Nước Anh, miền ký ức cổ kính

	Mãn nhãn với những vườn nho tuyệt đẹp nổi tiếng ở Anh
	Anh kỷ niệm 450 năm ngày sinh nhà soạn kịch Shakespeare

Kiến trúc cổ kính trong không gian nhiều cây xanh

Nước Anh được gọi là lục địa già phải chăng một phần là do lối kiến trúc cổ kính, đậm chất điêu khắc cổ xưa, liêu trai đến nao lòng. Đến nhiều thành phố trên khắp xứ sở sương mù - từ thủ đô London, đến thành phố công nghiệp sôi động Manchester, thành phố biển duyên dáng Bounemouth, hay đến Scotland… đều bắt gặp những dãy phố, toà nhà, toà lâu đài đẹp nguy nga như trong chuyện cổ tích với những đường nét tinh tế, xưa cũ.

Chiều cao các toà nhà trên các dãy phố chỉ từ 3 đến 5 tầng, thường sơn những màu trầm như màu gạch sẫm, màu đá xám, ghi đậm, tạo nên không gian tĩnh lặng, yên ả. Nhiều toà nhà thậm chí trông như để gạch trần không trát, nhưng rất tinh tế, ngăn nắp và đều tăm tắp. Hiếm có toà nhà nào cao quá 10 tầng và xây lắp bằng kính như ngày nay vẫn thường thấy ở các thành phố hiện đại, nhộn nhịp.

Đồng hồ Big Ben là niềm tự hào của người Anh.

Những công trình độc đáo, di tích, thắng cảnh nổi tiếng hàng đầu thế giới là một trong những điều tuyệt đẹp thu hút khách du lịch tới Vương quốc Anh. Nhiều công trình kiến trúc được xây dựng trong giai đoạn tiền sử với lối kiến trúc La Mã cổ đại khiến du khách hình dung tới lối sống vương giả của chế độ vua, chúa ngày xưa. Khắp nơi đều có thể bắt gặp các tượng đài, tượng những người nổi tiếng có ảnh hưởng đến sự phát triển của nước Anh và nhân loại. Tượng đài dường như là nét văn hoá của nơi đây bởi những nét chạm trổ, điêu khắc hoàn mỹ. Tượng trên các quảng trường, trong các toà nhà và thậm chí trên nhiều mái nhà. Đặc biệt ở Scotland, lối kiến trúc cổ xưa vừa hùng vĩ vừa có gì đó như ẩn giấu những câu chuyện huyền bí trong những toà nhà như các lâu đài rong rêu khiến du khách đến đây không khỏi trầm trồ. Qua hàng chục, thậm chí hàng trăm năm, những công trình này vẫn sừng sững, lộng lẫy, như ngày đêm minh chứng cho sự phát triển trường tồn của con người.

Một điểm rất lạ ở đây là ít thấy cây xanh trồng xen trên hè phố. Cây xanh chủ yếu nằm trong khuôn viên các công viên lớn hoặc nhỏ, tạo nên mảng liên kết thiên nhiên trong lành giữa các khu nhà, dãy phố. Những con đường trong lòng London không phải là những đại lộ lớn mà chúng rất nhỏ bé, khiêm tốn. Nhiều con đường không trải nhựa, chỉ được lắp ghép bởi những viên gạch đá cổ kính, tạo nên một nét kiến trúc rất đặc thù mà không phải nơi nào cũng có. Đi trên những con phố này, cảm giác nhà trơ trụi, chỉ có bê tông và bầu trời. Những công trình kiến trúc cổ và những đường phố cổ thanh bình lại hoà hợp để tạo nên những thành phố thơ mộng cho Vương quốc Anh giữa những hiện đại của sự phát triển.

Mặc dù thời tiết ở đây khắc nghiệt, lạnh và mưa nhiều, song trải khắp trên xứ sở sương mù là những triền cây, thảm cỏ, đồng ruộng xanh tốt, bát ngát. Đặc biệt trong các thành phố, cây xanh và thảm cỏ được chăm chút chu đáo. Rất nhiều cây cổ thụ, có cây tuổi đời đến hàng trăm năm, gốc to ba, bốn người ôm mới xuể, toả bóng xum xuê trên những thảm cỏ xanh mịn màng. Chuỗi thực vật mướt mát và cổ thụ này khiến cho những thành phố xinh đẹp trở nên dễ chịu và trong lành vô cùng. Vào những ngày nắng, London toả sáng lung linh, phố xá tấp nập hẳn lên. Khi đó, những công viên, bãi cỏ sẽ đông hơn thường lệ bởi rất nhiều người đến đây sưởi nắng, chụp ảnh, ngồi ngắm phố phường, hoặc đơn giản chỉ là nằm dài thưởng thức sự mơn man của lớp cỏ xanh tươi.

Những di tích kỳ thú

Khó có thể hình dung London, Thủ đô của nước Anh, một thành phố hàng đầu thế giới về văn hóa, thời trang, chính trị, thương mại (trung tâm tài chính lớn nhất của thế giới) lại có vẻ bình yên đến vậy. Nơi đây hằng năm thu hút lượng khách du lịch quốc tế ghé thăm nhiều nhất trên thế giới. Một trong những điểm thu hút khách du lịch có lẽ là bởi thành phố này có nhiều di tích kỳ thú nổi tiếng và phong cảnh đẹp như tranh vẽ.

Tác giả trong chuyến công tác tại nước Anh.

Nếu chưa từng một lần đặt chân đến đây thì dù có tả cách nào du khách cũng khó có thể hình dung hết vẻ đẹp mỹ miều của vùng đất này. Có thể liệt kê một vài điểm đến nổi tiếng của London như: Tháp Đồng hồ Big Ben, Cung điện Buckingham, Cầu tháp London, Tòa nhà Quốc hội, Nhà thờ Thánh Paul, quảng trường Trafalgar, Tu viện Westminster… Đây là những công trình tuyệt tác, có lối kiến trúc đặc sắc, mang đậm màu sắc truyền thống quý tộc lâu đời. Tháp Big Ben giờ còn có tên là Elizabeth Tower, trên đỉnh tháp là đồng hồ đổ chuông 4 mặt lớn nhất thế giới và là chiếc đồng hồ không có giá đỡ cao thứ ba thế giới. Từ bao đời nay, Big Ben đã trở thành biểu tượng nổi bật nhất của London và nước Anh, không ai tới Anh mà không tới chiêm ngưỡng tháp đồng hồ có một không hai này.

Có mặt tiền trải dài bên bờ sông Thames và đối mặt với Tháp đồng hồ Big Ben là Toà nhà quốc hội với lối kiến trúc phong cách Gothic thẳng tắp, kiệt tác của nhân loại. Toà nhà Quốc hội thiết kế 3 tháp có hình dáng khác biệt hẳn nhau: Phía Nam là tháp vuông Victoria đồ sộ, phía Bắc là tháp mái dốc Đồng hồ nhỏ nhắn và Tháp trung tâm có đường xoáy ốc hình bát giác. Toà Nhà Quốc hội có lịch mở cửa cho nhân dân vào thăm. Trong khoảng thời gian mở cửa này, khách đến rất đông, phải xếp hàng chờ đợi rất lâu mới đến lượt. Nếu gặp may, du khách có thể được vào dự buổi thảo luận của Hạ viện. Cạnh toà nhà Quốc hội là Tu viện Westminster Abbey cũng được xây dựng theo lối kiến trúc Gothic và là di sản văn hoá từ thế kỷ XI. Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ rệt nhất và đẹp nhất trong các nhà thờ lớn, thánh đường. Nhiều công trình theo lối kiến trúc này là những kiệt tác kiến trúc vô giá được Unesco công nhận là di sản văn hoá thế giới.

Cung điện Buckingham là nơi phản ánh cuộc sống của quý tộc hoàng gia Anh, được xây dựng nhằm tổ chức các sự kiện quan trọng của quốc gia. Nơi đây cũng thường xuyên mở cửa cho khách vào tham quan và trở thành điểm du lịch nổi tiếng. Có lối kiến trúc hoàn mỹ khác biệt bởi mái vòm nổi bật, nhà thờ Thánh Paul lại thu hút du khách bởi sự huyền bí, tĩnh lặng. Nhà thờ này được xây dựng lại lần thứ 4 trong khoảng thời gian từ năm 1675 đến 1710 sau khi bị cháy. Nằm cách Lodon hơn 1 giờ đi xe còn có địa danh nổi tiếng quyến rũ du khách là dãy đá sa thạch cổ Stonehenge, hình thành từ hơn 3.000 năm trước Công nguyên.

Nếu liệt kê những điểm đến nổi bật của nước Anh có lẽ khó có thể kể hết được bởi vương quốc Anh vốn được biết đến là một đất nước với những kiến trúc cổ kính, những tòa nhà trông như những toà lâu đài. Nhưng còn một nét văn hoá không thể không liệt kê, đó là đâu đâu trên đất nước này cũng có các toà nhà bảo tàng. Lịch sử qua các thời kỳ, các triều đại đều được trân trọng và lưu giữ trong các toà bảo tàng này. Các bảo tàng luôn luôn đông khách tới thăm và lắng nghe diễn thuyết về các báu vật, các thời kỳ, những vĩ nhân trong lịch sử, không khi nào thấy bảo tàng vắng người. Điều này cho thấy nơi đây rất trân quý quá khứ, lịch sử để hướng tới tương lai.

Văn hoá xếp hàng lịch thiệp

Thủ đô London của Anh vốn được mệnh danh là thành phố sương mù, quanh năm suốt tháng thời tiết u ám, mưa nhiều hơn nắng. Bầu trời dường như lúc nào cũng đầy mây khiến cho thành phố đôi khi trở nên u ám. Điều này tạo cho những người đang ở những thành phố náo nhiệt đến đây có cảm giác khá buồn. Do trời hay mưa nên du khách dễ dàng bắt gặp những chiếc ô xinh xắn bày bán ở bất cứ nơi nào, bất cứ cửa hàng nào trên khắp các đường phố. Luôn mang theo ô mỗi khi ra đường từ lúc nào đã trở thành một thói quen của những người sinh sống ở Anh.

Một điểm khá lạ ở London mà Hà Nội không có, đó là vào mùa đông 8 giờ trời mới sáng, nhưng 15 giờ trời đã nhá nhem tối, còn vào mùa hè bình minh ngay từ lúc chưa đến 6 giờ, nhưng ngày kéo rất dài, nắng đến 21h30, từ khoảng 22 giờ trời mới tối sẫm hẳn. Vì thế bạn đừng ngạc nhiên nếu bạn của bạn đang sống ở London báo rằng đã 20 giờ mà bạn ấy vẫn đang “sưởi” nắng.

Văn hoá xếp hàng hiển hiện khắp mọi nơi - từ bến xe buýt, bến tàu điện ngầm, các khu vui chơi giải trí đến các quán ăn. Người Anh không có văn hoá ẩm thực vỉa hè mà hàng quán nằm gọn hết trong nhà, hiếm lắm mới thấy có cửa hàng có một vài chiếc bàn bày ra vỉa hè. Song những quán này chỉ thấy ở các thành phố biển, tuyệt nhiên khó gặp ở London. Không chỉ người xếp hàng, mà xe đi trên đường cũng xếp hàng tuần tự. Vì thế đi trên đường phố không gặp cảnh ăn uống ồn ào, không gặp từng dòng xe cộ chen lấn đến tắc nghẽn không nhúc nhích được. Có lẽ người Anh thích tĩnh lặng nên hiếm khi thấy tiếng gọi nhau í ới, tiếng cười nói bỗ bã, tiếng còi xe bấm inh ỏi trên đường. Nếu bất ngờ có tiếng gọi nhau thì đích thị đó là dân mới tới nước này. Ở đây mọi thứ đều tạo cho du khách cảm giác êm đềm. Con người đối xử với nhau rất văn hoá, lịch thiệp với 2 câu luôn thường trực trên môi là cảm ơn và xin lỗi.

Sau vài ngày đi khám phá, chúng tôi có cảm giác như London được chia tách thành nhiều khu dân cư khác nhau một cách rất tự nhiên. Các khu người da đen, người bản xứ, người nghèo, người giàu, người Châu Á… tự nhiên hình thành bởi vì những người chung đặc điểm, mức sống, lâu dần tự sống quần tụ thành khu vực. Riêng khu China Town nằm ngay giữa trung tâm thành phố London lại không phải khu dành cho người Hoa ở mà là một khu phố để ăn uống, giải trí bởi ở đây luôn nhộn nhịp, sầm uất, tập trung nhiều hàng quán bán đồ ăn. Đến đây có thể dễ dàng tìm thấy đồ ăn nổi tiếng của nhiều nước trên thế giới, nhưng hút khách nhất là các món ăn du nhập từ châu Á như các món ăn của Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan... Các hàng ăn chỉ bán trong nhà không tràn ra hè đường nên dù là khu ẩm thực sầm uất, nhưng nơi đây vẫn thấy sự ngăn nắp, sạch sẽ.

Có lẽ bởi Lodon là một trong những thành phố có giá bất động sản đắt nhất thế giới nên các cửa hàng ăn ở China Town rất nhỏ, trung bình chỉ phục vụ được vài chục đến dưới 100 khách mỗi lần. Vì thế, muốn ăn mà không phải xếp hàng chờ đợi thì khách phải đặt trước. Đồ ăn Việt Nam rất được yêu thích tại đây và được bán với giá khá đắt. Để được thưởng thức đồ ăn Việt Nam, nếu khách không đặt trước phải xếp hàng có khi lên tới cả tiếng đồng hồ mới đến lượt. Dù khách có đông đến mấy, có chờ lâu đến mấy, chủ nhà hàng cũng không bao giờ dồn khách đang ăn để có chỗ cho khách mới. Vì thế nếu đã có chỗ ăn thì bao giờ cũng rộng rãi, thoải mái, không phải đông thì ngồi chật, vắng thì ngồi thoáng như vẫn thấy ở một số cửa hàng đông khách ở ta.

Trên nhiều đường phố, các show nghệ thuật nơi ngọt ngào du dương, nơi sôi động, cháy hết mình được trình diễn bởi các ca sĩ đường phố cũng là nét chấm phá níu kéo du khách.

Giao thông công cộng thuận tiện

Dù hệ thống giao thông của Anh nổi tiếng thế giới về tiện ích, nhưng London cũng hay kẹt xe. Nhưng dù đường thông thoáng hay kẹt xe ùn ứ, mọi người vẫn xếp hàng thẳng tắp và kiên nhẫn chờ đợi đến lượt được đi. Ngay cả khi đường kẹt cứng, làn đường dành cho xe bus vẫn luôn thông thoáng, không có bất kể phương tiện nào đi vào làn xe buýt.

Nếu đến nước Anh mà không tham gia lưu thông bằng hệ thống tàu hoả thì quả là một thiệt thòi. Nước Anh là một trong những nước đầu tiên xây dựng hệ thống tàu điện ngầm trên thế giới. Tuyến tàu điện ngầm của London hiện là là tuyến đường sắt ngầm lâu đời nhất, lớn nhất thế giới tính theo tổng chiều dài, vận hành từ năm 1863, phục vụ hơn 270 trạm và hàng triệu người mỗi ngày, được gọi là London Underground. Tàu điện ngầm London chỉ có 45% hệ thống được đặt ngầm, người dân London còn gọi là Tube, có nghĩa là đường ống, ý nói hình dáng của các đường hầm của hệ thống trông giống như những đường ống. Theo tìm hiểu, toàn hệ thống có 64 thang máy và hơn 400 thang cuốn rất thuận tiện, thang máy sâu nhất là ở ga Hamsptead, sâu 55.2m. Thang cuốn đầu tiên ra mắt ở ga Earls Court vào năm 1911, thang cuốn ngắn nhất chỉ có 50 bậc là ở ga Chancery Lane. Người dân đi lại chủ yếu bằng hệ thống tàu điện ngầm có đến 3 tầng với nhiều tuyến (line) thuận tiện.

Mạng lưới đường sắt ở Anh quốc trải rộng khắp đất nước, các ga tàu hoả có ở khắp nơi, từ thành phố lớn tới các làng mạc nhỏ nhất. Do đó, hệ thống tàu điện ngầm không chỉ thuận tiện với riêng thủ đô London mà còn là phương tiện vận chuyển hành khách từ trung tâm ra các ga chung chuyển nằm ở ven nội của London. London có rất nhiều nhà ga chung chuyển từ tàu điện ngầm sang hệ thống tàu hỏa chạy nối đi các địa phương. Do đó, du khách có thể di chuyển đến bất cứ địa điểm nào trên khắp nước Anh bằng loại phương tiện thông dụng thuận tiện này. Chẳng hạn, đi từ London tới Scotland với khoảng cách khoảng 700km (tương đương khoảng cách Hà Nội – Đà Nẵng) đi tàu hoả liên thành phố chỉ mất 4 tiếng, vô cùng thuận lợi.

Bên cạnh đó là hệ thống xe buýt 2 tầng và xe taxi có hình dáng chuyên biệt như những xe cổ hình bọ hung rất dễ phân biệt. Xe buýt và tàu điện ngầm nhiều vô kể, cứ khoảng 3 - 5 phút lại có một chuyến nên người dân chủ yếu đi bộ và sử dụng phương tiện công cộng, phương tiện cá nhân chỉ dành cho những chuyến đi chơi xa. Có lẽ do đi bộ nhiều nên người Anh có tác phong đi rất nhanh, sải chân dài dường như không biết mỏi.

Dù đi xe buýt hay tàu điện ngầm đều có thể dùng chung 1 thẻ lên tàu, xe. Mỗi lần lên xe buýt, khách tự giác quẹt thẻ tại bảng từ được đặt cạnh lái xe, lúc xuống lại quẹt thẻ, hệ thống tự động sẽ tự tính tiền theo km xe lăn bánh để trừ tiền trong thẻ. Nếu không có thẻ thì thả tiền xu, lấy hoá đơn trực tiếp với lái xe. Tương tự như vậy, đi tàu điện ngầm bắt buộc phải mua thẻ, khi vào ga quẹt thẻ, khi đến nơi, rời nhà ga cũng quẹt thẻ, hệ thống tính tiền tự động sẽ trừ tiền trong thẻ theo khoảng cách mà bạn đi. Thẻ đi tàu xe có nhiều loại, loại 1 ngày, 3 ngày, 1 tuần, 1 tháng. Nếu mua thẻ cho một ngày thì trong ngày đó bạn muốn đi bao nhiêu lần cũng được, kể cả xe buýt và tàu điện ngầm, nhưng chỉ được đi trong vòng 24 tiếng, quá thời gian đó vé bị khoá và bạn không đi được nữa. Hành khách đi tàu, xe rất nhường nhịn nhau khi lên xuống và xếp hàng tuần tự. Giờ tan tầm hoặc giờ đi làm các ga tàu điện ngầm đông cứng người, nhưng điều đáng nói là dù rất đông nhưng không ồn ào, lộn xộn, giành giật, chen lấn.

Một điểm nữa đáng học ở thành phố phát triển này là người người đều dùng thẻ tín dụng, rất ít khi dùng tiền mặt. Mọi người dùng thẻ, nhưng không bị ngân hàng tính bất kỳ một loại phí nào. Rất nhiều giao dịch được thực hiện trên mạng và thanh toán bằng thẻ. Từ mua vé tàu, đặt chỗ ăn, đặt phòng khách sạn, mua máy tính, mua sách…. đều thực hiện trên mạng và có ship hàng mang đến. Việc dùng thẻ giúp nhà nước quản lý được doanh thu và tránh thất thu thuế rất hiệu quả. Việc thanh toán và giao dịch qua mạng giúp người dân tiết kiệm được thời gian, sức lực và rất thuận tiện.

Chỉ mấy ngày lưu trú ở nước Anh, thăm thú một số địa danh nơi đây, nhưng ký ức của tôi về vẻ đẹp nơi này khó mà đong đếm bằng ngôn từ và những hình ảnh miêu tả. Nước Anh là tập hợp của các ngạc nhiên, bất ngờ và mê hoặc, từ phong cảnh trữ tình đậm chất hoàng gia đến văn hoá giao tiếp lịch thiệp mà “phớt ănglê”. Ai đã đến nơi đây một lần chắc hẳn sẽ muốn lắm một lần khác quay lại để lại được chiêm ngưỡng bức tranh cuộc sống rất hiện đại, sôi động mà cổ kính, rêu phong của xứ sở sương mù.