Chỉ tăng lương thôi chưa đủ
![]() | Lương tối thiểu 2017 tăng cao nhất 250 ngàn đồng/tháng |
![]() | Cần tăng lương tối thiểu để đảm bảo mức sống tối thiểu |
Thế nào là nhu cầu sống tối thiểu?
Như Lao động Thủ đô từng một số lần đề cập thế nào gọi là mức sống tối thiểu, vấn đề này đến nay vẫn chưa có định nghĩa nào rõ ràng, thậm chí ngay Luật Lao động cũng chỉ đề cập chung chung khái niệm mức sống tối thiểu. Cụ thể, Bộ Luật Lao động quy định: “Mức lương tối thiểu là mức thấp nhất trả cho người lao động làm công việc đơn giản nhất và phải đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu của người lao động và gia đình”.
![]() |
Lương tối thiểu và lương cơ bản chỉ có thể đáp ứng nhu cầu của NLĐ khi họ có thể tiếp cận với nhà ở trong một thời gian nhất định |
Theo các chuyên gia, mức sống tối thiểu trong một nền kinh tế đang chuyển đổi; đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đã bước sang ngưỡng nước có thu nhập trung bình (GDP đầu người đạt trên 2.000 USD/người/năm) thì nhu cầu sống tối thiểu sẽ bao gồm tiền lương, tiền công của một người lao động nói riêng của một cặp vợ chồng có 1 hoặc 2 con đang theo học nói chung phải tạm đủ trang trải một số nhu cầu sau: Tiền chi tiêu gia đình (sinh hoạt hằng tháng), tiền học cho con, tiền khám, chữa bệnh và các loại tiền trang trải cho những khoản liên quan đến cái gọi là “ma chay, hiếu hỉ”- đấy là chưa kể tiền để đi du lịch hằng năm.
Vậy với mức lương tối thiểu hiện nay áp dụng với công nhân lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp nói riêng; đặc biệt với những người hưởng lương theo hệ số là công chức, viên chức đã đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu thế nào? Đơn cử, một công nhân may mặc, tính cả lương và tiền làm thêm ca khoảng 3,5 - 5 triệu đồng/tháng hoặc một cử nhân ra trường hệ số lương 2,34 quả rất chật vật với chuyện mưu sinh, đừng nói đến mức sống tối thiểu. Anh Nguyễn Hoàng Hùng - kỹ sư công nghệ thông tin hiện đang làm cho một ngân hàng ở Hà Nội - có mức thu nhập hằng tháng khoảng 9 triệu đồng, vợ anh làm kế toán cho một cơ quan thông tấn, thu nhập khoảng 8 triệu đồng/tháng - với thu nhập như vậy cũng được cho là trung bình khá, vậy mà 10 năm nay vợ chồng anh (đã có 1 cháu gái) vẫn không tài nào tích góp đủ tiền để mua căn hộ chung cư để sống. “10 năm đi thuê nhà và không biết bao giờ đủ tích lũy để mua căn nhà xã hội”- anh Hùng cho hay.
Được biết, từ năm 1994 đến nay, mức lương cơ bản đã được điều chỉnh cao lên gấp 10 lần, cụ thể: Năm 1994 mức lương cơ bản là 120.000 đồng/người/tháng, thì nay là 1.210.000 đồng/người/tháng. Dẫu tăng gấp 10 lần trong vòng 1 thập kỷ, song thực tế mức lương cơ bản vẫn chưa thể đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của một bộ phận hưởng lương.
Phải tính trên bình diện giá và thu nhập
Theo chuyên gia Vũ Quang Thọ, lương và thu nhập phản ánh giá trị sức lao động mà NLĐ bỏ ra; đồng thời cũng là chỉ số phản ánh năng suất lao động của người lao động. Thế nhưng, bất luận thế nào trong một nền kinh tế bình thường, thì mức lương của NLĐ phải đáp ứng nhu cầu sống của họ.
Dẫn chứng vấn đề này, một số chuyên gia cho rằng không cần đề cập đến các nước thuộc nhóm công nghiệp phát triển (G7), mà ngay những nước có nền kinh tế mới nổi như Malaysia, Singapore, lương và thu nhập của NLĐ không chỉ đáp ứng nhu cầu sống của họ mà còn có tích góp cho tương lai. Đơn cử như Malaysia, khi một kỹ sư, cử nhân ra trường đi làm trong công ty, mức lương của họ được nhận không chỉ đáp ứng nhu cầu chi tiêu trong tháng, mà mỗi tháng họ đều trích ra được khoảng 15% tổng quỹ lương để doanh nghiệp tự động chuyển sang hệ thống ngân hàng giúp họ có điều kiện mua ôtô, nhà ở theo hình thức trả dần.
Nói một cách ngắn gọn lương tối thiểu chỉ có thể đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu; thu nhập đáp ứng được các nhu cầu sống của NLĐ khi và chỉ khi tổng thu nhập (lương, thu nhập thêm) của một cặp vợ chồng trẻ sau khi trừ chi tiêu, hàng tháng vẫn có thể tích lũy được 10% giá trị của lương, thu nhập, sao cho 5 năm, 10 năm có thể mua được một căn chung cư làm nơi an cư. Còn nếu cứ diễn ra tình trạng, một công nhân lao động, viên chức, công chức tích góp đến 50 năm nếu hưởng mức như hiện tại vẫn không thể mua nổi căn nhà… thì có tăng lương thế nào cũng khó giải quyết triệt để bài toán lương - giá. |
Sở dĩ họ làm được điều đó là vì lương, thu nhập với giá cả trên thị trường của họ không quá chênh lệch nhau. Còn ở nước ta, suốt 2 thập kỷ qua, các yếu tố lương - thu nhập - giá vẫn chưa thể song hành. Làm một phép tính đơn giản, lương của lực lượng vũ trang hiện nay được xếp ở bậc cao nhất, thế nhưng ví như một chiến sĩ đeo quân hàm đại úy hay thiếu tá thì tổng tiền lương một tháng cũng chỉ từ 5 - 8 triệu đồng. Mức lương đó cũng chưa có khả năng tích góp để lo tương lai xa cho con cái. Trong khi, lương của các cử nhân hoặc những người có trình độ trung cấp, cao đẳng sẽ phải trang trải cuộc sống ra sao?
Mức lương cơ bản là thế, mức lương tối thiểu áp dụng cho NLĐ tại các doanh nghiệp là vậy thì mặt giá vẫn ở rất cao. Một căn hộ chung cư xã hội ở Hà Nội, để được sở hữu người mua phải có trong tay ít nhất 700 triệu đồng. Với hệ số lương và thu nhập của đại bộ phận NLĐ như hiện nay thì rất khó có khả năng mua được. Thậm chí, một cặp vợ chồng có mức thu nhập 12 - 13 triệu đồng/tháng, nếu không có nhà phải đi thuê cũng sẽ rất “chật vật” với cuộc sống mưu sinh.
Vì vậy, việc tăng lương cơ bản nói chung, tăng lương tối thiểu vùng đối với công nhân lao động làm việc tại doanh nghiệp nói riêng là một chủ trương đúng nhằm góp phần cải thiện đời sống của CNVC và người lao động. Tuy nhiên, để mục tiêu biến lương tối thiểu đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu, điều quan trọng phải xuất phát từ các chính sách vĩ mô. Cụ thể, bên cạnh nâng cao năng suất lao động phải có các chính sách làm cho chỉ số giá phản ánh đúng với mức thu nhập của đại bộ phận nhân dân. Nghĩa là 3 yếu tố giá - lương - thu nhập phải đi song hành, giống như các quốc gia phát triển và những quốc gia có nền kinh tế mới nổi như đề cập trên.
Nói một cách ngắn gọn, lương tối thiểu chỉ có thể đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu; thu nhập đáp ứng được các nhu cầu sống của NLĐ khi và chỉ khi tổng thu nhập (lương, thu nhập thêm) của một cặp vợ chồng trẻ sau khi trừ chi tiêu, hằng tháng vẫn có thể tích lũy được 10% giá trị của lương, thu nhập, sao cho 5 năm, 10 năm có thể mua được một căn chung cư làm nơi an cư. Còn nếu cứ diễn ra tình trạng, một công nhân lao động, viên chức, công chức tích góp đến 50 năm nếu hưởng mức như hiện tại vẫn không thể mua nổi căn nhà… thì có tăng lương thế nào cũng khó giải quyết triệt để bài toán lương - giá.
Hương Phạm
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
![Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/quocdai/072024/16/22/e1baa2nh20ok20240716223710.3944710.jpg?rt=20240716224008?240716105626)
Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương
![Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/5cm20240716215919.jpg?240716102900)
Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6
![Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/mt20240716215318.jpg?240716102538)
Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt
![Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/hoi-khoe-cong-nhan-vien-chuc-lao-dong-luc-luong-vu-trang-va-sinh-vien-quan-cau-giay-nam-2024-20240716211137.jpg?rt=20240716211357?240716102145)
Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024
![Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5639922738668-2618c2b32a78b248c7dc775c1236245d20240716215901.jpg?240716101301)
Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”
![Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5638333070054-93b94a00a122665363386de8fde0b94620240716214236.jpg?240716100503)
Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô
![LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/19/croped/z5639511432491-c76444364dfddbb5044cb1ca7b6fb20620240716195201.jpg?240716093350)
LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam
Tin khác
![6 tháng, Hà Nội chi trả trợ cấp xã hội trên 890 tỷ đồng](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/13/18/chi-tra-tro-cap20240713183415.jpg?rt=20240713183416?240713094801)
6 tháng, Hà Nội chi trả trợ cấp xã hội trên 890 tỷ đồng
Đời sống 13/07/2024 21:48
![Điều độ viên hệ thống điện: Những chỉ huy “dàn nhạc giao hưởng” của lưới điện Thủ đô](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/08/13/croped/dsc-977820240708135816.jpg?240708083724)
Điều độ viên hệ thống điện: Những chỉ huy “dàn nhạc giao hưởng” của lưới điện Thủ đô
Đời sống 08/07/2024 20:37
![LĐLĐ tỉnh Bình Dương hỗ trợ công nhân bị thương trong vụ nổ bồn chứa bụi gỗ](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/08/10/croped/img-124920240708105443.jpg?240708120116)
LĐLĐ tỉnh Bình Dương hỗ trợ công nhân bị thương trong vụ nổ bồn chứa bụi gỗ
Đời sống 08/07/2024 12:01
![Trả lương hưu qua tài khoản: Tiện lợi, nhanh gọn](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/14/anh-120240703141738.jpg?240703051014)
Trả lương hưu qua tài khoản: Tiện lợi, nhanh gọn
Chuyển đổi số 03/07/2024 17:10
![Chất lượng nhà trọ công nhân: Đến lúc cần có tiêu chuẩn?](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/17/13/220240617133216.jpg?rt=20240617133220?240618114924)
Chất lượng nhà trọ công nhân: Đến lúc cần có tiêu chuẩn?
Đời sống 18/06/2024 11:49
![Cần chính sách hỗ trợ để người nghỉ hưu đủ sống](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/13/22/croped/luong-huu-120240613224140.jpg?240614061501)
Cần chính sách hỗ trợ để người nghỉ hưu đủ sống
Đời sống 14/06/2024 06:15
![Tạo xung lực phát triển nhà ở xã hội](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/12/19/cong-nhan-kien-nghi20240612190906.jpg?240613065733)
Tạo xung lực phát triển nhà ở xã hội
Đời sống 13/06/2024 06:57
![Chuyện những phụ nữ nặng tình với biển](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/04/18/croped/z5507116920638-b5d555216e3de4b22ab900399bbaa3d620240604181832.jpg?240605123837)
Chuyện những phụ nữ nặng tình với biển
Đời sống 05/06/2024 12:38
![Dấu ấn Tháng Công nhân tại Nghệ An](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/30/10/croped/trong-thang-cong-nhan-cong-doan-kkt-dong-nam-da-thanh-lap-duoc-10-cdcs-phat-trien-them-2247-doan-vien-cong-doan20240530102230.jpg?240530125449)
Dấu ấn Tháng Công nhân tại Nghệ An
Đời sống 30/05/2024 12:54
![An toàn lao động vẫn… đáng báo động!](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/30/10/croped/1-anh-bai-trang-720240530102518.jpg?240530114648)
An toàn lao động vẫn… đáng báo động!
Đời sống 30/05/2024 11:46