Hà Nội sẽ ban hành các nghị quyết để hỗ trợ người dân chuyển đổi xanh

Chiều 28/7, đoàn công tác của Quốc hội do Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan làm Trưởng đoàn đã làm việc với Thành phố Hà Nội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.

Chưa có quy định cụ thể kiểm soát khí thải xe mô tô, xe máy lưu hành

Tại buổi làm việc, nhiều kiến nghị của Thành phố liên quan đến quản lý môi trường không khí; quản lý chất thải rắn sinh hoạt và phân cấp quản lý trong công tác bảo vệ môi trường đã được Đoàn giám sát ghi nhận, các bộ ngành báo cáo, làm rõ trên tinh thần tháo gỡ vướng mắc thực tế, phù hợp với quy định pháp luật và yêu cầu quản lý thống nhất.

Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Tổ trưởng Tổ giúp việc Đoàn giám sát cho biết, thời gian gần đây, Hà Nội thường xuyên được cảnh báo nằm trong nhóm các Thành phố ô nhiễm không khí cao nhất thế giới với chỉ số chất lượng không khí nhiều ngày vượt mức nguy hiểm. Nguồn ô nhiễm chính là khí thải từ phương tiện giao thông, hoạt động xây dựng, công nghiệp và còn có tình trạng đốt phụ phẩm nông nghiệp ở khu vực ngoại thành.

Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phát biểu tại cuộc giám sát.

Hà Nội đã triển khai một số biện pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Cụ thể, hiện khung pháp lý chưa quy định rõ về cơ chế phối hợp liên vùng, liên tỉnh; các cơ quan chức năng cũng chưa có kế hoạch, hướng dẫn cảnh báo và ứng phó khẩn cấp với ô nhiễm không khí; chưa có quy định cụ thể kiểm soát khí thải xe mô tô, xe máy lưu hành trên địa bàn Thành phố; công tác triển khai lắp đặt hoàn thiện mạng lưới quan trắc môi trường không khí chưa đạt tiến độ đề ra.

Liên quan một số khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật theo kiến nghị của địa phương, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng, ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành.

Cùng với đó, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành để tăng cường kiểm soát, giảm thiểu phát thải khí thải từ phương tiện ô tô đang lưu hành; chủ trì xây dựng, ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành và lộ trình áp dụng.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đề nghị UBND Thành phố tiếp thu ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát, các đại biểu để hoàn thiện Báo cáo của Thành phố và gửi lại cho Đoàn qua Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội trước ngày 5/8/2025. Báo cáo này sẽ được gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 sắp tới.

Sớm ban hành các nghị quyết hỗ trợ chuyển đổi xanh

Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền cũng phát biểu làm rõ các giải pháp của Thành phố trong việc thu gom, xử lý rác thải, vận chuyển rác thảo sao cho bảo đảm vệ sinh môi trường. Trong đó, Thành phố chú trọng việc cơ giới hóa hoạt động thu gom rác thải; tập trung tháo gỡ các cơ chế chính sách để xã hội hóa trong lĩnh vực này. Đồng thời, Thành phố chú trọng thực hiện các tiêu chí “sáng, xanh, sạch, đẹp, thơm” khi phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy phát biểu tại cuộc giám sát.

Liên quan đến giải pháp việc thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, UBND Thành phố sẽ sớm trình HĐND Thành phố ban hành các nghị quyết để hỗ trợ người dân chuyển đổi xanh.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền kiến nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành Thông tư quy định dấu hiệu nhận biết xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường theo khoản 6 Điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024.

Cùng với đó, chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan ban hành và áp dụng quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ nhập khẩu, sản xuất, lắp ráp và đang lưu hành. Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động chuyển đổi giao thông xanh, sử dụng điện, không phát thải; sử dụng nhiên liệu sạch, thân thiện với môi trường; khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

Làm rõ thêm, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đào Việt Long cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thành phố Hà Nội đã có đề án chuyển đổi phương tiện giao thông xanh đối với vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt, phấn đấu đến năm 2030, sẽ hoàn thành việc chuyển đổi 100%. Về taxi, trên địa bàn thành phố đã chuyển đổi xanh được 47,3% phương tiện xe điện, xe sạch, đáp ứng được yêu cầu đặt ra.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền phát biểu tiếp thu toàn bộ ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát.

Để triển khai thực hiện Chỉ thị số 20, Thành phố xác định đây là nhiệm vụ rất cấp bách nên Sở đang tham mưu xây dựng 2 dự thảo Nghị quyết để trình HĐND thành phố Hà Nội thông qua trong kỳ họp tháng 9/2025.

"Chúng tôi sẽ xây dựng nghị quyết bao gồm chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện cho người dân, bằng tiền, phí, lệ phí, hỗ trợ của các doanh nghiệp, nhà sản xuất lắp ráp phương tiện xe xanh...", Phó Giám đốc Sở Xây dựng thông tin thêm.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, sự chủ động, nghiêm túc trong công tác chuẩn bị và tổ chức thực hiện của thành phố và cho biết, sẽ cho ý kiến vào dự thảo kế hoạch của UBND thành phố cũng như dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố Hà Nội về thực hiện Chỉ thị số 20.

Kế hoạch này bao gồm các biện pháp cụ thể như hạn chế xe máy, xe ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là trong khu vực nội đô và tăng cường quản lý, xử lý các nguồn gây ô nhiễm.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, để giảm thiểu ô nhiễm môi trường cần phải thay đổi từ hành vi, thói quen bảo vệ môi trường của mỗi người dân. Trong đó, các địa phương cũng như mỗi người dân cần phải phân loại rác tại nguồn để giảm rác thải hằng ngày.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu kết luận cuộc giám sát.

Hà Nội tiếp tục có thêm những giải pháp tổng thể, đồng bộ, kết hợp giữa quy hoạch phát triển đô thị bền vững với nâng cao ý thức người dân và áp dụng công nghệ hiện đại trong quản lý môi trường. Trong đó, tiếp tục có giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt hơn để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, ngành và cả hệ thống chính trị về vai trò trung tâm của môi trường trong phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Hà Nội lưu ý đến các vấn đề môi trường đặc thù như: kiểm soát ô nhiễm không khí - vốn đang là điểm nóng tại Thủ đô; sớm khắc phục tình trạng ô nhiễm tại các dòng sông nội đô và sông Nhuệ - Đáy; đẩy nhanh tiến độ đầu tư trạm xử lý nước thải cho các cụm công nghiệp và làng nghề.

Cùng với đó, triển khai hiệu quả mô hình kinh tế tuần hoàn, tăng cường phân loại, tái chế, tái sử dụng chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn...

Quang cảnh buổi làm việc.

“Hà Nội tiếp tục đi đầu trong thí điểm những cơ chế, chính sách mới theo Luật Thủ đô 2024, đặc biệt là cơ chế phát triển vùng phát thải thấp, cơ chế tài chính xanh, đấu giá quyền phát thải và chi trả dịch vụ môi trường. Ngoài ra, phải tập trung tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của mỗi người dân trong chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp để chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9", Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh.