Chủ động trước áp lực lạm phát gia tăng

Trong bối cảnh đó, để thực hiện ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra và thực hiện lộ trình điều chỉnh giá thị trường các dịch vụ công và mặt hàng do Nhà nước quản lý, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt nhiều giải pháp kinh tế vĩ mô như bảo đảm thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ, nhất là đối với các mặt hàng chiến lược như xăng dầu, điện; tăng cường kết nối logistics thúc đẩy tiêu thụ, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản.

Nhờ đó, lạm phát được kiểm soát tốt, phục vụ cho ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm cung cầu hàng hóa, nhất là những mặt hàng thiết yếu. Bình quân 5 tháng đầu năm, CPI tăng 4,03% so cùng kỳ năm 2023; trong đó, có 10/11 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, một nhóm hàng có chỉ số giá giảm.

Tuy nhiên từ tháng 4/2024, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã lưu ý đến những yếu tố rủi ro trong nhiệm vụ giữ ổn định kinh tế vĩ mô và nhấn mạnh áp lực lạm phát, tỷ giá là vấn đề cần quan tâm trong công tác điều hành những tháng còn lại của năm. Vì tốc độ tăng CPI bình quân 4 tháng đã tăng 3,93% so cùng kỳ, gần cận dưới mục tiêu Quốc hội đề ra (mục tiêu kiểm soát lạm phát Quốc hội giao là 4,0-4,5%). Đáng chú ý, tỷ giá dự báo tiếp tục chịu áp lực điều chỉnh do sức ép từ thị trường tài chính, tiền tệ thế giới, làm tăng chi phí nhập khẩu hàng hóa, nguyên, nhiên vật liệu, lãi vay nước ngoài của doanh nghiệp, tác động đến lạm phát trong nước.

Các chuyên gia kinh tế, tổ chức nghiên cứu cũng đều quan tâm đến những tín hiệu mới này. Theo một số chuyên gia, nhiều yếu tố cho thấy lạm phát vẫn có áp lực gia tăng trong thời gian tới, khi trong rổ hàng hóa tính lạm phát có những yếu tố khó kiểm soát. Chúng ta có thể kiểm soát bằng việc không tăng giá dịch vụ y tế, giáo dục, nhưng giá các mặt hàng liên quan đến thực phẩm, giao thông hay những yếu tố liên quan đến các chi phí đẩy như tỷ giá, lãi suất nếu nhích lên sẽ ảnh hưởng đến chi phí đẩy của doanh nghiệp và cuối cùng nó có thể ảnh hưởng đến giá hàng hóa.

Giải pháp đặt ra trong bối cảnh này là cần kiểm soát, bình ổn biến động của giá tài sản, nhất là tỷ giá Việt Nam với đồng USD và giá vàng. Bên cạnh đó, cần cố gắng kết hợp các chính sách tài khóa và tiền tệ một cách hợp lý.

Theo Ban Chỉ đạo điều hành giá, một số yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá trong những tháng còn lại của năm 2024 đến từ việc thực hiện lộ trình điều chỉnh giá thị trường, tính đúng, tính đủ chi phí trong giá các hàng hóa dịch vụ do Nhà nước định giá.

Trong đó, việc điều chỉnh giá điện theo kiến nghị từ đầu năm của Bộ Công thương để bảo đảm phản ánh biến động các chi phí đầu vào của giá điện. Dự báo, nhu cầu sử dụng điện cho sản xuất và tiêu dùng tăng mạnh trong thời gian tới cũng sẽ gây áp lực lên lạm phát.

Đáng lưu ý, việc thực hiện cải cách tiền lương của khu vực công theo tinh thần Nghị quyết số 27/NQ-TW ngày 21/5/2018, Hội nghị lần thứ bảy của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về tăng lương tối thiểu cho khu vực doanh nghiệp từ ngày 1/7/2024 có thể làm gia tăng kỳ vọng lạm phát kéo theo giá các hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng lên.

Diên Vĩ