Học nghề hệ 9+: Cơ hội lập nghiệp cho các bạn trẻ

Niềm hy vọng mới của nhiều gia đình

Đầu tháng 7, trong lúc nhiều gia đình hồi hộp đợi chờ và vỡ òa trong niềm hạnh phúc khi con em mình đạt điểm cao, đỗ vào trường THPT như nguyện vọng, thì gia đình chị Phạm Thị Hồng - ở phường Bạch Mai, Hà Nội lại lặng lẽ đón nhận kết quả không vui: Con trai chị không giành được suất vào học trường THPT công lập. Dù vậy, gia đình chị Hồng cũng không bi quan hay thất vọng.

“Lực học của cháu đuối, không chịu được áp lực thi cử nên tôi cũng đã lường trước kết quả này và đã xác định là cho cháu đi học nghề. Qua tìm hiểu tôi đã biết về chương trình vừa học nghề, vừa học phổ thông trung học (chương trình học nghề hệ 9+) ở một số trường nghề nên rất yên tâm. Hiện gia đình đã nộp hồ sơ cho cháu vào Trường cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội với 2 nguyện vọng ngành Công nghệ thông tin (nguyện vọng 1) và ngành Công nghệ ô tô (nguyện vọng 2)”- chị Hồng cho biết.

Tương tự gia đình chị Hồng, gia đình anh Nguyễn Văn Khanh - ở Sơn Đồng, Hà Nội cũng ngậm ngùi khi điểm thi của con trai chỉ đạt nguỵện vọng 3 vào một trường THPT công lập cách nhà hơn 30km. “Trường mà con đỗ thì ở rất xa, không phù hợp cho việc đi học hàng ngày, gia đình không có họ hàng, người quen ở gần trường để gửi gắm cháu, nên dù có đỗ công lập thì cũng coi như không. Còn việc học trường dân lập thì cũng không phù hợp với gia đình tôi vì chúng tôi làm ruộng, kinh tế khó khăn”- anh Khanh bộc bạch.

Tuy nhiên, anh Khanh cũng cho biết, gia đình anh đã tìm hiểu và biết đến chương trình đào tạo nghề hệ 9+ ở một số trường nghề vừa rút ngắn thời gian học tập, thành nghề, vừa giảm chi phí. “Hiện chúng tôi đã đăng ký và đang chuẩn bị đi nộp hồ sơ cho con vào Trường Cao đẳng Điện tử Điện lạnh Hà Nội” - anh Khanh cho biết.

Học sinh thực hành nghề tại trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội. Ảnh minh họa

Đúng như tìm hiểu của các phụ huynh, hiện nay, việc thu hút học sinh tốt nghiệp THCS vào học văn hóa THPT song song với học nghề trình độ trung cấp, cao đẳng tại các cơ sở GDNN (hệ 9+) mang lại lợi ích cho nhiều phía, nên được các cơ quan chức năng quan tâm hỗ trợ, ưu tiên tuyển sinh, đào tạo. Đây cũng là một con đường lập nghiệp cho giới trẻ.

Ghi nhận nhanh cho thấy, năm 2025, sau kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025 - 2026, số lượng học sinh và phụ huynh đến tư vấn tại các trường nghề, trung tâm giáo dục thường xuyên tuyển sinh chương trình 9+ tăng đáng kể, thậm chí cũng có nhiều gia đình chủ động đăng ký dự tuyển Chương trình 9+ cho con em mình sớm từ thời điểm đầu năm.

Nhiều lợi ích thiết thực

Trả lời phỏng vấn báo chí, ông Trần Thế Cương - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho biết, Chương trình 9+ là hình thức đào tạo tích hợp dành cho học sinh sau khi hoàn thành bậc trung học cơ sở. Các em không tiếp tục học lớp 10 theo hệ THPT truyền thống, mà lựa chọn học song song hai nội dung: Chương trình văn hóa giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông và chương trình đào tạo nghề trình độ trung cấp nghề tại một trường trung cấp hoặc cao đẳng.

Sau ba năm, học sinh hoàn tất cả hai nội dung, đủ điều kiện nhận bằng tốt nghiệp THPT và bằng trung cấp nghề và có thể tham gia ngay vào thị trường lao động, tiết kiệm nhiều thời gian, kinh phí học tập. Nếu học sinh có nhu cầu học tiếp, có thể học thêm một năm để lấy bằng cao đẳng.

“Đây là mô hình đào tạo mở, linh hoạt, giảm áp lực thi cử, đồng thời trang bị kỹ năng nghề ngay từ sớm - điều rất cần thiết trong thị trường lao động hiện nay”- Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội nhấn mạnh.

Từ góc độ đơn vị tuyển sinh, đào tạo, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Kinh tế - Kỹ thuật Bắc Thăng Long Tạ Văn Xã cho biết: Chương trình 9+ có các điểm ưu việt như: Học sinh tham gia Chương trình 9+ sẽ được thi tốt nghiệp cùng thời gian và thi cùng đề với kỳ thi THPT quốc gia theo quy định tại Quy chế thi tốt nghiệp THPT; sau khi tốt nghiệp, người học được tiếp tục liên thông lên cao đẳng, đại học.

Đáng chú ý, ngay trong thời gian học tập tại trường, học sinh đã được thực hành làm quen với vị trí công việc tại các doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp cũng sẵn sàng tuyển dụng học sinh sau tốt nghiệp vào làm việc.

Còn Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Tổng hợp Hà Nội Khuất Huy Bằng thì cho hay, ưu điểm học hệ song bằng là các em được chọn học nghề phù hợp với sở thích, năng lực và đam mê của bản thân. Trong khi đó, chương trình văn hóa được giảm tải, giảm áp lực so với học tại các trường THPT. “Năm nay, nhà trường đẩy mạnh tư vấn tuyển sinh ngay từ học kỳ 1 để các em có nguyện vọng học nghề có thể xác định từ sớm. Chúng tôi cũng đã mở thêm các ngành nghề đang “hot” như tạo mẫu tóc, chăm sóc sắc đẹp...”, ông Khuất Huy Bằng chia sẻ.

Lợi ích của việc học nghề hệ 9+ đã được khẳng định trên thực tế. Tuy nhiên, hiện nay, tâm lý mong muốn con học THPT, sau đó mới học tiếp lên cao đẳng, đại học vẫn còn phổ biến đối với các phụ huynh. Đại diện một số trường nghề cho rằng, tâm lý lo lắng của phụ huynh là dễ hiểu.

Thế nhưng, phụ huynh có thể yên tâm, vì các nhà trường đã xây dựng chương trình đào tạo hệ 9+ phù hợp với độ tuổi của các em. Để tránh tình trạng chọn nhầm nghề, phụ huynh nên đồng hành với con, cùng con tìm hiểu kỹ về khả năng, nguyện vọng của con cũng như chất lượng đào tạo của các nhà trường, bảo đảm thí sinh chọn đúng ngành, nghề, đúng nhà trường, còn nhà trường có được những học sinh đam mê học nghề.