Chân dung ông chủ đại gia của Uber

Uber, ứng dụng gọi taxi qua smartphone của Travis Kalanick đã cán mốc giá trị 18,2 tỷ USD. Tuy nhiên, khi dịch vụ này thu hút sự chú ý của hàng triệu người dùng, cũng là lúc chân dung ông chủ của nó được người ta tìm hiểu nhiều hơn.

55330

Kalanick sinh năm 1976 tại California (Mỹ). Khi còn là một sinh viên kỹ thuật máy tính tại Viện Đại học California, Kalanick từng tham gia nhiều dự án khởi nghiệp nổi tiếng tại Thung lũng Silicon, trong đó có công ty dịch vụ chia sẻ tập tin Scour.

Khi Scour thành công, ông bỏ học năm 1998 để dành toàn bộ thời gian cho công việc. Scour thu hút hàng nghìn người dùng cũng là lúc nó khiến các công ty đối thủ "chướng mắt".
Những doanh nghiệp này đã đệ đơn kiện tập thể chống lại Scour, buộc công ty phải dừng hoạt động và bồi thường 250 tỷ USD. Để dàn xếp vụ việc, Kalanick và đồng nghiệp đã buộc phải đệ đơn xin phá sản vào năm 2000.

Ngay lập tức, Todd và Kalanick lại thành lập một công ty chia sẻ file mới - Red Swoosh với đội kỹ sư cũ của Scour. Kalanick gọi đây là "sự kinh doanh trả thù". Ông muốn tất cả các hãng giải trí từng kiện Scour biến thành khách hàng, và phải trả tiền cho mình. Thay vì tìm kiếm những nội dung họ không có bản quyền, Red Swoosh tập trung vào việc cung cấp nội dung cho người dùng theo cách rẻ hơn, khi cho phép họ chia sẻ băng thông.

Dịch vụ lần này của họ hợp pháp, nhưng một số hoạt động thì không. Sở thuế Mỹ (IRS) phát hiện ra Red Swoosh gian lận trong nộp thuế thu nhập cho nhân viên. Kalanick nói Todd đã làm việc này mà không hề cho mình biết. Các nhà sáng lập sau đó đã phải trả 110.000 USD cho IRS để tránh ngồi tù.

Sự việc này đã khiến Kalanick và Todd xảy ra mâu thuẫn. Kalanick sau đó tiếp quản công ty cho đến khi gã khổng lồ máy chủ - Akamai mua lại năm 2007 với giá 19 triệu USD.

Ông cũng bắt đầu qua lại với Chris Sacca - một cựu nhân viên Google, CEO Zappos - Tony Hsieh và nhà đồng sáng lập Twitter - Ev Williams. Sacca hiện là một tỷ phú đầu tư và cũng là người góp vốn cho Uber.

Đến năm 2008, tại hội thảo công nghệ LeWeb, Kalanick có cuộc nói chuyện định mệnh với nhà sáng lập StumbleUpon - Garrett Camp. Camp kể về lần đi xe hơi xa xỉ, tiện lợi với tiền thuê chưa đầy 800 USD mà ông từng trải qua. Khi ấy, dù có rất nhiều tiền sau khi bán StumbleUpon, Camp vẫn cảm thấy chi phí thuê xe sang quá cao. Và chia sẻ với một vài người bạn giàu có khác sẽ giúp ông dễ thở hơn nhiều.

Kalanick cảm thấy rất hứng thú với ý tưởng này, và cả hai cùng thành lập UberCab năm sau đó.

Công ty ra mắt tại San Francisco vào mùa hè năm 2010, điều hành vài ba chiếc xe, tuyển dụng khoảng 10 nhân viên và có một ít tiền tài trợ. Ban đầu, họ chỉ áp dụng với các dòng xe cao cấp. Về sau, khi tầm nhìn thay đổi, họ mở rộng sang tất cả loại xe, trở thành dịch vụ taxi theo yêu cầu, thông qua một ứng dụng trên smartphone.

Danh tiếng của công ty dần bay xa, nhưng chỉ thực sự thu hút được sự chú ý vào tháng 10 năm đó, khi bị Ủy ban giao thông công cộng California đình chỉ hoạt động. Một lý do là vì chữ Cab trong cái tên UberCab có nghĩa là taxi, còn công ty thì không đăng ký giấy phép taxi.

Nhưng Kalanick không coi đây là vận đen, ngược lại, ông cho đây là cơ hội để ông bước vào trận đối đầu đầu tiên. Ông đã cho đổi tên UberCab thành Uber, và chuyển website về tên miền Uber.com.
Cá tính cứng rắn của Kalanick đã giúp Uber len lỏi hết thành phố này đến thành phố khác, bất chấp sự phản đối của các hãng xe taxi và nhiều cản trở khác. Trong vài năm qua, Uber đã phải giải quyết nhiều vụ kiện tụng, đình công, tranh cãi với các tài xế của chính công ty - những người làm hợp đồng và không phải nhân viên chính thức. Nhiều đối thủ mới cũng bắt đầu xuất hiện.

Từ đó trở đi, tiền đầu tư ồ ạt chảy về. Uber thu hút sự chú ý của những quỹ đầu tư hàng đầu làng công nghệ, trong đó có Marc Andreessen - nhà sáng lập Netscape. Đây là nhà đầu tư chủ lực của Uber trong đợt gây quỹ thứ hai, Kalanick hy vọng sẽ bán được 12% cổ phần cho Andreessen, với 100% cổ phần được định giá tại 375 triệu USD.

Nhưng sau đó Andreessen đổi ý, cho rằng con số này là quá cao so với quy mô của Uber thời bấy giờ. Công ty chỉ có 9.000 nhân viên, chi phí hoạt động 9 triệu USD và doanh thu 1,8 triệu USD. Andreessen tiến hành mặc cả, Kalanick thẳng thừng từ chối.

Sau này khi Uber phát triển nhanh chóng, Andreessen Horowitz ngộ ra đã đánh vuột một cơ hội đầu tư lớn. Ông chữa sai bằng cách đổ tiền vào Lyft, ứng dụng kỳ phùng địch thủ của Uber, nâng giá trị định giá của Lyft lên 275 triệu USD.

Bù lại, Uber được nhiều nhà đầu tư mạo hiểm khác ủng hộ, các mối quan hệ kéo theo khoản đầu tư của nhiều ngôi sao Hollywood như Ari Emanuel, Ashton Kutcher, Jay Z. CEO Jeff Bezos của Amazon cũng có tiền trong Uber. Tính đến hết mùa hè 2014, Uber đã đạt mức định giá chưa bao gồm tiền mới đầu tư (pre-money) đạt 17 tỷ USD.

Nhà đầu tư huyền thoại - Mark Cuban cũng từng đầu tư vào Uber. Ông cho biết trên Business Insider: "Travis là một người thông minh, chăm chỉ và là nhà khởi nghiệp thực sự. Tôi chẳng còn biết khen gì hơn nữa".

Theo Bảo An/Người đưa tin