Kỳ 2: Mạnh tay với “tin giả” - thứ “dịch bệnh” nguy hại không kém Covid-19

	Ngành giao thông quyết liệt phòng chống dịch Covid-19
	Giảm tối đa các chuyến bay nội địa để phòng, chống dịch Covid-19
	Hà Nội những ngày tổng tiến công "chống giặc" Covid-19

Những thông tin giả (fake news), thông tin sai, thông tin thiếu trách nhiệm, thiếu nhân văn, trên mạng xã hội nguy hại không kém Covid-19. Do vậy phải nhận diện, ngăn chặn và diệt trừ.

Nguy hại như tin thất thiệt về dịch bệnh

Covid-19 là dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhóm A, có mức độ lây lan nhanh, chưa có vắc-xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Song với nhận thức đúng đắn, đánh giá kịp thời, triển khai đồng bộ, hành động nhất quán từ Trung ương đến các địa phương, Việt Nam luôn kiểm soát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, ngăn ngừa sự lây lan và điều trị hiệu quả cho những bệnh nhân nhiễm Covid-19. Đây là sự thật không thể phủ nhận.

Tuy nhiên, vì mục đích tư lợi, không ít người đã lợi dụng Covid-19 để phát tán những thông tin thiếu chính xác gây hoang mang dư luận. Việc người dân đổ xô đi mua khẩu trang, nước rửa tay khô, rồi việc hỗn loạn tranh cướp để mua mì tôm, thực phẩm, nước uống, giấy vệ sinh... để tích trữ phòng dịch Covid-19 xảy ra cách đây ít lâu là ví dụ.

Nhận diện fake news và ngăn chặn hành vi đăng tải thông tin xuyên tạc, sai sự thật là hết sức cần thiết. Ảnh chụp màn hình vụ việc tung tin rằng cơ sở vật chất của Hà Nội đã quá tải trong việc tiếp đón những người cách ly.

Cần phải khẳng định, thời gian qua các cơ quan chức năng đã xác minh, xử lý hàng trăm vụ thông tin thất thiệt về dịch bệnh Covid-19. Ngay trên địa bàn Hà Nội, nhiều vụ việc cũng được phát hiện và xử lý. Mới đây, cơ quan chức năng đã làm việc với N.T.N.D (trú tại thị trấn Phùng, huyện Đan Phượng) vì hành vi tung tin đồn tại Hạ Mỗ và Liên Trung có người nhiễm Covid-19. Tại cơ quan Công an, N.T.N.D đã thừa nhận do muốn gây sự chú ý của mọi người để bán khẩu trang nên đã đăng tải thông tin không chính xác, gây hoang mang dư luận.

Tương tự, 2 phụ nữ ở huyện Hoài Đức và 2 chủ nhân tài khoản Facebook là N.T.H (sinh năm 1998, trú tại Kim Giang, Thanh Xuân) và Đ.T.Đ (sinh năm 1995, trú tại tổ dân phố 1 La Khê, Hà Đông) cũng đã phải làm việc với cơ quan chức năng sau khi tự nhận "vừa đi dự họp cùng lãnh đạo Thành phố" rồi tung tin rằng cơ sở vật chất của Hà Nội đã quá tải trong việc tiếp đón những người cách ly và các doanh nghiệp không đủ công suất sản xuất khẩu trang cho người dân.

Tại cơ quan Công an, những đối tượng này đã thừa nhận hành vi vi phạm pháp luật của mình, do thiếu hiểu biết nên đã sử dụng tài khoản Facebook cá nhân đăng tải, chia sẻ những thông tin suy diễn, thất thiệt, ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch bệnh của thành phố Hà Nội, cam kết không tái phạm và gỡ bỏ bài viết.

Chung tay loại bỏ thông tin sai lệch

Thực tế, để đấu tranh, ngăn chặn, xử lý thông tin sai trái, vi phạm pháp luật trên Internet và mạng xã hội luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, xác định là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng.

Minh chứng dễ thấy, hàng loạt các quy định, nghị định tăng cường hiệu quả công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm trên mạng Internet đã được ban hành. Cụ thể, ngày 3/2/2020, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định số 15/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin (CNTT) và giao dịch điện tử.

Người dân nên chọn lọc và tiếp cận những thông tin trên các tờ báo chính thống thay vì đối mặt với những thông tin "nhiễu" do mạng xã hội mang lại. Ảnh chụp màn hình Báo Lao động Thủ đô.

Nghị định quy định mức phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống; cung cấp, chia sẻ thông tin cổ xúy các hủ tục, mê tín, dị đoan; các thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn kinh dị, rùng rợn; cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội hay cung cấp các ấn phẩm vi phạm sở hữu trí tuệ, chưa được phép lưu hành; cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia, hoặc chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm.

Nghị định cũng quy định mức phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật Nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Đồng thời, quy định sử dụng các biện pháp khắc phục hậu quả là buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật, hoặc gây nhầm lẫn, hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm quy định.

Ngoài ra, Luật An ninh mạng với 7 Chương, 43 Điều quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng cũng có điều khoản nghiêm cấm hành vi thông tin sai sự thật gây hoang mang cộng đồng, thiệt hại xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác.

Theo đó, người có hành vi vi phạm quy định của luật này thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Quanh những ẩn họa từ fake news, nhiều chuyên gia cho rằng đây là một hiểm họa khôn lường trong nỗ lực phòng, chống dịch Covid-19. Chia sẻ với người viết tại buổi tọa đàm về “Trách nhiệm truyền thông nhìn từ dịch Covid-19”, Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông và thi đua khen thưởng (Bộ Y tế) Vũ Mạnh Cường cho rằng, mạng xã hội là mảnh đất màu mỡ cho các thông tin trái chiều, fake news, các thông tin không được kiểm chứng xuất hiện.

“Thời gian qua, chúng tôi nhìn thấy rất nhiều thông tin dịch sai, chưa được kiểm chứng từ các bác sĩ, nhà khoa học. Các thông tin không chuẩn xác sẽ gây hoang mang cho cộng đồng” - Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông và thi đua khen thưởng nhận định.

Đồng tình với quan điểm trên, bác sĩ Trần Văn Phúc – Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Xanh Pôn, cho biết, tin giả bao giờ cũng có đặc điểm là dựa trên một thông tin có thật. Người lan truyền tin giả sẽ sửa đổi tin thật khiến người đọc hiểu sai bản chất thông tin. Vì thế các đơn vị có liên quan phải có chế tài xử phạt các trường hợp tung tin giả và tạo ra tin giả. Tuy nhiên, mức độ xử phạt hiện nay vẫn chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn tin giả.

“Tôi hy vọng mỗi một cá nhân khi tham gia mạng xã hội phải có ý thức không tạo ra tin giả, có bộ lọc thật tốt để phát hiện tin giả, đặc biệt, không tự biến mình trở thành người lan truyền tin giả trong cộng đồng” – bác sĩ Trần Văn Phúc nhắn gửi.

Cần phải khẳng định, đến nay, tình hình dịch bệnh Covid-19 ở nước ta hoàn toàn trong tầm kiểm soát. Mọi thông tin về dịch bệnh và các hoạt động phòng, chống Covid-19 đều được các ngành chức năng thông tin chính xác, kịp thời. Chính vì thế, bản thân mỗi người dân cần tỉnh táo trong lựa chọn, tiếp thu nguồn tin.

Hơn hết, trong cuộc đấu tranh, tổng tiến công "chống giặc" Covid-19 thì mỗi người dân đều là những chiến sĩ trên mặt trận này, góp phần phản bác fake news, thông tin sai trái, thông tin chưa được kiểm chứng, thông tin thiếu nhân văn. Làm được điều đó chính là chúng ta đã góp phần ngăn chặn một loại vi rút nguy hiểm thứ hai xuất hiện bên cạnh Covid-19.

(Còn nữa)