Quy trình khởi tố đơn vị vi phạm pháp luật bảo hiểm xã hội: Những điều cần biết

	Có được hoàn tiền khi người lao động có 2 sổ bảo hiểm xã hội?
	Đã hưởng bảo hiểm xã hội một lần, sổ bảo hiểm xã hội cũ còn giá trị?

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, ngày 15/8/2019, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao đã ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 214 về Tội gian lận BHXH, BH thất nghiệp, Điều 215 về Tội gian lận bảo hiểm y tế (BHYT), Điều 216 về Tội trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động của Bộ luật Hình sự.

Căn cứ quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29/12/2017 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao quy định việc phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố (Thông tư số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC).

Cán bộ Công đoàn Đà Nẵng tại phiên toà xét xử vụ án lao động tranh chấp tiền lương và BHXH đối với Công ty TNHH MTV TBO Vina được CNLĐ uỷ quyền đại diện. Ảnh: Ngọc Yến

“Với vai trò là cơ quan tham gia tố tụng, BHXH cần có những hướng dẫn cụ thể, vì vậy, việc ban hành văn bản hướng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố tổ chức thực hiện là hết sức cần thiết”, Phó Tổng Giám đốc Đào Việt Ánh nhấn mạnh.

Tại Hội thảo, đại diện Vụ Pháp chế đã trình bày nội dung chính của dự thảo. Theo đó, dự thảo hướng dẫn tiếp nhận thông tin và các hình thức tiếp nhận thông tin. BHXH tỉnh, huyện khi tiếp nhận thông tin thực hiện ghi vào sổ đầy đủ thông tin tiếp nhận, kèm tài liệu, chứng cứ đối với mọi hình thức tiếp nhận thông tin. Trường hợp cá nhân, tổ chức trực tiếp đến phản ánh, kiến nghị thì phải lập Biên bản.

Sau khi tiếp nhận thông tin, BHXH cấp tỉnh, huyện giao phòng/bộ phận làm đầu mối thực hiện: Chủ trì, phối hợp với các phòng/bộ phận nghiệp vụ liên quan theo chức năng nhiệm vụ thực hiện phân loại, xử lý thông tin, đối chiếu với hồ sơ, dữ liệu đã giải quyết/chi trả hiện đang quản lý; lập hồ sơ kiến nghị khởi tố, gửi đến cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng theo hướng dẫn đối với thông tin sau khi tiếp nhận đã rõ về dấu hiệu của tội phạm, đủ căn cứ để kiến nghị khởi tố vụ án hình sự; tham mưu cho Giám đốc BHXH tỉnh, huyện chủ trì hoặc phối hợp với cơ quan có liên quan thực hiện thanh tra, kiểm tra, xác minh thông tin theo quy định để có kết luận cụ thể về hành vi vi phạm làm căn cứ kiến nghị khởi tố vụ án.

Sau khi phân loại, xử lý thông tin, BHXH cấp tỉnh, huyện xác định mức độ thông tin tiếp nhận làm cơ sở kiến nghị khởi tố theo Điều 214, Điều 215, Điều 216 Bộ luật Hình sự. Đối với thông tin về tội phạm theo Điều 214 Bộ luật Hình sự, hành vi phạm tội xác định là chiếm đoạt tiền BHXH, BH thất nghiệp từ 10 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại từ 20 triệu đồng trở lên.

Đối với thông tin về tội phạm theo Điều 215 Bộ luật Hình sự, hành vi phạm tội xác định là chiếm đoạt tiền BHYT từ 10 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại từ 20 triệu đồng trở lên. Đối với thông tin về tội phạm theo Điều 216 Bộ luật Hình sự, hành vi phạm tội xác định là trốn đóng (không đóng hoặc không đóng đầy đủ) BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động từ 6 tháng trở lên và đã bị xử phạt vi phạm hành chính trong các trường hợp số tiền trốn đóng từ 50 triệu đồng trở lên hoặc số người trốn đóng bảo hiểm tương ứng từ 10 người trở lên...

Văn bản cũng hướng dẫn cơ quan BHXH cấp tỉnh, huyện lập hồ sơ kiến nghị khởi tố về tội gian lận BHXH; tội gian lận BHYT; tội trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp gồm các giấy tờ, tài liệu, chứng cứ liên quan có thể là bản chính hoặc bản sao hợp pháp (sao lục, sao y bản chính…) hoặc bản chuyển đổi từ tài liệu, dữ liệu điện tử đảm bảo tính pháp lý theo quy định.

Sau khi lập hồ sơ kiến nghị khởi tố theo hướng dẫn, BHXH tỉnh, huyện thực hiện gửi hồ sơ kiến nghị khởi tố qua dịch vụ bưu chính hoặc gửi trực tiếp đến một trong hai cơ quan có trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết kiến nghị khởi tố theo quy định tại Điều 6 Thông tư số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC: Cơ quan điều tra cấp tỉnh, huyện; Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, huyện.

Đối với BHXH cấp tỉnh, huyện thực hiện: Nhận Thông báo kết quả tiếp nhận kiến nghị khởi tố bằng văn bản do cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận chuyển đến theo thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 14 Thông tư số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC kể từ ngày tiếp nhận kiến nghị khởi tố; nhận 1 bản Giấy biên nhận trong trường hợp trực tiếp đến kiến nghị khởi tố bằng văn bản. Nhận Thông báo kết quả giải quyết vụ việc do cơ quan có thẩm quyền giải quyết chuyển đến theo thời hạn quy định tại khoản 3 Điều 14 Thông tư số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC kể từ ngày kết thúc việc giải quyết kiến nghị khởi tố.

B.Duy