Đại biểu Quốc hội đề nghị không bỏ án tử hình với tội sản xuất thuốc giả, thực phẩm chức năng giả

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đoàn ĐBQH Đắk Lắk) đề cập đến Tội buôn bán sản xuất hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh. Tại điểm đ khoản 4 đã quy định phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân, hoặc tù chung thân không xem xét giảm án khi chết 2 người trở lên.

Đại biểu đánh giá mức phạt này chưa tương xứng với tính chất hành vi phạm tội, chưa thể hiện sự răn đe đối với các loại tội phạm này trên thực tế. Thực tế thời gian qua có một số vụ việc đối tượng phạm tội sản xuất buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh đã gây ra rất nhiều vấn đề, để lại cho xã hội nhiều hậu quả nặng nề.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đoàn ĐBQH Đắk Lắk) . Ảnh: Quốc hội

Tội phạm này làm ảnh hưởng thiệt hại nặng nề về vật chất, tài sản, đặc biệt xâm phạm đến tính mạng sức khoẻ của con người, cần phải có quy định mang tính chất răn đe.

“Phải kiên quyết đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả thuốc phòng bệnh, chữa bệnh. Việc áp dụng khung hình phạt như vậy là chưa tương xứng với tính chất hành vi phạm tội. Nếu chúng ta khoan nhượng với tội danh này vô hình chung sẽ tiếp tay giết người hàng loạt trong tương lai sau này, tác động đến cộng đồng”, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt nêu rõ.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) bày tỏ băn khoăn khi giảm không còn tử hình với 4 tội danh: tham ô, nhận hối lộ, vận chuyển ma túy trái phép, sản xuất kinh doanh thuốc giả.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn ĐBQH thành phố Hồ Chí Minh). Ảnh: Quốc hội

Đại biểu cho rằng, những tội ác này gây hậu quả nghiêm trọng nhìn thấy rõ, không cần phân tích thêm. Hiện tình hình đang ngày càng khó khăn hơn, thử thách ngày càng lớn, lực lượng chấp pháp, cơ quan hành pháp đang phải hết sức vất vả để kìm hãm những tội phạm này.

Đại biểu nêu vấn đề tại sao lại giảm án? Vì nếu chúng ta nhân văn với tội phạm thì thân nhân của những nạn nhân, những người đã chết vì các tội lỗi này họ sẽ cảm thấy như thế nào?.

Nữ đại biểu đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, vẫn cần giữ chặng cuối cùng, chặng cao nhất với các trường hợp vi phạm cực kỳ nghiêm trọng là tử hình. Điều này cũng để Nhân dân thấy Quốc hội xây dựng luật vì Nhân dân, vì xã hội, vì môi trường an toàn cho người dân.

Ngoài 4 tội danh này, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan đề nghị phải đưa thêm khung hình phạt cao nhất là tử hình chứ không phải chung thân với tội kinh doanh, sản xuất thực phẩm giả - đặc biệt là sữa và thực phẩm chức vì ảnh hưởng đến người yếu thế trong xã hội; ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và niềm tin của toàn dân.

Nữ đại biểu cũng cho rằng, việc thiết kế luật cần tính toán sao cho phù hợp, tránh tình trạng xuê xoa với tội phạm. "Án tử hình không phải giải pháp duy nhất, hay khi răn đe như vậy họ sẽ sợ không làm, nhưng ít nhất cũng góp phần lập lại trật tự và thể hiện quyết tâm không khoan nhượng, luôn quyết liệt chống lại các loại tội ác này", đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn). Ảnh: Quốc hội

Cùng quan tâm đến hình phạt với các hành vi làm hàng giả, nhất là thuốc giả, sữa giả, thực phẩm chức năng giả, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn) cho rằng, cần xem xét xử lý trách nhiệm của cả các bệnh viện khi để thực phẩm chức năng giả lọt vào.

Dẫn chứng Bộ Công an vừa triệt phá vụ hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả với lợi nhuận thu được rất lớn, đại biểu nhấn mạnh cần tăng nặng hình phạt với các hành vi này. Đồng thời, phải chặn khe hở pháp lý trong việc này, trong đó có trách nhiệm của các bệnh viện khi để thực phẩm chức năng giả, thuốc giả lọt vào bệnh viện.

Đại biểu Nguyễn Tiến Nam (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) nhất trí cao việc dự thảo Luật đã tăng nặng hình phạt tiền đối với các tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh... tại các Điều 192, 193, 194, 195 và 317 Bộ luật Hình sự.

Đại biểu nêu rõ, theo thống kê công tác giám định hàng giả thời gian gần đây cho thấy, năm 2022 gồm 144 vụ, năm 2023 gồm 111 vụ, năm 2024 gồm 164 vụ.

Đại biểu Nguyễn Tiến Nam (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình). Ảnh: Quốc hội

Trong đó, hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm chiếm khoảng 34%; hàng giả là thuốc giả, thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh chiếm khoảng 20%; hàng giả là thức ăn chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi chiếm khoảng 25%; các loại hàng giả khác như hóa mỹ phẩm, hàng tiêu dùng chiếm khoảng 21%.

Đặc biệt, trong 5 tháng đầu năm 2025, số lượng giám định hàng giả tăng đột biến với 85 vụ, có những vụ việc đặc biệt nghiêm trọng với số lượng cực lớn.

Qua công tác giám định cho thấy, có sự thay đổi về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này; trước đây chủ yếu là làm giả về nhãn mác, thương hiệu nhưng hiện nay có cả làm giả về chất lượng sản phẩm, như không bảo đảm thành phần, hàm lượng các hoạt chất được công bố, không công khai thành phần gây hại, dị ứng, chất bị cấm.

“Lợi dụng sự bất cập trong công tác quản lý nhà nước về việc phải công bố chất lượng, tiêu chuẩn cơ sở, thông tin trên nhãn mác, bao bì sản phẩm, không yêu cầu chứng minh công dụng sản phẩm, nên các đối tượng đã cố tình đăng ký nhiều sản phẩm khác nhau về công dụng, đối tượng sử dụng, nhưng thành phần nguyên liệu không thay đổi. “Đây là vấn đề lớn đặt ra cho công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này”, đại biểu Nguyễn Tiến Nam chỉ rõ.

Do tính chất phức tạp, nguy hiểm và hậu quả của loại tội phạm này đối với xã hội là không thể đo đếm được, đại biểu Nguyễn Tiến Nam đề nghị nâng mức phạt tiền lên cao hơn có thể là 3-4 lần so với mức tăng 2 lần như dự thảo Luật đối với các loại tội phạm về hàng giả tại các Điều 192, 193, 194, 195 và 317 Bộ luật Hình sự.