Chuyện về nữ thanh niên Thành Hoàng Diệu

Trong những ngày tháng Tám lịch sử, khi nhân dân cả nước đang náo nức kỷ niệm 71 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9, tôi tìm đến căn nhà nhỏ nằm sâu trong phố Ngọc Hà, thăm cụ Từ Ngọc Hoan (tức Hoan Thủy) - cựu thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu năm xưa. 86 tuổi, cụ Hoan đã yếu đi nhiều vì tuổi tác và bệnh tật, nhưng ký ức về thuở thiếu thời giác ngộ đi theo cách mạng, hoạt động bí mật trong lòng địch và không khí thành công của mùa thu cách mạng với cụ như mới diễn ra hôm qua.
chuyen ve nu thanh nien thanh hoang dieu Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân gặp mặt cựu TNXP các thời kỳ.
chuyen ve nu thanh nien thanh hoang dieu Xây dựng Thủ đô phát triển xứng đáng với những hy sinh của các anh hùng, liệt sỹ

15 tuổi tham gia “cướp” diễn đàn

14 tuổi, khi đó đang là học sinh Trường Trưng Vương, cô bé Từ Ngọc Hoan đã đến với cách mạng qua công việc của một liên lạc viên. Tận mắt nhìn thấy người chết đói ngổn ngang trước nhà (số 6 Hàng Đào) và các tuyến phố, với lòng căm thù phát xít Nhật, cô bé Hoan khi đó đã gia nhập vào lực lượng Việt Minh, hoạt động trong đoàn thanh niên cứu quốc với mong muốn chống Pháp, đuổi Nhật khỏi đất nước, giành độc lập cho Tổ quốc. Gia đình vốn có ngành nghề kinh doanh tạp hóa, ngôi nhà ống dài hun hút ở số 6 Hàng Đào thông sang phố Hàng Cân đã trở thành địa điểm lý tưởng, rất thuận tiện để gia đình Ngọc Hoan đón cán bộ dừng chân hay đến ăn nghỉ, họp bàn bí mật.

chuyen ve nu thanh nien thanh hoang dieu
Cụ Từ Ngọc Hoan thời trẻ.

15 tuổi, cô bé Hoan khi đó đã cùng chị gái là Từ Ngọc Trang Anh (17 tuổi) tham gia vào các nhiệm vụ: Giao thông liên lạc, canh gác cho cán bộ họp, đưa đón cán bộ ra vào nội, ngoại thành. Cụ Hoan nhớ lại: “Chị em tôi đều là học sinh Trường Đồng Khánh (niên khóa 1937-1948). Chị tôi học giỏi, hằng năm được đến nhận giải thưởng tại Phủ toàn quyền – Phủ thống sứ. Năm 17 tuổi, học trung học năm thứ ba, chị tham gia cách mạng. Ngày 17.8.1945, một số thanh niên xung phong thành Hoàng Diệu do Tổ trưởng Thái Huy, Phan Lê, Trang Anh nhận chỉ thị của Ủy ban kháng chiến Hà Nội (các đồng chí Nguyễn Khang, Nguyễn Quyết, Nguyễn Khôi) phải phá cuộc mít tinh của Tổng hội viên chức ủng hộ Chính phủ Trần Trọng Kim thân Nhật, để kêu gọi nhân dân Hà Nội ủng hộ Việt Minh, nổi dậy tổng khởi nghĩa.

Tổ tam tam chế (tổ 3 người) của cụ Hoan khi đó đã mưu trí, vượt qua mạng lưới phòng nhì và chỉ điểm cho Nhật len vào được lễ đài mít tinh. Được trang bị một khẩu súng nhỏ, cô bé Hoan được giao nhiệm vụ đứng dưới khán đài, lặng lẽ yểm trợ cho chị Trang Anh và đồng chí Phan Lê lên khán đài giật micro của Ban Tổ chức mít tinh. Sau đó, chị Trang Anh “cướp” diễn đàn, nói ngắn gọn trong vòng 2 phút báo tin với đồng bào đang tập trung tại Nhà hát Lớn về việc Nhật đầu hàng, kêu gọi nhân dân Hà Nội ủng hộ Việt Minh đứng lên tổng khởi nghĩa.

“Tôi còn nhớ rất rõ, chị Trang Anh vừa dứt lời, một lá cờ đỏ sao vàng rất to buông xuống cửa Nhà hát Lớn. Cùng lúc đó, chị Nguyễn Khoa Diệu Hồng - tuyên truyền viên của Đảng Dân chủ trong Mặt trận Việt Minh - lên diễn đàn đọc lời hiệu triệu 15 phút, kêu gọi toàn dân tham gia tổng khởi nghĩa. Khi chị Diệu Hồng lên, việc của tổ tam tam chế chúng tôi đã hoàn thành, chị em tôi nhanh chóng hòa mình vào dòng người đang phấn khích, reo hò ủng hộ cách mạng, ủng hộ Việt Minh, trở về ngôi nhà số 6 Hàng Đào thay quần áo, hoạt động buôn bán bình thường coi như không có chuyện gì diễn ra. Ngay tối hôm đó, ba mẹ con tôi cùng gấp rút cắt vải lụa may cờ đỏ sao vàng để kịp đưa tới các công sở, các phố đông dân cư quanh hồ Gươm treo cờ trong ngày 19.8.1945”, cụ Hoan xúc động nhớ lại.

Sau khi có mặt cùng chị gái “cướp” diễn đàn cuộc mít tinh ngày 17.8 tại Nhà hát Lớn, cụ Hoan còn tham gia cuộc tấn công vào trại bảo an binh trên phố Hàng Bài. Người nữ cán bộ thanh niên cứu quốc hăng hái một thời không giấu nổi niềm tự hào và xúc động khi nhớ lại chiều 19.8 năm đó, 400 lính bảo an mang cờ trắng đã đầu hàng vô điều kiện, giao nộp vũ khí cho cách mạng mà phía Việt Minh không tốn viên đạn nào.

Chuyện tổ “tam tam chế”

Những ngày tham gia đội thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu, cụ Hoan được giao nhiệm vụ nhận truyền đơn, sách báo (báo Cờ Giải phóng, Cứu quốc), tài liệu đi rải, nhiều khi cả súng đạn. Tham gia vào tổ tam tam chế (tổ 3 người), cụ Hoan cùng đồng đội đã nhiều lần mưu trí, dũng cảm hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Nhiều cán bộ cấp cao khi đó như ông Nguyễn Khang - Bí thư Xứ ủy, ông Vũ Oanh – phụ trách thanh niên Hà Nội, ông Lê Đức Vân – phụ trách thanh niên toàn xứ... đã được cụ Hoan đưa – đón đến điểm họp an toàn.

chuyen ve nu thanh nien thanh hoang dieu
86 tuổi, nhưng ký ức về một thời tuổi trẻ nhiệt huyết, tham gia phục vụ cách mạng vẫn vẹn nguyên trong tâm trí cụ Từ Ngọc Hoan.

Cụ Hoan còn nhớ rất rõ, trước ngày Nhật đảo chính Pháp, Trung ương Đảng ra Chỉ thị “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Thời điểm đó, Trường Đồng Khánh - nơi hai chị em học đang sơ tán về Hưng Yên. Nhận nhiệm vụ quan trọng từ tổ chức, chị em cụ Hoan đã đi bộ ròng rã vượt mấy chục cây số từ Hưng Yên về Hà Nội để giao Chỉ thị cho các đồng chí lãnh đạo các cấp.

“Lúc đó, chị em tôi bàn nhau ăn mặc thật đẹp, rồi cuộn Chỉ thị kiểu sâu kèn, cho vào hộp kẹo ngon, coi như mình đang đi dự sinh nhật. Đến gần hết cầu, gần vào đất Gia Lâm, hai chị em bị bọn Pháp chặn lại, lục soát. Chìa hộp kẹo là quà tặng sinh nhật ra cho bọn chúng xem, vì tài liệu giấu kín dưới đáy hộp, nên bọn Pháp không phát hiện ra, hai chị em nhanh chóng được cho qua. Bữa đó, hai chị em may mắn hoàn thành nhiệm vụ” - cụ Hoan nhớ lại.

Với sự mưu trí, dũng cảm và khôn khéo, cụ Hoan còn nhiều lần thoát khỏi sự “khủng bố trắng” của Nhật. Cụ kể: “Một lần, tôi được lệnh giao mang tài liệu cho tổ chức. Hôm đó, đi gần đến ngã tư ở chợ Hôm, tôi thấy quần chúng hô to “Nó đang bắt người ở ngã tư”. Sau tiếng hô đó, tôi thấy hàng loạt lính Nhật chăng dây ngăn đường, tuýt còi náo loạn cả đường phố để bắt người, khám xét. Xác định đi tiếp là bị bắt, lộ tài liệu ngay, nên tôi rẽ vào hàng bánh cuốn gần đó ngồi ăn, rồi xin vào bếp hơ tay, tiện đó, tôi phi tang hết tài liệu đang cuộn ở tay. Nhờ vậy, lần đó, tôi may mắn không bị địch phát hiện”.

Sinh ra và lớn lên trong gia đình có bố, mẹ và các anh chị đều có chung lòng yêu nước, tự nguyện đi theo cách mạng, cả bố mẹ cụ và 5 anh em đã không ngại dùng nhà mình làm “căn cứ” nuôi giấu cán bộ, cất giữ tài liệu bí mật và vũ khí phục vụ cách mạng, góp phần nhỏ bé của mình vào việc giành chính quyền cách mạng tháng Tám năm 1945.

Những ngày tham gia đội thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu, cụ Hoan được giao nhiệm vụ nhận truyền đơn, sách báo (báo Cờ Giải phóng, Cứu quốc), tài liệu đi rải, nhiều khi cả súng đạn. Tham gia vào tổ tam tam chế (tổ 3 người), cụ Hoan cùng đồng đội đã nhiều lần mưu trí, dũng cảm hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao.

Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, cụ Hoan tiếp tục cùng Đoàn Thanh niên Thành phố tích cực tham gia các công việc của Thủ đô chuẩn bị cho ngày Quốc khánh 2.9, công tác phụ nữ đường phố... Cụ Hoan cùng chị là Trang Anh đã đến các trại tế bần may vá quần áo giúp người nghèo, tham gia cứu đói cho đồng bào. Kháng chiến chống thực dân Pháp bùng nổ (19.12.1946), cụ Hoan là thành viên Uỷ ban kháng chiến khu Đông kinh nghĩa thục cho đến khi cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi. Sau khi nghỉ hưu ( năm 1985), về địa phương, cụ Hoan vẫn tiếp tục tích cực tham gia công tác Đảng, góp phần xây dựng Thủ đô giàu mạnh, văn minh.

Bồi hồi lần giở những tấm ảnh thời trẻ cách đây 71 năm, bao nhiêu kỷ niệm về một thời tuổi trẻ nhiệt huyết, không tiếc tuổi xuân tham gia phục vụ cách mạng lại ùa về trong những câu chuyện không dứt của người nữ thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu năm xưa. Mời tôi cùng nhấp chén trà sen thơm mát, trước khi chia tay tôi, cụ Hoan nhắn nhủ: “Thế hệ cùng tham gia hoạt động với tôi có hơn 100 người, vậy mà nay đã vắng bóng nhiều rồi. Các bạn trẻ hôm nay được sinh ra và lớn lên trong điều kiện thuận lợi hơn chúng tôi rất nhiều, tôi xin chúc các bạn phát huy được sức mạnh trí tuệ, cống hiến hết mình, gấp bội lần...”.

Lan Ngọc

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Xây dựng người phụ nữ Việt Nam trong thời đại mới

Xây dựng người phụ nữ Việt Nam trong thời đại mới

(LĐTĐ) Mới đây, Công đoàn Trường Mầm non thị trấn Phú Xuyên tổ chức chuyên đề “Xây dựng người phụ nữ Việt Nam trong thời đại mới”.
Hà Nội giao bổ sung 2. 648 biên chế giáo dục từ năm học 2023 - 2024

Hà Nội giao bổ sung 2. 648 biên chế giáo dục từ năm học 2023 - 2024

(LĐTĐ) Tại kỳ họp thứ 15, HĐND Thành phố khoá XVI, diễn ra ngày 29/3, HĐND Thành phố đã thông qua Nghị quyết "Về việc điều chỉnh tổng biên chế sự nghiệp Thành phố năm 2024 và giao bổ sung biên chế viên chức giáo dục từ năm học 2023- 2024". Theo đó Nghị quyết quyết định bổ sung 2.648 biên chế giáo dục năm học 2023 - 2024 ở các cấp học.
Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

(LĐTĐ) Góp ý Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đại biểu cho rằng, việc lấy sông Hồng là trung tâm phát triển, gắn với lịch sử văn hóa Thủ đô là điểm nhấn quan trọng. Tuy nhiên, phải quan tâm đến quy hoạch tuyến đường ven sông, kết nối với các cây cầu và lan ra các tuyến đường theo 5 trục động lực.
Vì sao SJC được chọn để sản xuất vàng miếng?

Vì sao SJC được chọn để sản xuất vàng miếng?

(LĐTĐ) Căn cứ Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai tổ chức sản xuất vàng miếng thông qua việc thuê Công ty TNHH Vàng bạc đá quý Sài Gòn (Công ty SJC) trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh gia công vàng miếng SJC cho Ngân hàng Nhà nước.
Tăng cường chế tài xử lý chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội

Tăng cường chế tài xử lý chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội

(LĐTĐ) Để nâng cao trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động, đại biểu Nguyễn Đại Thắng đề xuất bổ sung các chế tài: Không được đấu thầu, thi công, mua sắm vật tư, hàng hóa, trang thiết bị bằng nguồn vốn của Nhà nước.
HĐND thành phố Hà Nội xem xét bổ sung biên chế viên chức ngành giáo dục

HĐND thành phố Hà Nội xem xét bổ sung biên chế viên chức ngành giáo dục

(LĐTĐ) Kỳ họp thứ 15, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội xem xét, quyết định các nội dung quan trọng như: Bổ sung biên chế viên chức giáo dục của Thành phố; quy định mức thu học phí, dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo; chế độ chăm sóc sức khoẻ cán bộ; giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh…
Ưu đãi khách hàng vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống với lãi suất cho vay ngắn hạn chỉ từ 4,0%/năm

Ưu đãi khách hàng vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống với lãi suất cho vay ngắn hạn chỉ từ 4,0%/năm

(LĐTĐ) Với mong muốn hỗ trợ ngày càng nhiều khách hàng tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi của Agribank để phục vụ nhu cầu đời sống, Agribank dành khoảng 10.000 tỷ đồng triển khai chương trình cho vay ngắn hạn ưu đãi đối với khách hàng cá nhân phục vụ nhu cầu đời sống với lãi suất chỉ từ 4,0% /năm.

Tin khác

Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

(LĐTĐ) Góp ý Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đại biểu cho rằng, việc lấy sông Hồng là trung tâm phát triển, gắn với lịch sử văn hóa Thủ đô là điểm nhấn quan trọng. Tuy nhiên, phải quan tâm đến quy hoạch tuyến đường ven sông, kết nối với các cây cầu và lan ra các tuyến đường theo 5 trục động lực.
Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

(LĐTĐ) Trong năm 2023, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) quận Bắc Từ Liêm luôn chú trọng đổi mới nội dung, phương thức phát động và tổ chức, triển khai các phong trào thi đua yêu nước với các nội dung phong phú, thiết thực, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cán bộ, hội viên phụ nữ trong toàn quận.
Cầu Thượng Cát  và cầu Thạch Hãn 1 có thiết kế khác nhau

Cầu Thượng Cát và cầu Thạch Hãn 1 có thiết kế khác nhau

(LĐTĐ) Tại họp báo thông tin về tình hình kinh tế - xã hội quý I/2024 do UBND thành phố Hà Nội tổ chức, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Bá Nguyên khẳng định, thiết kế cầu Thượng Cát (Hà Nội) và cầu Thạch Hãn 1 (Quảng Trị) không giống nhau.
Chỉnh lý nhiều quy định quan trọng về cải tạo, tái thiết đô thị trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

Chỉnh lý nhiều quy định quan trọng về cải tạo, tái thiết đô thị trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

(LĐTĐ) Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Nguyễn Công Anh cho biết, qua những lần xin ý kiến, cơ bản việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) được các cơ quan Trung ương, đại biểu Quốc hội đánh giá cao và tán thành nhiều nội dung; lãnh đạo Quốc hội đánh giá đủ điều kiện để trình kỳ họp thứ 7 của Quốc hội.
Hàng loạt KOL, Tiktoker livestream bán hàng góp sức đưa hàng Việt Nam lan tỏa

Hàng loạt KOL, Tiktoker livestream bán hàng góp sức đưa hàng Việt Nam lan tỏa

(LĐTĐ) Sáng 28/3, Thành đoàn Hà Nội đã phối hợp với các đơn vị tổ chức chương trình “Ngày hội người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Thực hiện chuyển đổi số, có khoảng 50 KOL, Tiktoker đến từ các trường đại học trên địa bàn Thành phố sẽ thực hiện livestream bán hàng tại chương trình.
Quận Đống Đa hướng dẫn lấy ý kiến cử tri về sắp xếp đơn vị hành chính trên địa bàn

Quận Đống Đa hướng dẫn lấy ý kiến cử tri về sắp xếp đơn vị hành chính trên địa bàn

(LĐTĐ) Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân quận Đống Đa Nguyễn Anh Cường đề nghị, việc lấy phiếu ý kiến cử tri tại các phường cần được thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật.
Quận Tây Hồ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây

Quận Tây Hồ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây

(LĐTĐ) Sáng 27/3, Quận ủy Tây Hồ tổ chức lễ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây. Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây phấn đấu thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, tham mưu, giúp việc cho Ủy ban nhân dân quận Tây Hồ quản lý toàn diện, tập trung thống nhất khu vực Hồ Tây và vùng phụ cận; triển khai thực hiện hiệu quả công tác xây dựng Đảng.
Thanh Trì: Phát triển đảng viên trẻ từ những “hạt nhân” là học sinh trung học phổ thông

Thanh Trì: Phát triển đảng viên trẻ từ những “hạt nhân” là học sinh trung học phổ thông

(LĐTĐ) Vừa qua, nhân dịp kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, huyện Thanh Trì đã kết nạp 3 học sinh trung học phổ thông vào đội ngũ đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. 3 học sinh đều trưởng thành từ những đoàn viên thanh niên xuất sắc của trường Trung học phổ thông Ngọc Hồi.
Tăng cường tình hữu nghị giữa nhân dân hai Thành phố Hà Nội và Thượng Hải

Tăng cường tình hữu nghị giữa nhân dân hai Thành phố Hà Nội và Thượng Hải

(LĐTĐ) Chiều nay (26/3), tại Hà Nội đã diễn ra Hội đàm giữa Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam Thành phố Hà Nội và Ủy ban Hội nghị hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc Thành phố Thượng Hải. Nhân dịp này, hai bên đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2024 - 2029.
Hàng nghìn cơ hội việc làm tại phiên giao dịch và tư vấn việc làm ở Sơn Tây

Hàng nghìn cơ hội việc làm tại phiên giao dịch và tư vấn việc làm ở Sơn Tây

(LĐTĐ) Phiên giao dịch và tư vấn việc làm thị xã Sơn Tây năm 2024 dự kiến sẽ diễn ra trên địa bàn Thị xã ngày 30/3. Đáng chú ý, tại phiên giao dịch và tư vấn việc làm lần này các đơn vị, doanh nghiệp mang đến hàng nghìn cơ hội tuyển dụng.
Xem thêm
Phiên bản di động