Thương lượng, đối thoại khẳng định vị thế

Vượt khó, vững vàng khẳng định vị thế

Năm 2022 là năm có nhiều khó khăn, dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp, xung đột quân sự Nga - Ukraina và khủng hoảng kinh tế châu Âu tác động nặng nề đến kinh tế toàn cầu. Nhiều doanh nghiệp tạm dừng hoạt động hoặc thu hẹp sản xuất, một số doanh nghiệp tạm hoãn hợp đồng lao động đối với người lao động do thiếu đơn hàng. Ghi nhận những tháng cuối năm trên địa bàn tỉnh có hơn 2.000 công nhân lao động (CNLĐ) mất việc làm, khiến đời sống của người lao động gặp nhiều khó khăn.

Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nghệ An Kha Văn Tám (bên phải) thăm hỏi, động viên CNLĐ tại doanh nghiệp may huyện Tân Kỳ.

Nhưng với sự quyết tâm cao, sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp Công đoàn, năm 2022, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Nghệ An đã hoạt động hiệu quả, về đích sớm nhiều chỉ tiêu quan trọng. Trong đó, nổi bật là các cấp Công đoàn trong tỉnh đã tập trung triển khai bước đầu có hiệu quả Nghị quyết 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới”. Tổ chức thành công Hội nghị gặp gỡ, đối thoại giữa Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh với CNLĐ. Phối hợp với UBND tỉnh tổ chức đánh giá kết quả chương trình phối hợp giữa UBND tỉnh với LĐLĐ tỉnh năm 2021, ký Quy chế phối hợp giai đoạn 2022 - 2026.

Đảng đoàn LĐLĐ tỉnh đã ký chương trình phối hợp công tác với cấp ủy của 21 huyện, thành, thị. Tổ chức nhiều buổi làm việc giữa Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh với cấp ủy địa phương; ký kết Chương trình phối hợp với LĐLĐ thành phố Hà Nội, giai đoạn 2022 - 2027… qua đó tạo tiền đề thực hiện tốt hơn chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động.

Ban Chấp hành LĐLĐ tỉnh cũng đã xây dựng và ban hành Đề án “Tăng cường vai trò của các cấp Công đoàn Nghệ An trong việc nâng cao chất lượng, số lượng Thỏa ước lao động tập thể tại các doanh nghiệp giai đoạn 2022-2028”. Hiện, toàn tỉnh có 468/543 Thỏa ước lao động tập thể tại các doanh nghiệp có tổ chức Công đoàn, đạt tỷ lệ 86,2%.

Điểm nhấn trong phong trào thi đua yêu nước năm 2022 có thể kể đến, đó là các cấp Công đoàn và công nhân, viên chức, lao động trong tỉnh đã tích cực, nỗ lực tham gia Chương trình “1 triệu sáng kiến - nỗ lực vượt khó, sáng tạo, quyết tâm chiến thắng đại dịch Covid-19”, với sự vào cuộc sớm và đạt được kết quả cao. Kết thúc giai đoạn 1, tỉnh Nghệ An có 21.725 lượt sáng kiến được cập nhật, đạt hơn 700% chỉ tiêu, xếp thứ 5 trên tổng số 83 LĐLĐ tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành Trung ương. Trong phong trào thi đua “Lao động sáng tạo”, có 28 đoàn viên được Tổng LĐLĐ Việt Nam tặng Bằng Lao động sáng tạo, là năm có số đoàn viên được tặng Bằng Lao động sáng tạo cao nhất từ trước đến nay…

Phát huy hiệu quả vai trò đại diện người lao động

Năm 2022, trên địa bàn tỉnh Nghệ An xảy ra 6 cuộc ngừng việc lao động tập thể tại 4 huyện, thành, thị với gần 10.000 công nhân tham gia. Đây đều là những cuộc ngừng việc lao động tập thể xảy ra không đúng trình tự pháp luật, chủ yếu tại các doanh nghiệp FDI (chiếm 66,7%), tập trung ở các doanh nghiệp thuộc ngành dệt may và điện tử, có đông CNLĐ.

Qua ghi nhận, nội dung kiến nghị của người lao động tại các cuộc ngừng việc lao động tập thể chủ yếu liên quan đến tiền lương, tiền thưởng, các khoản phụ cấp, chất lượng bữa ăn ca; điều kiện làm việc không đảm bảo; thời gian làm thêm giờ nhiều, định mức khoán sản phẩm cao; thái độ, lời nói của người quản lý nước ngoài có lúc chưa chuẩn mực…

Khi đình công xảy ra, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo LĐLĐ tỉnh và các ban, ngành phối hợp giải quyết kịp thời, nhanh chóng, đặc biệt là các cuộc ngừng việc lao động tập thể kéo dài, số lượng công nhân tham gia đông, có dấu hiệu lây lan, việc phối hợp giải quyết đình công không đúng trình tự, thủ tục đã được thực hiện theo Quyết định số 29/QĐ-UBND ngày 22/9/2021 của UBND tỉnh Nghệ An. Dưới sự chỉ đạo sát sao của LĐLĐ tỉnh, Công đoàn cấp huyện, ngành và Công đoàn cơ sở đã kịp thời hỗ trợ các doanh nghiệp giải quyết thông qua công tác thương lượng, đối thoại tại doanh nghiệp, không để kéo dài, phức tạp.

Để giải quyết nhanh, dứt điểm các cuộc đình công không đúng trình tự pháp luật thời gian qua, LĐLĐ tỉnh Nghệ An đã áp dụng một số kinh nghiệm bước đầu trong công tác giải quyết. Đó là: Công đoàn vào cuộc kịp thời và sâu sát địa bàn, nắm bắt sớm những kiến nghị của người lao động, nếu đúng cần bảo vệ đến cùng, ngược lại những kiến nghị thiếu cơ sở, không chính đáng thì cần phân tích, giải thích thấu đáo. Quá trình giải quyết, luôn đảm bảo nguyên tắc, quan điểm hai bên cùng có lợi, giải quyết lợi ích hài hòa. Bên cạnh đó, cần tham gia đúng vai, đúng thẩm quyền, đúng thời điểm; cần phối hợp với các ban, ngành, trong đó thể hiện rõ vai trò của Công đoàn (cấp cơ sở, cấp trên cơ sở và tỉnh), nhất là phải thường xuyên nắm chắc tình hình, nguyện vọng của CNLĐ trên địa bàn, để có thể tham gia xử lý từ sớm, từ xa, tránh để ngừng việc lao động tập thể lan rộng.

Điều quan trọng là sau ngừng việc lao động tập thể, Công đoàn cần tiếp tục xây dựng mối quan hệ hài hòa giữa người lao động với người sử dụng lao động, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng, hoàn thiện các quy chế, đặc biệt là xây dựng, công khai hệ thống thang, bảng lương, quy chế thưởng để người lao động nắm rõ - đây là cái gốc để hạn chế đình công tự phát.

Từ kết quả tham mưu, giải quyết thành công tất cả các vụ đình công xảy ra trên địa bàn tỉnh, LĐLĐ tỉnh đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy giao chủ trì tham mưu xây dựng Đề án “Một số giải pháp phòng ngừa, hạn chế các cuộc đình công không đúng trình tự, thủ tục pháp luật trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2022-2030”.

Phát huy những kết quả đã đạt được, những kinh nghiệm đã đúc kết, trong năm 2023, các cấp Công đoàn tỉnh Nghệ An sẽ tiếp tục nỗ lực, trách nhiệm, quyết tâm cao nhất hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ, vì đoàn viên, người lao động, vững vàng khẳng định vị thể của tổ chức Công đoàn trong xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ, góp phần vào sự phát triển lớn mạnh của tỉnh nhà.

Kha Văn Tám (Ủy viên Ban Chấp hành Tổng LĐLĐ Việt Nam, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nghệ An)