Mở lối đưa hàng Việt Nam ra “sân chơi” toàn cầu

Đưa hàng Việt Nam ra toàn cầu là nhiệm vụ vô cùng khó khăn trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ (CNBH) đang gia tăng ở nhiều nơi trên thế giới. Bên cạnh việc chủ động xây dựng hệ thống chính sách giúp cho hàng hóa xuất khẩu và tiêu thụ nội địa được lưu thông thông suốt, việc sử dụng hiệu quả công cụ pháp lý về phòng vệ thương mại (PVTM) phù hợp thông lệ, luật pháp quốc tế của Bộ Công thương là giải pháp quan trọng giúp hàng Việt Nam không còn “yếu thế” ở sân nhà cũng như trên thị trường quốc tế.
mo loi dua hang viet nam ra san choi toan cau Hơn 300 gian hàng tham gia Hội chợ hàng Việt
mo loi dua hang viet nam ra san choi toan cau Tuyên truyền “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”
mo loi dua hang viet nam ra san choi toan cau Khởi động chương trình Bình chọn hàng Việt Nam được yêu thích năm 2017
mo loi dua hang viet nam ra san choi toan cau
May quần áo xuất khẩu ở Công ty cổ phần Tổng công ty may Bắc Giang (Bắc Giang). Ảnh: THANH LÂM

Đối mặt chủ nghĩa bảo hộ kiểu mới

Đầu năm nay, Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) R.A-dê-vê-đô tỏ ra lo ngại khi tổ chức này đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh CNBH được nhiều nước hướng tới. Đầu tháng 4, trong một báo cáo chung hiếm có, WTO, Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đồng loạt lên tiếng cảnh báo về sự quay lại của CNBH kiểu mới, với các cuộc khởi kiện điều tra, áp dụng biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ đối với hàng hóa nhập khẩu có xu hướng gia tăng trên phạm vi toàn cầu.

Ở Việt Nam, theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương), nếu giai đoạn 2008 - 2012, bình quân mỗi năm có bảy vụ kiện nhằm vào hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam thì giai đoạn 2013 - 2017, con số này đã tăng lên khoảng 11 vụ kiện/năm. Đặc điểm nổi bật của CNBH kiểu mới là có nhiều hình thức bảo hộ đa dạng và phức tạp hơn. Thậm chí, hàng xuất khẩu của doanh nghiệp nào được giảm thuế đất, hay hỗ trợ cơ sở hạ tầng, đào tạo lao động (do địa phương mời gọi thu hút đầu tư), cũng có thể bị điều tra và áp thuế chống trợ cấp.

Trong các biện pháp PVTM, chống bán phá giá được sử dụng ngày càng tinh vi, điển hình là sản phẩm cá tra. Đầu tiên, lấy lý do Việt Nam không phải kinh tế thị trường, người ta lấy chi phí sản xuất ở Băng-la-đét để tính toán biên độ bán phá giá, từ đó xác định thuế bán phá giá cho cá tra Việt Nam. Gần đến năm 2018 là thời điểm mà đoạn 255 của Báo cáo của Ban Công tác về việc Việt Nam gia nhập WTO chấm dứt (liên quan vấn đề kinh tế phi thị trường khi gia nhập WTO), người ta lại “phát minh” ra cách thức tiếp cận mới.

Sẽ không còn khái niệm kinh tế thị trường và phi thị trường nữa, tất cả bình đẳng, đều gọi chung là nền kinh tế. Tuy nhiên, trong từng vụ việc các nước điều tra sẽ xem xét, nếu có yếu tố đặc biệt, bóp méo thị trường thì điều tra theo kiểu cách riêng, mà bản chất là quay lại theo lối phi thị trường trước đây. Mới đây, Bộ Thương mại Mỹ vừa công bố thuế chống bán phá giá mới cho cá tra Việt Nam sau kỳ rà soát lần thứ 13 là 2,39 USD/kg, cao gấp ba lần mức thuế suất trong kỳ rà soát trước đó.

Mặc dù phải “cõng” trên mình đủ thứ: thuế chống phá giá hay kiểm tra dư lượng kháng sinh… nhưng cá tra vẫn xuất khẩu đều đặn nên “người ta” tiếp tục chặn nó bằng Đạo luật Nông nghiệp (Farm Bill). Tức là quy trình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm ở nước ta phải tương tự quy trình kiểm tra ở Mỹ. Điều này khó bởi quy trình sản xuất cá tra ở đồng bằng sông Cửu Long đã khác với quy trình sản xuất cá da trơn ở Mi-xi-xi-pi.

Trong bối cảnh đó, theo khuyến cáo của Bộ Công thương, doanh nghiệp nước ta cần chủ động hơn trong ứng phó, như đa dạng thị trường xuất khẩu; chuẩn bị hồ sơ, sổ sách đầy đủ, chuẩn mực theo thông lệ quốc tế; chọn lựa cho mình một công ty luật có năng lực, có kinh nghiệm; thông tin sớm đến các cơ quan nhà nước để được hỗ trợ trong quá trình cảnh báo sớm cũng như quá trình kháng kiện; nhất là phải hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra.

Chủ động phòng vệ

Cùng với việc hàng hóa Việt Nam rộng đường xuất khẩu hơn, chúng ta cũng phải mở cửa thị trường cho hàng hóa nước ngoài nhập khẩu nhiều hơn, đồng nghĩa doanh nghiệp Việt Nam chịu sự cạnh tranh gay gắt hơn. Nhưng với tinh thần mở cửa, chúng ta chỉ sử dụng các biện pháp PVTM khi hàng hóa nước ngoài nhập khẩu vào nước ta với ý định thống lĩnh thị trường, bóp nghẹt sản xuất trong nước. Điển hình như đối với mặt hàng phân bón vừa qua, với chiến thuật giảm giá ồ ạt xuống còn chưa đến 8.000 đồng/kg, trong bảy tháng đầu năm nay, phân bón nước ngoài nhập vào nước ta tăng 17,8% về khối lượng và 12,9% về giá trị.

Việc chúng ta kịp thời áp dụng biện pháp tự vệ nhập khẩu với phân bón có hiệu lực từ ngày 19-8-2017 đã tạo cuộc chơi công bằng cho doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Nếu không có công cụ phòng vệ chính đáng này, nhiều nhà máy sản xuất phân bón DAP và MAP non trẻ của chúng ta có thể sẽ rơi vào tình trạng phá sản, kéo theo đó là hàng nghìn lao động mất việc làm, dẫn đến giá bán phân bón trên thị trường sẽ do các công ty nước ngoài chi phối. Trước đó nhiều ngành hàng như phôi thép, tôn mầu, thép mạ... đều đã được hỗ trợ hiệu quả bằng các công cụ PVTM.

Nhằm chủ động hơn nữa trong “cuộc chơi” toàn cầu, từ cuối năm 2016, khi thông qua phương án kiện toàn và tái cấu trúc bộ máy nhân sự, Bộ Công thương cho sáp nhập nhiều cục, vụ, nhưng thành lập thêm Cục Phòng vệ thương mại. Khi Nghị định 98/2017/NĐ-CP của Chính phủ về cơ cấu tổ chức bộ máy Bộ Công thương được ban hành tháng 8-2017, đây là lần đầu nước ta có một cơ quan quản lý chuyên trách về chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ nhập khẩu, có nhiệm vụ bảo vệ doanh nghiệp trên lãnh thổ nước ta trên cả thị trường xuất khẩu và thị trường nội địa.

Sự ra đời của Cục đã đáp ứng kịp thời trong bối cảnh hàng Việt Nam giờ đây không chỉ là những cuộc “dạo chơi ngàn dặm” ở một vài nơi mà đã là một lực lượng có sức cạnh tranh trong cuộc chơi toàn cầu. Các sản phẩm nông, thủy sản, dệt may, giày dép, máy vi tính, sản phẩm điện tử, máy móc, thiết bị… của Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu trị giá vài tỷ tới vài chục tỷ USD. Trong cuộc chơi đó, PVTM phù hợp thông lệ và luật pháp quốc tế là một công cụ pháp lý không thể thiếu để hàng Việt Nam được bình đẳng, không phân biệt đối xử. Điều này cũng hoàn toàn phù hợp sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ khi yêu cầu Bộ Công thương phải phối hợp các bộ, ngành chức năng thiết lập các hàng rào PVTM để bảo vệ sản xuất trong nước.

Đối với thị trường trong nước, PVTM là “van” an toàn trong bối cảnh hội nhập sâu rộng mà WTO cho phép nhằm bảo vệ doanh nghiệp sản xuất trên lãnh thổ Việt Nam, có thể ứng phó hành vi bán sản phẩm với giá thấp vào Việt Nam nhằm chiếm lĩnh thị trường và tiến tới loại bỏ dần các đối thủ cạnh tranh; hạn chế việc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sản xuất trong nước trong trường hợp gia tăng bất thường của hàng hóa nhập khẩu. PVTM đang “nóng”, song chỉ là một mặt của vấn đề. Nhìn trên tổng thể vẫn là câu chuyện xây dựng một hệ thống chính sách giúp cho hàng hóa lưu thông thông suốt.

Trong bối cảnh trỗi dậy của CNBH kiểu mới, việc đẩy mạnh Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; cắt giảm 55,5% điều kiện kinh doanh; xóa bỏ 58,3% số mã HS kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu; hay tích cực hoàn thiện phương án xử lý 12 dự án kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài… của ngành công thương là những nỗ lực to lớn nhằm lành mạnh hóa dòng chảy hàng hóa và đầu tư trên thị trường xuất khẩu cũng như thị trường trong nước.

Qua đó duy trì, nuôi dưỡng những khát vọng của các thế hệ doanh nhân nước ta sáng tạo nên những thương hiệu Việt Nam vươn ra biển lớn, cạnh tranh sòng phẳng ở “sân chơi” toàn cầu.

Theo Ngọc Thu/nhandan.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Điều kiện để được miễn thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024

Điều kiện để được miễn thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024

(LĐTĐ) Từ 22/4/2024, Thông tư 02/2024/TT-BGDĐT về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT), chính thức có hiệu lực.
Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

(LĐTĐ) Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội thống nhất điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án với tổng diện tích 53,21ha; điều chỉnh giảm diện tích đất thu hồi tại 11 dự án với tổng diện tích 33,18ha.
Hà Nội giảm mức thu học phí từ năm học 2023 - 2024

Hà Nội giảm mức thu học phí từ năm học 2023 - 2024

(LĐTĐ) Ngày 29/3, tại Kỳ họp thứ 15, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn, thay thế Nghị quyết số 03/2023/NQ-HĐND được ban hành vào ngày 4/7/2023. Theo đó mức thu học phí từ năm học 2023 - 2024 sẽ giảm đáng kể.
Trao đổi kinh nghiệm, giải pháp thu hút lao động khu vực phi chính thức vào tổ chức Công đoàn

Trao đổi kinh nghiệm, giải pháp thu hút lao động khu vực phi chính thức vào tổ chức Công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 28/3, Đoàn công tác Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội do đồng chí Nguyễn Thị Thu Thủy - Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã có buổi học tập, trao đổi kinh nghiệm với LĐLĐ quận Bình Tân và LĐLĐ Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
LĐLĐ quận Ba Đình: Đồng hành chăm sóc sức khỏe cho người lao động

LĐLĐ quận Ba Đình: Đồng hành chăm sóc sức khỏe cho người lao động

(LĐTĐ) 100 người lao động thuộc Công đoàn cơ sở khối Doanh nghiệp quận Ba Đình đã được khám sức khỏe sinh sản và tầm soát phát hiện sớm ung thư miễn phí.
Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

(LĐTĐ) Mới đây, Công an quận Nam Từ Liêm trang trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất và chào mừng 10 năm ngày thành lập Công an quận (1/4/2014 - 1/4/2024).
Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm 8 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm 8 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Sau khi thực hiện sắp xếp Công đoàn Cơ quan Dân Đảng và Công đoàn Cơ quan Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Gia Lâm, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Gia Lâm đã ra quyết định thành lập 8 Công đoàn cơ sở trực thuộc.

Tin khác

Vì sao SJC được chọn để sản xuất vàng miếng?

Vì sao SJC được chọn để sản xuất vàng miếng?

(LĐTĐ) Căn cứ Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai tổ chức sản xuất vàng miếng thông qua việc thuê Công ty TNHH Vàng bạc đá quý Sài Gòn (Công ty SJC) trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh gia công vàng miếng SJC cho Ngân hàng Nhà nước.
Làm thế nào để tránh nợ xấu khi vay tiêu dùng?

Làm thế nào để tránh nợ xấu khi vay tiêu dùng?

(LĐTĐ) Vay tiêu dùng là hình thức được nhiều người lựa chọn khi cần vốn nhưng vay tiêu dùng thế nào để tránh nợ xấu là vấn đề không phải ai cũng biết.
Vàng tăng phi mã, lại vượt đỉnh lịch sử 2.200 USD/ounce

Vàng tăng phi mã, lại vượt đỉnh lịch sử 2.200 USD/ounce

(LĐTĐ) Hôm nay (29/3), giá vàng SJC nhích nhẹ, đưa giá vàng vượt mức 81 triệu đồng/lượng, vàng thế giới tăng phi mã, vượt đỉnh lịch sử hơn 2.200 USD/ounce.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Doanh nghiệp FDI “tố” Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” hồ sơ

Doanh nghiệp FDI “tố” Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” hồ sơ

(LĐTĐ) Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) cho rằng, theo quy định của pháp luật trong thời gian 5 ngày cơ quan nhà nước phải giải quyết hồ sơ cho doanh nghiệp (DN) nhưng Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” từ 2 đến 3 tháng.
Thông tin cần biết khi muốn gửi tiết kiệm online

Thông tin cần biết khi muốn gửi tiết kiệm online

(LĐTĐ) Trong thời đại 4.0 hiện nay, gửi tiết kiệm online trở thành xu hướng được đông đảo người tiêu dùng lựa chọn bởi sự tiện lợi và an toàn.
Tăng chuyến bay phục vụ khách dịp nghỉ lễ 30/4 và cao điểm hè

Tăng chuyến bay phục vụ khách dịp nghỉ lễ 30/4 và cao điểm hè

(LĐTĐ) Để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân dịp nghỉ lễ 30/4, Quốc tế Lao động 1/5 và cao điểm hè, một số cảng hàng không, hãng bay đồng loạt điều chỉnh tăng slot, chuyến bay.
Chứng khoán lập đỉnh mới

Chứng khoán lập đỉnh mới

(LĐTĐ) Hôm nay (28/3), VN-Index lập mốc cao mới ở vùng 1.290 điểm, TCB hỗ trợ đắc lực cho đà tăng của chỉ số chính sau thông báo chia cổ tức “khủng”. Thanh khoản tiếp tục gia tăng dù thị trường vẫn chưa ghi nhận sự trở lại của các nhà đầu tư tại VNDirect.
Giá xăng tăng, tiến sát 25.000 đồng/lít

Giá xăng tăng, tiến sát 25.000 đồng/lít

(LĐTĐ) Liên Bộ Tài chính - Công Thương vừa phát đi thông báo cho biết, trong kỳ điều hành giá ngày 28/3, giá xăng E5RON92 được điều chỉnh tăng 406 đồng/lít và xăng RON95 tăng 532 đồng/lít. Trong khi đó, giá dầu diesel giảm 320 đồng/lít.
Đồng Nai: Xuất siêu trong quý I/2024 đạt hơn 1,6 tỷ USD

Đồng Nai: Xuất siêu trong quý I/2024 đạt hơn 1,6 tỷ USD

(LĐTĐ) Hoạt động xuất nhập khẩu của tỉnh Đồng Nai đạt nhiều khởi sắc khi xuất siêu hơn 1,6 tỷ USD trong quý 1/2024.
Xem thêm
Phiên bản di động