Chuyện người phụ nữ đưa người cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng

Hành trình hơn 30 năm

Năm 1991, xã Mai Dịch được chuyển thành phường. Thời điểm đó, tệ nạn ma túy ở đây rất phức tạp. Trên địa bàn, có rất nhiều thanh thiếu niên sa vào vòng xoáy của ma tuý, kéo theo nhiều tổ ấm bị đe dọa. Biểu hiện rõ rệt nhất là các cháu hay bỏ nhà đi, mỗi lần phải vài ngày. Trong nhà hay bị mất đồ đạc, chính là các cháu lấy trộm mang đi bán để có tiền mua ma túy hút chích.

Sau một thời gian làm Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ, bà Hà được chính quyền và nhân dân tín nhiệm vào làm tình nguyện viên CLB B93 (tên viết tắt của Mô hình quản lý, giáo dục, tư vấn, giúp đỡ người cai nghiện ma túy tái hòa nhập cộng đồng) và trở thành người “kết nối” những mảnh đời lầm lỡ trở lại đời thường, thành người có ích cho xã hội.

Bà Nguyễn Thị Hà (thứ 3 từ phải sang) tại buổi tuyên truyền phòng chống ma túy của phường Mai Dịch.

Nhớ lại hành trình hơn 30 năm cảm hóa người nghiện, người được cảm hóa mà bà Hà nhớ nhất lại chính là em chồng của mình. “Khi đó chú ấy cứ bỏ nhà đi suốt. Nhà chồng tôi đã quá mệt mỏi, đành buông xuôi, coi như chẳng cứu vãn được nữa, mặc kệ cho sống thế nào thì sống. Nhưng tôi vẫn còn thương, thương cho cuộc đời chú ấy còn trẻ mà lầm lạc nên tôi tự nhủ, thôi mình thử khuyên xem sao. Còn nước còn tát”, bà Hà nhớ lại.

Thế là mỗi lần em chồng trở về nhà sau mấy ngày trôi dạt, lang thang, người chị dâu lại nấu cơm cho ăn rồi khuyên nhủ. Kiên trì “mưa dầm thấm lâu”, người chị dâu cứ có dịp em chồng về là tỉ tê, tâm sự, mong em làm lại cuộc đời, tránh xa ma túy.

Trong các dịp sinh hoạt CLB B93, bà lại đưa em chồng cùng đến sinh hoạt, lắng nghe tâm sự của các hội viên, nghe các bài giảng tuyên truyền phòng chống tác hại của ma túy. Thật may mắn, cuối cùng, bà đã thuyết phục được em chồng đi cai nghiện. Sau cai trở về địa phương, để em bớt mặc cảm, tự ti, bà đích thân đi tìm bạn gái, sau này là vợ cho em chồng.

“Bây giờ chú ấy có công ăn việc làm ổn định, hai đứa con xinh xắn đáng yêu, gia đình luôn êm ấm. Đặc biệt, chú ấy vẫn rất tôn trọng và yêu quý chị dâu như chị ruột mình”, bà Hà cho biết.

Một trường hợp khác cũng được bà Hà giúp đỡ cai nghiện thành công, vừa lên đường ra nước ngoài xuất khẩu lao động. “Mới ngày nào, cháu đi cai nghiện về, tôi xin cho cháu làm bưng bê ở quán bia. Cứ hôm nào sinh hoạt CLB B93 là tôi lại ra xin chủ quán cho cháu nghỉ làm một buổi để dẫn cháu đi sinh hoạt mà bây giờ đã chững chạc, đi nước ngoài làm ăn rồi”, bà Hà nhớ lại.

Đó là trường hợp ở nơi khác chuyển về địa bàn do bà quản lý. Mới vừa học hết lớp 12, cháu bị bạn xấu lôi kéo rồi dính vào ma túy lúc nào không hay, khi đã nghiện rồi thì không bỏ được. Khi cháu đi cai về, bà Hà đến gặp bố mẹ cháu trước, rồi tế nhị tìm hiểu hoàn cảnh. Khi đã có được lòng tin của gia đình, bà mới mở lời xin được gặp, nói chuyện với cháu. Rồi biết cháu cũng học khá, bà đã động viên cháu viết bài để phát biểu mỗi dịp sinh hoạt CLB B93. Nhờ chăm chỉ sinh hoạt cùng sự khích lệ của bà Hà, cháu đã bỏ được hẳn ma túy, rồi làm lại cuộc đời.

Cứu giúp nhiều mảnh đời

Để hoàn thành được công việc khó khăn này, bà Hà luôn phải tự tìm cho mình những phương pháp thuyết phục mới, cách tiếp cận riêng biệt bởi nếu cách thức thiếu phù hợp sẽ không thể thay đổi được nhận thức của những con người từng lầm lỡ. Bí quyết của bà là luôn giữ thái độ mềm mỏng, kiên trì đến nhà trò chuyện, coi họ như người thân trong gia đình, thường xuyên đi lại thăm hỏi, không quản thời gian sớm tối. Với sự nhiệt tình, lòng chân thành, tâm huyết tha thiết muốn người sau cai nghiện tham gia sinh hoạt, hòa nhập cùng cộng đồng, bà đã chiếm được lòng tin tưởng, yêu mến của mọi người. Chính điều ấy đã tiếp thêm động lực cho bà trong công việc tình nguyện này.

Ngoài công việc giúp đỡ người nghiện ma túy sau cai nghiện hòa nhập cộng đồng, bà Hà còn được phân công làm Tổ trưởng Tổ vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội. Với sự kiểm tra giám sát chặt chẽ của bà, các hộ vay đều có ý thức trả lãi, trả gốc đúng thời gian quy định, không để xảy ra tình trạng nợ quá hạn, nợ xấu.

Bên cạnh đó, bà Hà còn là cộng tác viên dân số và trẻ em của phường Mai Dịch, chủ nhiệm Câu lạc bộ Thanh niên xung phong. Những năm qua, bà được nhận nhiều Giấy khen của Ủy ban nhân dân quận Cầu Giấy về thành tích xuất sắc trong các hoạt động, nhiệm vụ được giao. Nhiều vai trò giúp bà nắm bắt tình hình đời sống con em một cách chắc chắn.

Trong đời thường, bà bán nước ở ngay cạnh điểm khai báo tạm trú tạm vắng của Công an phường Mai Dịch - một vị trí “đắc địa” giúp bà tìm hiểu được thêm nhiều thông tin của thanh niên trong phường. “Tình hình ma túy ngày càng phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, nhiều loại ma túy núp bóng ngày càng len lỏi vào đời sống các cháu thanh thiếu niên khiến công tác tuyên truyền cũng phải thay đổi sao cho thật đúng và trúng vào tâm lý các cháu”, bà Hà cho biết.

Trong đời thường, bà Hà là một người vợ, người mẹ giáo dục các thành viên trong gia đình biết giữ gìn nền nếp gia phong, kính trên nhường dưới, đoàn kết gắn bó thương yêu lẫn nhau, các con đều đã trưởng thành, hiếu thảo. Gia đình là điểm tựa để bà làm được nhiều điều ý nghĩa cho cộng đồng, mang lại niềm vui và động lực, để bà quên đi mệt mỏi.

Khi được hỏi làm “chỗ dựa” cho những mảnh đời lầm lỡ, bà có thấy mệt, thấy nản không, bà bảo rằng: “Nụ cười tự tin và niềm tin của các cháu, của gia đình các cháu mỗi khi gặp tôi, hay mỗi lần gọi điện báo cáo tình hình cho tôi, với tôi là niềm hạnh phúc”.

Quỳnh Anh - Phạm Thảo