Kỳ vọng cú hích mang tên PPP

(LĐTĐ) Gần một thập kỷ qua, khuyến khích đầu tư theo phương thức đối tác công tư (gọi tắt là PPP) là một trong những giải pháp quan trọng nhằm tạo nên bước đột phá về kết cấu hạ tầng. Cần phải khẳng định, PPP đã và đang trở thành một trong những mô hình hợp tác có hiệu quả giữa Nhà nước và tư nhân. Tuy nhiên, “khép” cơ chế, sợ chịu rủi ro... là những “điểm nghẽn” khó thu hút vốn tư nhân và chỉ có khắc phục được những điểm này thì việc đổ vốn đầu tư lâu dài vào PPP mới được cải thiện. 
ky vong cu hich mang ten ppp “Điểm nhấn” trong mục tiêu phát triển của Hà Nội
ky vong cu hich mang ten ppp Thúc đẩy đầu tư giao thông theo phương thức đối tác công tư
ky vong cu hich mang ten ppp Hà Nội cần quan tâm đến hạ tầng giao thông
ky vong cu hich mang ten ppp
Các chuyên gia bàn về phương cách tháo “điểm nghẽn” đầu tư giao thông theo phương thức đối tác công tư. Ảnh: Giang Nam

Phát triển hạ tầng quốc gia

Bàn về lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP, Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Anh Tuấn cho biết, trong gần một thập kỷ qua, khuyến khích đầu tư theo phương thức PPP là một trong những giải pháp quan trọng nhằm tạo nên bước đột phá trong phát triển kinh tế, đặc biệt là trong xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông. Phương thức đối tác công tư đã mở ra cơ hội và tạo điều kiện để huy động nguồn vốn đầu tư tư nhân trong nước và nước ngoài đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng.

Theo đó, tính riêng lĩnh vực giao thông vận tải, đến nay đã thu hút được 220 dự án theo phương thức PPP với tổng vốn đầu tư 387 ngàn tỷ đồng, trong đó nhiều dự án đã được hoàn thành góp phần tích cực hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Thống kê của Bộ Giao thông Vận tải cũng cho thấy, hiện hàng nghìn km Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên đã được đầu tư, cải tạo nâng cấp; nhiều công trình lớn như: Cầu Cổ Chiên, cầu Rạch Miễu, cầu Việt Trì, cầu Yên Lệnh, hầm đường bộ Đèo Cả, hầm đường bộ Hải Vân… đã được đưa vào sử dụng.

Theo tìm hiểu, tại Nghị quyết số 13 – NQ/TW ngày 16/1/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (gọi tắt là Nghị quyết số 13) cũng đã xác định “thu hút mạnh các thành phần kinh tế, kể cả các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, bảo đảm lợi ích thỏa đáng của nhà đầu tư, mở rộng hình thức Nhà nước và nhân dân cùng làm…”.

Thực hiện Nghị quyết số 13, tại các Nghị quyết về những nhiệm vụ, giải pháp chỉ đạo điều hành phát triển kinh tế xã hội từ năm 2013 đến nay, Chính phủ đều nhấn mạnh việc thực hiện nhiệm vụ đa dạng hóa các hình thức huy động vốn; đẩy mạnh đầu tư theo phương thức PPP để huy động tối đa nguồn lực cho đầu tư phát triển kinh tế xã hội.

Trên nền tảng chủ trương này, việc thu hút vốn tư nhân theo phương thức PPP đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần cải thiện đáng kể hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị, năng lượng của đất nước, thay đổi diện mạo của nhiều địa phương.

Bàn sâu về cơ chế khuyến khích đầu tư giao thông theo phương thức PPP, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Nhật cho rằng, việc có Luật về PPP sẽ đảm bảo để các nhà đầu tư yên tâm bỏ vốn, khi mà các dự án thường kéo dài từ 15 - 20 năm đi kèm với mức độ rủi ro cao.

Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi nhất của hợp đồng dự án PPP, cũng là cân nhắc lớn nhất của Nhà nước khi làm PPP, có lẽ là chia sẻ lợi ích và rủi ro. Nói cách khác, cần nhận định rõ bản chất của dự án PPP, mục tiêu mà Nhà nước muốn đạt được là gì, từ đó mới giải bài toán tối ưu hóa phân bổ lợi ích - rủi ro.

Khó khăn, vướng mắc nằm ở đâu?

Tại Việt Nam, mô hình đầu tư theo phương thức PPP bắt đầu được thực hiện từ năm 1997, qua nhiều lần bổ sung, sửa đổi để từng bước tiệm cận với thông lệ quốc tế, hiện hoạt động PPP và nội dung lựa chọn nhà đầu tư PPP được quy định tại Nghị định số 63/2018/NĐ-CP và Luật Đấu thầu, Nghị định số 30/2015/NĐ-CP… Tại các nghị định này đã quy định chi tiết, chặt chẽ về trình tự chuẩn bị dự án; về công khai thông tin dự án, trong đó nhấn mạnh công tác tham vấn ý kiến cộng đồng…

ky vong cu hich mang ten ppp
Hoàn thiện kết cấu hạ tầng sẽ góp phần thúc đẩy, tạo động lực phát triển kinh tế xã hội. Ảnh: Minh Phương

Tuy nhiên, các quy định về hỗ trợ, khuyến khích về đầu tư như cơ chế vốn Nhà nước cho dự án PPP, cơ chế bảo đảm, chia sẻ rủi ro… còn nằm rải rác ở nhiều luật và có vướng mắc dẫn tới chưa thu hút được nhà đầu tư.

Nói cách khác, hiện nhiều thủ tục cụ thể trong quá trình triển khai dự án PPP hiện còn phải chịu sự điều chỉnh của các luật khác nhau như Luật Ngân sách nhà nước (đối với việc sử dụng vốn ngân sách nhà nước tham gia dự án PPP), Luật Đầu tư công (vốn đầu tư công trong dự án PPP), Luật Doanh nghiệp (hoạt động của doanh nghiệp dự án), Luật Xây dựng (thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán), Luật Quản lý nợ công, Luật Đất đai… Nội dung tại các luật này được xây dựng hướng tới dự án đầu tư công hoặc đầu tư thuần túy, chưa xét đến đặc thù đầu tư PPP.

Chính vì những gút mắc này nên nhiều chuyên gia và các nhà đầu tư đều kỳ vọng việc nâng cấp quy định về PPP từ Nghị định lên cấp Luật là một bước tiếp theo, đặc biệt quan trọng để hoàn thiện khung pháp lý về PPP tại Việt Nam. Qua đây, giải quyết được những vướng mắc hiện tại do chồng chéo giữa các luật, giúp điều hành thống nhất, ổn định hoạt động đầu tư theo phương thức PPP, mở ra nhiều cơ hội mới để thu hút vốn tư nhân đầu tư vào kết cấu hạ tầng quốc gia trong thời gian tới.

Mở rộng vấn đề, ông Nguyễn Văn Vịnh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ Kế hoạch và đầu tư) cho rằng, với việc hợp tác công tư thì phải có bên thứ 3 là dân cư xã hội, do đó dự luật phải giải quyết được mối quan hệ giữa 3 chủ thể là nhà nước - nhà đầu tư - cộng đồng.

Xét về mặt kinh tế phải áp dụng quyền lợi ngang bằng nhau. Ngoài ra, theo ông Vịnh, đích đến là làm sao để thu hút được đầu tư, do đó cần phải có quy định rõ về cách thức tính khoản bảo lãnh doanh thu, bảo lãnh lợi nhuận. Bên cạnh đó, dự luật cũng không nên hạn chế về quy mô nguồn vốn, nếu đưa ra quy định cứng thì hình thức đầu tư PPP sẽ không thể thực hiện được.

Lấy ví dụ từ kinh nghiệm thu hút vốn tư nhân vào lĩnh vực năng lượng mặt trời khi có những cơ chế ưu đãi phù hợp, ông Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài cho rằng, với PPP cũng cần vậy. Chỉ ra nghịch lý trong tư duy khi Nhà nước muốn có tiền đầu tư nhưng lại quá thận trọng khi mở cơ chế, ông Mại cho rằng: “Nhà nước cần công trình, cần hút vốn tư nhân thì phải có cơ chế để nhà đầu tư đủ lòng tin đổ vốn đầu tư lâu dài vào dự án PPP”.

Đánh giá cao sự cần thiết ban hành Luật PPP, ông Nguyễn Mại đề xuất cần có đột phá về cơ chế để huy động được cả vốn trong nước và nước ngoài. Bởi quan tâm lớn nhất của nhà đầu tư là những cơ chế bảo lãnh và chia sẻ rủi ro của Chính phủ. Thiếu những cơ chế này là nguyên nhân chủ yếu hạn chế thu hút vốn nước ngoài đầu tư vào hạ tầng giao thông. Kinh nghiệm của Hàn Quốc về cơ chế bảo đảm doanh thu tối thiểu cho nhà đầu tư là rất đáng học hỏi, tạo ra cơ chế hấp dẫn, hiệu quả để thu hút nhà đầu tư.

Việc thực hiện chủ trương khuyến khích đầu tư theo phương thức PPP nói chung và đầu tư theo phương thức PPP vào lĩnh vực giao thông vận tải nói riêng bên cạnh ưu điểm thì còn bộc lộ không ít hạn chế. Minh chứng dễ thấy, nhiều dự án PPP gặp không ít vướng mắc về cơ chế, chính sách, dẫn đến tình trạng triển khai chậm, kém hiệu quả và xung đột lợi ích giữa các nhà đầu tư và người sử dụng dịch vụ công, tạo dư luận tiêu cực về dự án PPP.

Theo đánh giá của cả các chuyên gia và các nhà đầu tư, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nói trên là do cho đến nay chưa có một khung pháp lý cao nhất và rõ ràng, đầy đủ cho nhà đầu tư theo phương thức PPP. Hoạt động đầu tư theo phương thức PPP chịu sự điều chỉnh của Nghị định Chính phủ và quy định của các luật khác, mà chưa có một luật riêng về PPP. Cũng chính vì vậy, các nhà đầu tư đang đặt kỳ vọng rất lớn vào dự Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư đang được Quốc hội xem xét.

Giang Nam

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

Phê duyệt, điều chỉnh chủ trương 25 dự án sử dụng vốn đầu tư công cấp Thành phố

(LĐTĐ) Chiều 29/3, tại kỳ họp thứ 15, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội khoá XVI xem xét, quyết nghị nội dung về Điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công năm 2024; cập nhật, điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021 - 2025 cấp Thành phố và phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án sử dụng vốn đầu tư công.
Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội tiến hành miễn nhiệm và bầu bổ sung Ủy viên Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố; cho thôi nhiệm vụ đại biểu HĐND Thành phố đối với một số cán bộ đã điều chuyển công tác khác.
Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

(LĐTĐ) Tiếp tục đà tăng trưởng từ cuối năm 2023, quý I/2024, sản xuất công nghiệp trong ước tính tăng 6,18% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 0,73%), đóng góp 2,02 điểm phần trăm vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế. Qua đó, đưa tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I/2024 ước tính tăng 5,66% so với cùng kỳ.
Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

(LĐTĐ) “Nhà nước có vai trò điều tiết, đưa ra công thức, trên công thức đó doanh nghiệp tự tính toán trên cơ sở các chi phí thực tế để đưa ra mức giá phù hợp, nhưng không vượt giá trần”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ về đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu.
LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 29/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Thành phố Hà Nội do đồng chí Phạm Quang Thanh - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã đến thăm, học tập, trao đổi kinh nghiệm công tác Công đoàn với LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh.
Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, sau một ngày làm việc khẩn trương, tập trung, nghiêm túc, dân chủ và hiệu quả, kỳ họp chuyên đề - kỳ họp thứ 15 Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.
Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) của thành phố Hà Nội.

Tin khác

Giao Công an xác minh nguyên nhân 3 cây sao đen chết khô trên phố Lò Đúc

Giao Công an xác minh nguyên nhân 3 cây sao đen chết khô trên phố Lò Đúc

(LĐTĐ) Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng cho biết, Thành phố sẽ có văn bản chỉ đạo giao Công an Thành phố xác minh làm rõ liên quan tới sự việc báo chí phản ánh 3 cây sao đen chết khô trên phố Lò Đúc thời gian vừa qua.
Đồng Nai: 3 người tử vong nghi do ngạt khí ga của trang trại heo

Đồng Nai: 3 người tử vong nghi do ngạt khí ga của trang trại heo

(LĐTĐ) Mặc dù đã được các lực lượng nhanh chóng đưa từ hầm ga lên, tuy nhiên, cả ba nạn nhân đều đã tử vong.
Tạm hoãn cưỡng chế thu hồi đất dự án tu bổ Gò Đống Thây

Tạm hoãn cưỡng chế thu hồi đất dự án tu bổ Gò Đống Thây

(LĐTĐ) UBND quận Thanh Xuân vừa ban hành văn bản về việc thay đổi thời gian tổ chức thực hiện kế hoạch cưỡng chế thu hồi đất, giải phóng mặt bằng (GPMB) phục vụ dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Gò Đống Thây (phường Thanh Xuân Trung).
Sở Giao thông vận tải TP.HCM "điểm tên" 169 nhà thầu chây ỳ nộp phạt

Sở Giao thông vận tải TP.HCM "điểm tên" 169 nhà thầu chây ỳ nộp phạt

(LĐTĐ) Sở Giao thông vận tải (GTVT) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đề nghị chính quyền các quận huyện, thành phố Thủ Đức và các đơn vị liên quan không tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp phép thi công đối với các đơn vị chưa chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Thanh tra Sở GTVT Thành phố.
Duyệt danh mục dự án trong kế hoạch sử dụng đất của quận Ba Đình

Duyệt danh mục dự án trong kế hoạch sử dụng đất của quận Ba Đình

(LĐTĐ) Năm 2024, quận Ba Đình có 49 dự án với tổng diện tích 24,06 ha được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt.
TP.HCM: Đề xuất nhiều vấn đề cấp bách trong công tác phòng chống ma tuý

TP.HCM: Đề xuất nhiều vấn đề cấp bách trong công tác phòng chống ma tuý

(LĐTĐ) Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (UBND TP.HCM), tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn Thành phố vẫn còn diễn biến phức tạp, phương thức thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi.
Loay hoay cải tạo chợ truyền thống

Loay hoay cải tạo chợ truyền thống

(LĐTĐ) Chợ truyền thống là mô hình kinh doanh không thể thiếu trong đời sống hằng ngày của người dân Thủ đô. Tuy nhiên, hiện nhiều chợ đã xuống cấp, không bảo đảm quy chuẩn xây dựng, quy chuẩn phòng cháy chữa cháy, không đáp ứng tiêu chí đô thị… Bài toán cải tạo, xây dựng chợ không phải là mới nhưng vẫn là khó giải khi chưa thể hài hòa hết lợi ích của các bên.
Chung cư cũ tăng giá để chờ đón "sóng" cải tạo

Chung cư cũ tăng giá để chờ đón "sóng" cải tạo

(LĐTĐ) Chung cư cũ vốn là sản phẩm khá kén khách bởi thời gian xây dựng đã lâu, diện tích nhỏ, thiếu tiện tích sinh hoạt và xuống cấp. Tuy vậy, cùng với cơn sốt của thị trường chung cư nói chung, loại hình nhà ở này bỗng nhiên lại được nhiều người quan tâm, kéo theo giá bán tăng lên từng ngày.
Quận Tây Hồ: Xử lý gần 3.000 trường hợp vi phạm về trật tự an toàn giao thông, đô thị

Quận Tây Hồ: Xử lý gần 3.000 trường hợp vi phạm về trật tự an toàn giao thông, đô thị

(LĐTĐ) Nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông, mỹ quan đô thị, các lực lượng chức năng quận Tây Hồ đã tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên địa bàn.
Đảm bảo an ninh trật tự Lễ kỷ niệm 1984 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

Đảm bảo an ninh trật tự Lễ kỷ niệm 1984 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

(LĐTĐ) Để đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông..., phục vụ Lễ hội truyền thống kỷ niệm 1984 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng, Công an quận Hai Bà Trưng đã bố trí lực lượng phân luồng chống ùn tắc giao thông, nhất là địa điểm tổ chức, tuyến đường liên quan các hoạt động của lễ hội...
Xem thêm
Phiên bản di động