Công an nhân dân Việt Nam - 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, tích cực xây dựng và hoàn thiện thể chế trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Báo Lao động Thủ đô trân trọng giới thiệu bài viết của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm và làm việc với lực lượng Công an Nhân dân (Ảnh QH)

1. Trong khí thế thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám vĩ đại, ngày 19/8/1945, lực lượng Công an nhân dân Việt Nam ra đời, đánh dấu mốc lịch sử quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự của đất nước. Ngay từ những ngày đầu thành lập, trong bối cảnh vô vàn khó khăn nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, lực lượng Công an nhân dân đã mưu trí, dũng cảm, cùng với các lực lượng cách mạng đập tan nhiều âm mưu của đế quốc, thực dân câu kết với bọn phản động trong nước hòng lật đổ chính quyền còn non trẻ của chúng ta, bảo vệ vững chắc nền chính trị mới và cuộc sống của nhân dân. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, lực lượng Công an nhân dân đã phối hợp chặt chẽ với Quân đội nhân dân vượt qua gian lao, thử thách, kiên cường chiến đấu và kiên trì vận động quần chúng tham gia phá tề, trừ gian, diệt ác, lập nhiều chiến công to lớn, góp phần quan trọng cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

Sau đại thắng Mùa Xuân năm 1975, cả nước bước vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đẩy mạnh đổi mới và hội nhập quốc tế. Lực lượng Công an nhân dân tiếp tục phát huy vai trò tham mưu chiến lược, nòng cốt, xung kích trên tuyến đầu bảo vệ an ninh quốc gia; luôn vững vàng, kiên định, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, tích cực phòng ngừa và chủ động tiến công. Lực lượng đã kịp thời phát hiện, bắt giữ hầu hết các toán gián điệp xâm nhập, làm tan rã các tổ chức phản động, vô hiệu hóa các âm mưu bạo loạn, gây rối, gây mất ổn định chính trị - xã hội; đồng thời đấu tranh quyết liệt với các thế lực thù địch trong và ngoài nước, kể cả những thế lực ngầm, đối tượng cơ hội chính trị, phần tử bất mãn, lợi dụng vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền” để âm thầm chống phá Đảng, Nhà nước.

Trong giai đoạn hiện nay, lực lượng Công an nhân dân đã làm tốt công tác tham mưu, dự báo về chính sách đối nội, đối ngoại, tích cực tham mưu với Đảng, Quốc hội, Chính phủ để giữ vững thế chủ động chiến lược, góp phần hoàn thiện các định hướng lớn, chủ trương, quyết sách quan trọng về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, lợi ích và an ninh quốc gia. Công tác bảo vệ an ninh quốc gia được tập trung chỉ đạo quyết liệt, đạt nhiều kết quả có tính đột phá; nắm chắc tình hình, xử lý kịp thời, hiệu quả mọi yếu tố tiềm ẩn phức tạp về an ninh bên ngoài, bên trong, từ sớm, từ xa, từ ngoài biên giới lãnh thổ, từ cơ sở, ngay từ khi mới có biểu hiện hình thành, không để diễn biến phức tạp. Tập trung kiềm chế, từng bước xóa bỏ các vấn đề an ninh phức tạp, kéo dài nhiều năm; đấu tranh xử lý quyết liệt với các đối tượng chống phá trọng điểm, kể cả từ bên ngoài biên giới quốc gia, tạo răn đe, bảo đảm các yêu cầu chính trị, đối ngoại. Bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn trong suốt quá trình xây dựng và phát triển Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; bảo vệ vững chắc các mục tiêu, công trình trọng điểm quốc gia, các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội quan trọng của đất nước; bảo đảm an toàn tuyệt đối cho các hoạt động của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn khách quốc tế và các hội nghị quốc tế tổ chức tại Việt Nam. Lực lượng An ninh nhân dân giữ vững an ninh chính trị nội bộ, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, an ninh văn hóa, an ninh kinh tế; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên các địa bàn chiến lược, trọng điểm.

Song song đó, lực lượng Cảnh sát nhân dân, đặc biệt là Cảnh sát hình sự, Cảnh sát điều tra, đã chủ động nhận diện, phân tích, đánh giá và dự báo đúng tình hình tội phạm; triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, áp dụng nhiều giải pháp căn cơ phòng, chống tội phạm cả trong và sau dịch Covid-19; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý sớm các phương thức, thủ đoạn tội phạm mới. Nhiều chuyên án lớn được điều tra, khám phá thành công, góp phần kiềm chế sự gia tăng của tội phạm, giữ vững kỷ cương pháp luật và từng bước xây dựng một xã hội trật tự, an toàn, lành mạnh. Đổi mới tư duy, nhận thức và hành động trong các mặt công tác bảo đảm trật tự an toàn xã hội, lấy người dân là trung tâm, là chủ thể, động lực, nguồn lực; đặt an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản của người dân lên trên hết, trước hết; triển khai nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự an toàn giao thông, phòng, chống cháy nổ, tạo chuyển biến mạnh mẽ, tích cực, lan tỏa trong xã hội.

Bên cạnh đó, lực lượng Công an nhân dân đã tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp chăm lo, thực hiện có hiệu quả các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Đẩy mạnh công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, gắn với các phong trào thi đua yêu nước tại địa phương. Chủ động, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, các nhà hảo tâm xây dựng hàng chục nghìn ngôi nhà cho hộ nghèo, gia đình chính sách, gia đình khó khăn về nhà ở, nhà bán trú cho học sinh tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, địa bàn chiến lược về quốc phòng, an ninh bằng nguồn vốn xã hội hóa, từ đó, góp phần chuyển hóa địa bàn, giải quyết từ gốc rễ vấn đề bảo đảm an ninh quốc gia, an ninh con người.

Mỗi đóng góp, mỗi hy sinh, mỗi chiến công của lực lượng Công an nhân dân là minh chứng sống động cho bản lĩnh “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, góp phần tô thắm truyền thống anh hùng của dân tộc. Lực lượng đã giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; bảo đảm an toàn tuyệt đối các mục tiêu, công trình trọng điểm, các sự kiện lớn; chủ động phòng ngừa, trấn áp tội phạm, làm thất bại mọi âm mưu chống phá, tạo môi trường ổn định cho phát triển đất nước và nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.

2. Trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Công an nhân dân luôn chủ động, tích cực đi đầu trong xây dựng thể chế, đề xuất các vấn đề mới góp phần hoàn thiện đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, đã đề xuất với Đảng, Quốc hội, Chính phủ nhiều giải pháp hoàn thiện thể chế, nhiều chính sách, pháp luật quan trọng về công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội của đất nước; chủ động, tích cực, đi đầu trong quán triệt và triển khai nhiều chủ trương đổi mới, cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy, các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; xây dựng lực lượng Công an cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Khối chiến sĩ Cảnh sát nhân dân tham gia Tổng hợp luyện lần thứ tư các lực lượng diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN).

Chỉ tính riêng trong 3 nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, XIV và XV, Bộ Công an đã chủ trì tham mưu trình Quốc hội thông qua 32 dự án luật, 8 dự thảo nghị quyết; trong đó, có nhiều dự án luật đặc biệt quan trọng, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, hội nhập quốc tế, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, thông lệ quốc tế cũng như đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm và đảm bảo tính nhân đạo, răn đe của pháp luật, được cán bộ, đảng viên, dư luận và quần chúng nhân dân hết sức quan tâm (như: Bộ luật Hình sự (sửa đổi); Luật Dữ liệu; Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi); Luật Căn cước; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ…). Không chỉ vậy, Bộ Công an còn có nhiều đột phá, đổi mới mạnh mẽ trong tư duy xây dựng pháp luật; đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan triển khai để lần đầu tiên Quốc hội áp dụng hình thức đóng góp ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 qua ứng dụng VNeID; các dự án luật do Bộ Công an chủ trì xây dựng đã đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp (như: riêng Luật Phòng cháy, chữa cháy cắt giảm 27 thủ tục...).

Đây là những dấu ấn đậm nét của lực lượng Công an trong công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế trong thời gian qua, khẳng định vai trò tích cực, đi đầu của lực lượng trong việc quán triệt sâu sắc và đẩy mạnh thực hiện đột phá về thể chế - “đột phá của đột phá” theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương Đảng và đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm.

3. Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; đồng thời, phát huy hơn nữa vai trò trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt là trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan tập trung thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, chủ động nắm chắc tình hình, tăng cường tham mưu lãnh đạo Đảng, Nhà nước lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật và quyết định những vấn đề quan trọng về an ninh, trật tự xã hội; qua đó, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ và cơ sở chính trị, ngoại giao vững chắc, phù hợp với yêu cầu bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. Đồng thời, tổ chức thực thi pháp luật một cách nghiêm minh, công bằng, không để xảy ra tình trạng buông lỏng hoặc lạm quyền; kiên quyết đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật; nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; góp phần xây dựng môi trường xã hội an toàn, kỷ cương, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội.

Hai là, phối hợp chặt chẽ trên tinh thần đồng hành, chủ động từ sớm, từ xa trong quá trình thẩm tra hồ sơ đề nghị xây dựng, hồ sơ dự án Luật và quá trình tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội, bảo đảm chất lượng, tiến độ để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trình Quốc hội xem xét cho ý kiến, thông qua các luật, nghị quyết, pháp lệnh, đáp ứng yêu cầu tại Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, Nghị quyết số 197/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật của Quốc hội, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Ba là, tích cực tham gia các chuyên đề giám sát tối cao về công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và xây dựng lực lượng Công an nhân dân theo tinh thần Nghị quyết 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị, qua đó, góp phần để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về bảo vệ an ninh, trật tự xã hội; chia sẻ để cử tri và nhân dân cả nước hiểu, thông cảm với nhiệm vụ công tác hết sức khó khăn, phức tạp, gian khổ của lực lượng Công an nhân dân; quan tâm chăm lo hơn chế độ, chính sách đối với cán bộ, chiến sĩ Công an...

Lực lượng Công an giúp đỡ người dân thôn Khau Phiêng (Tuyên Quang) khắc phục hậu quả do mưa lũ. (Ảnh: Nam Sương/TTXVN).

Bốn là, nâng cao hiệu quả công tác phối hợp trong tham mưu lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong việc quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước về an ninh, trật tự và các vấn đề hệ trọng quốc gia. Đặc biệt, cần chủ động, không để xảy ra phá hoại, bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; bảo vệ an ninh quốc gia, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng; bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu trọng điểm, các sự kiện chính trị quan trọng, trước mắt, tập trung bảo vệ tuyệt đối an toàn Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, nhiệm kỳ 2026 - 2031; Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội Việt Nam.

Năm là, tích cực, chủ động chuyển đổi trạng thái hoạt động và công tác phối hợp theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; trong đó, cần tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, phục vụ chuyển đổi số và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước; đồng thời, chú trọng các quy chế phối hợp đã ký kết giữa Bộ Công an với các cơ quan của Quốc hội để xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể hằng năm, triển khai thực hiện thường xuyên, chặt chẽ theo đúng mục đích, yêu cầu đề ra.

Lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ luôn tin tưởng rằng, với truyền thống 80 năm anh hùng vẻ vang, đoàn kết, thống nhất, lực lượng Công an nhân dân sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là lực lượng vũ trang trọng yếu, tin cậy, tuyệt đối trung thành của Đảng, Nhà nước và nhân dân, đóng góp to lớn hơn nữa cho công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, sánh vai với các cường quốc năm châu như sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn.