Hang Dơi Kho Mường, vẻ đẹp nguyên sơ giữa lòng Pù Luông

Từ trung tâm tỉnh Thanh Hóa, du khách phải vượt hơn 100 km, qua những cung đường đèo quanh co, trơn trượt để đến được xã Pù Luông (trước đây là Thành Sơn), nơi tọa lạc bản Kho Mường, điểm dừng chân của hành trình khám phá Hang Dơi. Quãng đường tuy không dễ đi, song lại mở ra khung cảnh tuyệt mỹ: Thung lũng xanh mướt, ruộng bậc thang xếp tầng rực rỡ vào mùa lúa chín, dòng suối róc rách và bầu không khí mát lành, tinh khôi.

Ngay từ lối vào, Hang Dơi hiện ra với khung cảnh hùng vĩ của những khối đá vôi sừng sững.

Lối vào Hang Dơi là con đường đất nhỏ hẹp, cheo leo được phủ kín bởi tán rừng nguyên sinh. Hang Dơi nằm trên vùng đất bản Kho Mường, được hình thành từ khoảng 250 triệu năm trước trên nền đá vôi cổ đại thuộc hệ karst của dãy núi phu Kho Mường. Hang có mối liên hệ với hệ thống sông ngầm dài khoảng 2,5km, dẫn nước từ Kho Mường qua làng Pốn, xã Lũng Cao - một đặc trưng của các khu núi đá vôi với cấu trúc liên kết giữa các thung lũng lòng chảo thông qua dòng chảy ngầm trong lòng đất.

Ngay từ lối vào, Hang Dơi hiện ra với khung cảnh hùng vĩ của những khối đá vôi sừng sững, bên trong là không gian mát lạnh, tối tĩnh, chỉ nghe tiếng tí tách nước nhỏ từ các khối nhũ đá xuống nền hang. Cửa hang không quá cao nhưng rất rộng, mở ra một thế giới huyền ảo đầy màu sắc. Những khối thạch nhũ muôn hình vạn trạng, khối tựa búp sen, khối giống mái nhà sàn của người Thái, khối như thác nước hóa đá buông từ trần hang, tạo nên một không gian vừa lạ lẫm vừa gần gũi. Khi ánh sáng len lỏi qua cửa hang hoặc từ đèn pin soi vào, những khối đá bừng lên ánh vàng óng ánh, khiến khung cảnh trở nên như trong truyện thần thoại.

Tiến sâu vào bên trong, hang mở ra không gian rộng lớn với điểm nhấn là “phòng lớn”, một bãi đá phẳng dài khoảng 30m, tựa như sân khấu tự nhiên giữa lòng núi. Ở những ngách sâu, không gian tối hơn và yên tĩnh hơn, nơi đó là chốn cư ngụ của các đàn dơi. Theo ghi nhận, hiện Hang Dơi là nơi sinh sống của ít nhất 4 loài dơi khác nhau, tạo nên một hệ sinh thái đặc thù, vừa thú vị vừa cần được bảo tồn.

Điểm đặc biệt khác biệt của Hang Dơi Kho Mường là phần trống trong lòng hang rộng đến mức người dân ví như một sân bóng chuyền tự nhiên. Một ngách hang tách biệt bên trong là nơi trú ngụ chủ yếu của dơi – từ đó mà hang có tên gọi như ngày nay. Những cột đá lớn trong hang cũng trở thành nơi cho các loài cây leo bám rễ, tạo nên màu xanh tươi mát. Gió len lỏi qua các khe đá tạo thành những luồng không khí mát lạnh, mang theo hơi nước từ mạch suối ngầm khiến không gian luôn ẩm mát, dễ chịu.

Hang Dơi vẫn vẹn nguyên một thế giới thanh bình nơi núi rừng.

Dù mang vẻ đẹp độc đáo và hoang sơ, Hang Dơi vẫn chưa chịu nhiều tác động của du lịch đại trà. Điều này giữ cho nơi đây nét nguyên sơ đặc trưng, đồng thời tạo điều kiện phát triển du lịch cộng đồng bền vững. Những năm gần đây, chính quyền địa phương và các tổ chức hỗ trợ đã triển khai nhiều lớp tập huấn, giúp người dân bản Kho Mường học cách làm du lịch, giữ gìn môi trường và quảng bá văn hóa địa phương. Một số bạn trẻ trong bản đã học tiếng Anh để giới thiệu về hang động và nét đẹp bản làng tới du khách quốc tế.

Hiện tại, bản Kho Mường có khoảng 10 hộ gia đình tham gia phát triển mô hình homestay, cung cấp dịch vụ lưu trú, ẩm thực và hướng dẫn khám phá hang Dơi. Những mái nhà sàn đơn sơ bên sườn núi, những bữa cơm đậm đà hương vị núi rừng và sự thân thiện, chất phác của người dân bản địa là điều khiến du khách lưu luyến khi rời đi.

Không chỉ là một điểm đến du lịch, Hang Dơi Kho Mường còn là biểu tượng của mối giao hòa giữa thiên nhiên và con người, giữa lịch sử kiến tạo hàng trăm triệu năm với văn hóa sống của cộng đồng người Thái tại Pù Luông. Giữa nhịp sống hiện đại, hang Dơi vẫn vẹn nguyên một thế giới thanh bình nơi núi rừng còn yên ngủ, chờ được đánh thức bởi những bước chân khám phá.

T.An