Thủ tục xuất, nhập khẩu: Thoáng, nhưng chưa thông!

	Công bố đường giây nóng xuất nhập khẩu hàng hóa
	Vẫn còn tình trạng thông quan chậm trễ

Trao đổi với phóng viên báo Lao động Thủ đô, bà Nguyễn Thị Nguyệt - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất HDH Việt Nam (công ty chuyên xuất nhập khẩu các mặt hàng máy móc, thiết bị điện tử viễn thông, linh kiện điện tử) cho biết, hiện nay thủ tục hải quan đã được cải thiện rất nhiều, tuy nhiên vẫn còn một số khó khăn mà DN bà gặp phải. Một số mặt hàng của Công ty thuộc nhóm hàng điện tử viễn thông, điện tử công nghiệp… cần xin giấy phép của các Bộ: Thông tin - Truyền thông, Công Thương, Quốc phòng theo quy định của Nghị định 187/2013/NĐ-CP.

Tuy nhiên, để hoàn tất được bộ hồ sơ nhập khẩu bao gồm đầy đủ các giấy phép của các Bộ như quy định tại Điều 9, Khoản 6, DN ước tính mất khoảng 6 tháng. Vì vậy làm chậm tiến độ giao hàng cho đối tác nên DN phải làm thủ tục tái xuất. Tình trạng nhiều Bộ quản lý chuyên ngành đối với một mặt hàng đã gây khó khăn cho DN xuất nhập khẩu. Thậm chí, trong quá trình thực hiện, đôi khi có sự chưa thống nhất giữa văn bản quy định với việc áp dụng vào thực tế trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan.

Thủ tục liên quan hải quan giảm xuống còn 20%. (Ảnh minh họa)

Chẳng hạn như theo quy định tại Nghị định 187, mặt hàng thiết bị thu phát tần số 2.4GHz của DN không phải xin giấy phép, nhưng cán bộ hải quan vẫn yêu cầu phải xuất trình giấy phép nhập khẩu của Bộ Thông tin - Truyền thông, và giấy phép tạm nhập tái xuất của Bộ Công Thương. Chúng tôi phải mất hơn 1 tháng để gửi công văn xin ý kiến của hai Bộ đó, xác nhận việc không cần giấy phép mới thông quan được lô hàng.

“Hay như trường hợp lô hàng không thuộc loại hàng cấm và thực tế trước đó DN đã nhập nhiều lần, nhưng thời gian vừa qua, khi làm thủ tục hải quan cán bộ hải quan bộ phận tiếp nhận hồ sơ lại yêu cầu xuất trình catelog (danh mục hình ảnh), hướng dẫn sử dụng. Điều đáng nói, khi DN đáp ứng yêu cầu thì cán bộ hải quan lại yêu cầu catalog có ghi rõ điện áp, trong khi loại cáp truyền tín hiệu mạng Lan không bao giờ thể hiện điện áp vì nó có ngưỡng mặc định điện áp là 5V...” - bà Nguyệt phàn nàn.

Bên cạnh đó, hiện nay các bộ ngành đã quản lý theo dữ liệu điện tử và được cấp số dài hạn, nhưng nhiều cơ quan quản lý nhà nước trong đó có cơ quan hải quan vẫn yêu cầu một số loại chứng từ trong hồ sơ hải quan phải công chứng/chứng thực, với cả những chứng từ DN tự phát hành. Điều này là rào cản cho không ít DN, đặc biệt là các DN hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu khoáng sản.

Bà Nguyễn Thị Bích – Giám đốc Công ty CP Nhật Huy (KCN Thụy Vân, TP. Việt Trì, Phú Thọ) phản ánh một thực tế mà DN mình cũng như các DN thành viên hoạt động trong lĩnh vực mua bán, chế biến và xuất khẩu khoáng sản cũng đang gặp khó khăn vướng mắc với quy định của Bộ Công Thương về hồ sơ xuất khẩu khoáng sản.

Cụ thể tại Điểm b, Khoản 2, Điều 5 của Thông tư: 12/2016/TT-BCT, ngày 05/7/2016, có hiệu lực ngày 20/8/2016 quy định: “Hồ sơ xuất khẩu khoáng sản bao gồm: Hồ sơ chứng minh nguồn gốc hợp pháp (Bản sao có chứng thực theo quy định) nộp cho cơ quan Hải quan như: Giấy phép khai thác/Giấy khai thác tận thu/Văn bản chấp thuận xuất khẩu, Giấy chứng nhận đầu tư chế biến; Hợp đồng ngoại thương, Hợp đồng mua bán khoáng sản trong nước, Bản mô tả quy trình chế biến, Tỷ lệ thu hồi sau chế biến…Trong khi theo quy định tại Điểm c, Khoản 2, Điều 18 (Quyền và nghĩa vụ của người khai hải quan) của Luật Hải quan 2014 thì DN khi khai báo Hải quan “tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về sự xác thực của nội dung đã khai và các chứng từ đã nộp, xuất trình; về sự thống nhất nội dung thông tin giữa hồ sơ lưu tại DN với hồ sơ lưu tại cơ quan hải quan”.

Vì thế bà Nguyễn Thị Bích cũng mong muốn sớm bãi bỏ quy định về hồ sơ xuất khẩu khoáng sản phải công chứng hoặc chứng thực các chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp hoặc chỉ yêu cầu trong hồ sơ hải quan văn bản, chứng từ công chứng lần đầu khi DN làm thủ tục xuất khẩu khoáng sản của cùng một hợp đồng cùng một giấy phép tại cùng một Chi cục Hải quan thì chỉ phải nộp bản chứng thực các chứng từ trên khi đăng ký tờ khai xuất khẩu lần đầu.

“Phối hợp được việc này chính là góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính mà vẫn đảm bảo quản lý được nguồn tài nguyên khoáng sản. Vì rằng chúng ta đang xây dựng một nền hành chính điện tử, Chính phủ điện tử nên không cần phải có quá nhiều hồ sơ, chứng từ giấy phức tạp.” – bà Bích nhấn mạnh.

Theo thông tin được cung cấp từ hội thảo "Kiến tạo môi trường kinh doanh thông thoáng - Thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại tại Việt Nam" mới đây diễn ra tại Hà Nội, để thực hiện các nhiệm vụ cải thiện môi trường kinh doanh, Chính phủ đã giao tổng số hơn 350 đầu việc cụ thể cho 27 bộ, ngành, địa phương để loại bỏ “lợi ích nhóm” cũng như các rào cản trong hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Với những chỉ đạo đó, về phía cơ quan hải quan, cũng đã có những nỗ lực nhất định, đó là hiện nay, thủ tục liên quan hải quan giảm xuống còn 20% trong khi các bộ ngành vẫn chiếm đến 80% các thủ tục hành chính. Từ thực tế đó cho thấy, dù hải quan muốn đơn giản hoá thủ tục cũng khó, vì phụ thuộc vào các bộ ngành khác.

Tuệ Liên