ hưu sớm nhưng không bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu

Những trường hợp nghỉ hưu sớm nhưng không bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu

Thông thường người lao động nghỉ hưu sớm sẽ bị trừ lương hưu theo tỉ lệ hưởng lương hưu. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp nghỉ hưu trước tuổi mà không bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu.
Gần 42.000 cơ hội việc làm tại Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 10 tỉnh, thành phố

Gần 42.000 cơ hội việc làm tại Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 10 tỉnh, thành phố

(LĐTĐ) Tham gia Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 10 tỉnh, thành phố diễn ra ngày 14/3 có 154 đơn vị, doanh nghiệp, với nhu cầu tuyển dụng gần 42.000 lao động.
Xem thêm
Phiên bản di động