Kim Lũ làng khoa bảng

Theo sử sách,  làng Lủ xưa được gọi là Kẻ Lủ, là tên gọi vùng quê đã hình thành từ thuở mới dựng nước của người Việt... Mãi sau này, Lủ mới có tên chữ là Kim Lũ, nghĩa là sợi dây vàng, chỉ sự giàu có. Với địa thế nằm bên bờ sông Tô đầy huyền thoại, sát kinh thành, lại có một hệ thống di tích văn hóa phong phú, làng Kim Lũ đã sinh ra biết bao người con mang trong mình cốt cách hiếu học, trọng chữ nghĩa. Họ ra sức học tập thành đạt, đóng góp to lớn cho đất nước và làm nên một Kim Lũ khoa bảng nức tiếng.

Nói về truyền thống khoa bảng của làng Kim Lũ, ông Nguyễn Thái Cẩm, chi hội trưởng chi hội khuyến học họ Nguyễn tự hào, người Kim Lũ có 5 vị đỗ đại khoa và có nhiều người đỗ trung khoa và tiểu khoa. Họ chính là đại diện tiêu biểu cho những người con đất Tràng An tài hoa ngàn năm văn hiến, với hoài bão, nhiệt huyết và khát vọng xây đắp nên một Thăng Long, Hà Nội phồn vinh thịnh vượng.

Về Kim Lũ vào những ngày cuối năm, chỉ thấy khung cảnh của phố xá tấp nập, nhộn nhịp. Dấu vết làng quê khoa bảng khi xưa hầu như không còn, ngoại trừ cổng chính dẫn vào làng với hai chữ Quan Miện (mũ quan). Tuy vậy, khi gặp và trò chuyện với những người dân Kim Lũ, nhất là những bậc cao niên mới thấy nền nếp văn hóa, nhất là truyền thống hiếu học vẫn được người dân Kim Lũ ngày nay duy trì, phát huy.

Ông Nguyễn Thái  Cẩm cho biết, tất cả các dòng họ lớn của Kim Lũ hôm nay đều thành lập chi hội khuyến học để động viên, khuyến khích con em họ phấn đấu học tập. Hàng năm, vào dịp tết hoặc giỗ tổ họ, các chi hội khuyến học lại tổ chức gặp mặt, tuyên dương khen thưởng các cháu học sinh có thành tích học tập giỏi. Riêng làng Kim Lũ, ngày hội khuyến học của làng tổ chức vào dịp hội làng từ mùng 7 đến mùng 9 tháng Giêng hàng năm. Bởi vậy, mỗi dịp Tết đến xuân về, niềm vui của con trẻ làng Kim Lũ dường như được nhân lên gấp bội. Chúng háo hức mong đến ngày hội làng, không chỉ để nhận giấy khen hay những phần quà mà còn để được nghe các bậc cao niên trong làng ôn lại truyền thống khoa bảng của quê hương. “Những món quà phát thưởng của Hội khuyến học tuy ít giá trị về vật chất, nhưng về mặt tinh thần là vô cùng quý giá. Đây là động lực thôi thúc, động viên con cháu trong các tộc họ luôn phấn đấu để vươn lên học giỏi, rèn luyện đạo đức”, ông Nguyễn Thái Cẩm khẳng định. Cũng theo ông, nhờ trọng chữ nghĩa, chuyên tâm phấn đấu học hành, nhiều người con Kim Lũ ngày nay đã trở thành những nhà khoa học, tướng lĩnh, nhà quản lý trong các lĩnh vực ngành nghề khác nhau. Tỷ lệ học sinh giỏi các cấp, đỗ đại học luôn năm sau cao hơn năm trước.

Một mùa xuân mới lại bắt đầu gõ cửa, tết đang đến thật gần. Bước chân của những người con Kim Lũ thành tài xa quê lại hối hả trở về để đóng góp một phần công sức của mình cho công tác khuyến học khuyến tài, tiếp sức cho thế hệ học trò quê hương Kim Lũ hôm nay viết tiếp trang sử vàng khoa bảng.

Ngọc Diệp