Dịch cúm A bùng phát: Nhận biết, phòng tránh và điều trị

Gia tăng bệnh nhân nhập viện

Thời tiết nắng nóng, thay đổi thất thường, một số bệnh viện như: Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương… ghi nhận tình trạng bệnh nhân mắc cúm A gia tăng. Điển hình, tại Bệnh viện Thanh Nhàn, thời gian gần đây, các bác sĩ cho biết mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận hàng chục ca bệnh có dấu hiệu cúm A đến điều trị. Nhiều người đến viện khám với biểu hiện sốt cao, mệt mỏi, có người nặng hơn vị viêm phổi, suy hô hấp. Do lượng bệnh nhân tăng vọt khiến các bác sĩ cũng bất ngờ, bởi thông thường cúm A xuất hiện vào mùa đông - xuân.

Bác sĩ thăm, khám cho một bệnh nhi mắc cúm A tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.

Đơn cử, bệnh nhân N.T.X. (ở quận Hoàng Mai - Hà Nội) được người nhà đưa vào Bệnh viện Thanh Nhàn cấp cứu trong đêm với biểu hiện sốt, đau đầu, đau người, chân tay không làm chủ động được. Sau khi nhập viện, bệnh nhân được các bác sĩ tiến hành làm xét nghiệm, test nhanh, kết quả cho thấy, bệnh nhân mắc cúm A. “Ban đầu sốt, tôi nghĩ mình chỉ bị mệt nhưng sau khi nhập viện, làm xét nghiệm tôi mới biết mình bị cúm A. Nằm viện đã được 4 ngày nhưng đến ngày thứ ba, các triệu chứng của bệnh giảm hẳn, sức khỏe ổn định dần. Tuy nhiên, tôi vẫn phải lấy máu xét nghiệm, truyền dịch” - bệnh nhân X. cho hay.

Tương tự, bệnh nhân P.V.M. (23 tuổi, ở Hai Bà Trưng, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng sốt cao 39,5 độ C, mệt lả. “Tôi bị sốt kéo dài một ngày, kết hợp uống thuốc hạ sốt, đắp chườm, làm mát cơ thể nhưng tôi vẫn sốt cao. Tôi nghi bị mắc Covid-19 nên test nhanh nhưng kết quả cho âm tính với SARS-CoV-2. Thấy tình trạng bệnh không cải thiện, tôi nhập viện và được bác sĩ chẩn đoán bị cúm A. Sau 2 ngày điều trị, tôi đã không còn sốt, tình trạng sức khỏe đã tốt lên rất nhiều”, bệnh nhân M. chia sẻ.

Theo bác sĩ Nguyễn Thu Hường, Trưởng Khoa Bệnh nghề nghiệp, Bệnh viện Thanh Nhàn, thông thường thì thời điểm này hàng năm tại Hà Nội dịch bệnh sốt xuất huyết sẽ xuất hiện trước sau đó mới đến cúm A. Tuy nhiên năm nay đang ghi nhận sự đảo ngược khi số mắc sốt xuất huyết còn ít nhưng bệnh nhân cúm A lại bất ngờ tăng mạnh.

Không riêng Bệnh viện Thanh Nhàn, những ngày gần đây, Khoa Nhi, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng tiếp nhận nhiều trường hợp đến thăm khám có dấu hiệu của bệnh cúm A. Chia sẻ về vấn đề này, Tiến sĩ Đặng Thị Thúy - Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, trong vài tuần trở lại đây, Khoa Nhi bệnh viện tiếp nhận số lượng bệnh nhân cúm A tăng bất thường so với cùng thời điểm ở các năm trước.

“Mùa hè không phải là thời điểm dịch cúm mùa bùng phát, do vậy ban đầu các bác sĩ không nghĩ đến căn bệnh này. Tuy nhiên, trong quá trình thăm khám thấy bệnh nhân có những biểu hiện rầm rộ và điển hình của bệnh cúm, các bác sĩ đã tiến hành làm thêm xét nghiệm khẳng định và đã phát hiện nhiều trẻ mắc cúm A. Cụ thể, trong hàng trăm trường hợp đến thăm khám mỗi ngày tại Khoa Nhi bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, thì có đến 1/4 - 1/5 số bệnh nhân bị cúm A” - bác sĩ Thúy thông tin.

Chăm sóc bệnh nhân đúng cách

Theo các chuyên gia y tế, bình thường vào mùa hè bệnh cúm mùa ít xuất hiện, rất hiếm khi mới gặp 1 ca bệnh, do thời tiết khô nóng không thích hợp về nhiệt độ, độ ẩm cho cho vi rút cúm phát triển và gây bệnh. Loại vi rút này thường phát triển mạnh vào mùa đông xuân ở điều kiện thời tiết lạnh, nồm ẩm. Lý giải tại sao bệnh cúm A xuất hiện “đột biến” thời gian gần đây, bác sĩ Thúy cho biết, hiện nay thời tiết biến đổi bất thường có những nguyên nhân chưa lý giải hết được, Bệnh viện ghi nhận số ca bệnh cúm tăng lên bất thường so với cùng thời điểm hàng năm chứ về tổng quan chưa đủ bằng chứng để đưa ra kết luận.

Cũng theo Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cúm A là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính thường xảy ra vào mùa đông - xuân, khi chuyển giao giữa hai mùa (cúm do mùa). Bệnh Cúm A gây ra bởi các chủng của vi rút cúm A như: H1N1, H5N1, H7N9… Bệnh lây lan qua đường hô hấp thông qua các hạt bụi nước, giọt bắn li ti dính vi rút được thải ra khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc với các đồ vật, bề mặt nhiễm vi rút rồi đưa lên mắt, mũi, miệng…

Nhiều bệnh nhân mắc cúm A vào bệnh viện Thanh Nhàn với triệu chứng sốt cao, mệt mỏi.

Triệu chứng ban đầu của người nhiễm cúm A hay bệnh cúm mùa nói chung và nhiễm các vi rút gây viêm đường hô hấp khác là tương tự nhau, trẻ đều có thể có triệu chứng sốt, viêm đường hô hấp (như ho, hắt hơi, sổ mũi), đau họng… Do vậy, khi trẻ có những dấu hiệu này, cha mẹ thường rất khó phân biệt được có phải trẻ mắc cúm A hay không.

Tuy nhiên, ngoài các triệu chứng ban đầu như trên, trẻ nhiễm cúm A thường sốt cao 39-40 độ C, da mắt sung huyết, họng đỏ sung huyết toàn bộ, trẻ mệt mỏi, ăn kém, quấy khóc, nhiều trường hợp nặng có cảm giác khó thở, viêm phổi, viêm tiểu phế quản… Khi trẻ có biểu hiện của sốt cao và viêm đường hô hấp như đã đề cập ở trên, cha mẹ cần cho con đi khám tại các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và chẩn đoán bệnh. Từ đó, sẽ được các bác sĩ tư vấn cách chăm sóc và điều trị phù hợp với tình trạng của từng trẻ.

Phần lớn những trẻ mắc cúm mùa được chẩn đoán là cúm đơn thuần sẽ được kê đơn thuốc về điều trị ngoại trú, những trường hợp có biểu hiện của biến chứng viêm đường hô hấp như: Viêm phế quản, viêm phổi, viêm tiểu phế quản sẽ có chỉ định nhập viện điều trị. Cúm mùa thường tiến triển lành tính, nhưng bệnh cũng có thể có biến chứng nặng và nguy hiểm thường gặp ở những người có bệnh lý mạn tính về tim mạch và hô hấp.

Hiện nay, đã có phác đồ hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh cúm mùa của Bộ Y tế, bệnh đã có thuốc điều trị đặc hiệu và được chỉ định dùng cho những trường hợp cụ thể, phác đồ cũng hướng dẫn các biện pháp điều trị triệu chứng và các trường hợp cúng mùa có biến chứng. Khi trẻ mắc bệnh, cha mẹ cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, cho con uống nhiều nước, ăn thức ăn lỏng và dễ hấp thu, uống thuốc hạ sốt, thuốc điều trị triệu chứng (thuốc ho, thuốc cảm chống ngạt mũi), vitamin (đặc biệt là vitamin C) hỗ trợ tăng sức đề kháng... Lưu ý, các thuốc được sử dụng phải do bác sĩ chỉ định, cha mẹ không được tự ý sử dụng.

Đồng thời, bác sĩ Thúy khuyến cáo mọi người nên tiêm vắc xin phòng cúm chủ động. Thời điểm tiêm thích hợp là trước lúc giao mùa đông xuân khoảng 3 tháng (tháng 7-9 hàng năm), để cơ thể kịp sản sinh những kháng thể cần thiết để chống lại vi rút gây bệnh. Vi rút cúm không ngừng biến đổi, sau một năm thì kháng thể cũng dần ít đi, do vậy nên tiêm phòng nhắc lại hàng năm.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng lưu ý, cha mẹ cần chú ý nâng cao thể trạng cho trẻ: Cho trẻ ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin khoáng chất, vitamin tổng hợp theo lứa tuổi… Giữ gìn vệ sinh cá nhân như rửa tay sạch với xà phòng diệt khuẩn hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi ăn, khi đi từ ngoài về nhà, sau khi đi vệ sinh. Hạn chế đưa tay tiếp xúc vùng mắt, mũi, miệng. Thường xuyên vệ sinh không gian sống và vui chơi của trẻ, đặc biệt là môi trường lớp học, các đồ chơi, vật dụng trẻ tiếp xúc hàng ngày… Đây là bệnh lây truyền qua đường hô hấp, do vậy tránh đưa trẻ tập trung nơi đông người, đặc biệt là tiếp xúc với những người bị cúm. Mỗi người cần đeo khẩu trang khi đi ra ngoài để để hạn chế lây nhiễm./.