Xuất khẩu gạo sang Trung Quốc như "đánh bạc"

Khi bán gạo cho thương lái Trung Quốc (TQ) doanh nghiệp Việt Nam cần thực hiện theo phương thức “tiền trao, cháo múc”.
Việt Nam đang vướng “bẫy” xuất khẩu gạo giá rẻ sang Trung Quốc?

Không còn cảnh từng đoàn xe chở gạo nối đuôi nhau tại cửa khẩu Lào Cai nhưng hiện nay lượng gạo “chôn chân” tại đây vẫn còn khá lớn.

“Thời điểm này vẫn còn khoảng 3.200 tấn gạo chưa xuất được vì thương lái Trung Quốc (TQ) mua rất chậm, dù mới đây phía TQ đã mở lại một số cửa khẩu phụ” - ông Đỗ Trường Giang, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lào Cai, thông tin.

Trước đó, từ tháng 4/2015, do phía TQ siết lại các lối mở trên tuyến biên giới nên khoảng 30.000 tấn gạo Việt tồn đọng, ùn tắc tại Lào Cai gây ách tắc giao thông và thiệt hại cho các doanh nghiệp (DN) Việt Nam (VN).

Thiệt hại vì gạo bị mốc

Vào thời điểm từ tháng 4, khi TQ đóng cửa biên mậu làm cho xuất khẩu gạo tiểu ngạch qua các cửa khẩu phụ ùn ứ, Công ty TNHH Dương Vũ (Long An) buộc phải lệnh cho các xe chở gạo di chuyển qua cửa khẩu khác. Điều này đẩy chi tăng cao nhưng còn hơn để gạo hư mốc do “nằm” lâu ngày tại cửa khẩu.

Ông Nguyễn Quang Hòa, Giám đốc Công ty Dương Vũ, nói: “Trong thời gian bị tắc hàng tại cửa khẩu, DN thiệt hại vì gạo hư hỏng. Hiện tại TQ đã mở cửa biên mậu song việc bán hàng qua thị trường này vẫn rất chậm”.

Đại diện một DN xuất khẩu khác thì cho hay một số xe chở gạo của công ty vẫn đang bị tắc tại cửa khẩu, thiệt hại là rất lớn bởi gạo bị mốc.

Xuất khẩu gạo sang Trung Quốc như đánh bạc
Việc xuất khẩu gạo sang TQ liên tục gặp trục trặc, ách tắc. Trong ảnh: Nông dân miền Tây đang gặp khó khăn vì giá gạo giảm. Ảnh: CTV

Lý giải nguyên nhân vì sao xuất khẩu qua đường tiểu ngạch rủi ro rất lớn chẳng khác nào “đánh bạc” nhưng DN vẫn thích, ông Lâm Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Lương thực Thịnh Phát (Bến Tre), nói thương lái TQ muốn mua gạo qua đường tiểu ngạch. Bởi nhập chính ngạch phải chịu thuế, phí khoảng 70-80 USD/tấn trong khi nhập tiểu ngạch không chịu khoản này.

“Hơn nữa xuất khẩu chính ngạch đang bị chính phủ TQ siết lại bằng việc cấp hạn ngạch xuất khẩu (quota) gạo cho từng DN nhập khẩu. DN TQ phải mất chi phí, thuế, thời gian để được cấp hạn ngạch nên họ chủ yếu mua tiểu ngạch. Điều này khiến lượng gạo nhập khẩu của TQ giảm rõ rệt” - ông Tuấn phân tích.

Ở góc độ khác, một số chuyên gia về gạo cho rằng sở dĩ gạo Việt thường bị tắc nghẽn tại cửa khẩu hoặc bị ép giá do phụ thuộc quá nhiều vào TQ. Thêm nữa việc xuất khẩu gạo sang TQ không phải do người bán quyết định mà do người mua, tức phía TQ quyết định và DN Việt phải theo. Thực tế cho thấy thị trường này đứng đầu trong việc ép giá, hủy hợp đồng và dù bị ép giá nhưng DN Việt vẫn phải chấp nhận bán cho họ.

Khó lường vì lúc đóng lúc mở

Ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực VN (VFA), nói TQ là thị trường nhập khẩu gạo chính ngạch VN lớn nhất trong năm tháng đầu năm với 36% thị phần. Tuy vậy, năm tháng đầu năm xuất khẩu gạo sang thị trường này giảm gần 20% về khối lượng và giảm 23% về giá trị so với cùng kỳ năm 2014. Gạo xuất khẩu từ đầu năm đến nay chủ yếu từ các hợp đồng đã ký từ trước, hợp đồng mới rất ít.

Riêng về tiểu ngạch, những năm trước VN xuất khẩu khoảng 1,5 triệu tấn gạo sang TQ, song năm nay giảm mạnh do nước này quản lý chặt nhập khẩu gạo, có những tháng đóng cửa biên mậu. “Lượng gạo xuất khẩu qua tiểu ngạch giảm 80%”, ông Nguyễn Thanh Long, Giám đốc Công ty Gạo Việt, than thở.

Điều khó hiểu là TQ siết lại nhập khẩu tiểu ngạch lẫn chính ngạch với gạo từ VN, trong khi vẫn mở cửa biên mậu nhập gạo tiểu ngạch từ Myanmar, miễn thuế cho gạo Campuchia và vẫn mua gạo Thái Lan, Ấn Độ qua chính ngạch. Nghịch lý nữa là giá gạo VN hiện đang thấp nhất thế giới, lại lợi thế về biên giới vậy không hiểu tại sao họ không nhập nhiều gạo VN mà vẫn mua số lượng lớn gạo từ các nước trên với giá cao hơn.

Động thái siết rồi mở cửa xuất khẩu tiểu ngạch, xuất khẩu chính ngạch phải cấp quota, nếu DN VN không chú ý trong làm ăn với thương lái TQ sẽ lãnh thiệt hại. “Việc ách tắc tại cửa khẩu làm cho giá gạo Việt bị đè xuống thấp, khi đó họ mở cửa xuất khẩu lại, thương lái TQ có lợi vì mua giá gạo rẻ. Do vậy khi bán gạo cho thương lái TQ, DN xuất khẩu VN cần chú ý đến khâu thanh toán phải… “tiền trao, cháo múc” để tránh gặp rủi ro” - ông Long khuyến cáo.

Trong khi đó, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), thì lý giải nguyên nhân gạo bị ùn ứ tại cửa khẩu là do phía TQ siết chặt quản lý nhập cảnh để chống tình trạng nhập lậu nên các thương lái không thể mua gạo của VN. Bên cạnh đó, do đa số gạo Việt xuất theo đường tiểu ngạch không hợp đồng và chứng từ nên khi có sự cố, các DN VN phải chịu thiệt. Để tránh bị thiệt hại, DN nên xuất khẩu theo đường chính ngạch.

Đề nghị mở các cặp chợ biên giới

Mới đây, chính quyền tỉnh Lào Cai đã làm việc với các tỉnh biên giới nước bạn về việc đóng cửa biên mậu. Sau đó việc xuất khẩu gạo đã được khai thông phần nào, tạo điều kiện cho DN có thể giải phóng gạo ách tắc, gạo tồn kho. Sở Công Thương tỉnh Lào Cai cũng đang đề xuất với Bộ Công Thương nhanh chóng làm việc với Bộ Thương mại TQ tiến tới ký kết hiệp định thương mại biên giới. Đồng thời đề nghị Chính phủ sớm tạo điều kiện cho Lào Cai được mở các cặp chợ biên giới, thêm các điểm thông quan, giúp DN có nhiều vị trí trao đổi, giao nhận hàng thuận lợi.

Ông Đỗ Trường Giang, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lào Cai

Giá gạo giảm thấp hơn giá sàn Các DN xuất khẩu gạo cho hay giá chào bán loại gạo 5% tấm chỉ còn 345-355 USD/tấn, gạo 25% tấm 325-335 USD/tấn, giảm 5 USD/tấn so với hồi cuối tháng 6. Đáng chú ý là mức giá chào bán của một số DN đang thấp dưới mức giá sàn là 350 USD/tấn với loại gạo 25% tấm mà Hiệp hội Lương thực VN công bố và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-6. Khó khăn từ nhiều thị trường khiến giá gạo trong nước giảm khoảng 200-300 đồng/kg tùy loại so với đầu năm.

Theo Quang Huy/ Pháp Luật TPHCM

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

5 cách tra cứu phạt nguội ô tô 2025 đơn giản, hiệu quả

5 cách tra cứu phạt nguội ô tô 2025 đơn giản, hiệu quả

(LĐTĐ) Việc vi phạm Luật Giao thông đường bộ là điều không ai mong muốn, và việc bị phạt nguội là một trong những hình thức xử phạt hiện nay. Những cách tra cứu phạt nguội ô tô năm 2025 dưới đây sẽ giúp việc tra cứu trở nên đơn giản và hiệu quả.
Lãnh đạo LĐLĐ thành phố Hà Nội thăm, tặng quà Tết công nhân lao động quận Hoàn Kiếm

Lãnh đạo LĐLĐ thành phố Hà Nội thăm, tặng quà Tết công nhân lao động quận Hoàn Kiếm

(LĐTĐ) Nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, ngày 13/1, đồng chí Nguyễn Chính Hữu, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội và đồng chí Lê Hoàng Thủy Vân, Quận ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ quận Hoàn Kiếm cùng các đồng chí trong đoàn công tác đã tới thăm, tặng quà Tết công nhân lao động Công ty cổ phần dịch vụ vệ sinh công nghiệp C-one.
Đại biểu Quốc hội Thành phố tặng quà công nhân lao động huyện Thường Tín

Đại biểu Quốc hội Thành phố tặng quà công nhân lao động huyện Thường Tín

(LĐTĐ) Chiều 13/1, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội - Đơn vị bầu cử số 9 ứng cử tại huyện Thường Tín đã đi thăm, tặng quà, chúc Tết công nhân lao động trên địa bàn huyện.
Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ Thành phố Lê Đình Hùng thăm, tặng quà Tết cho công nhân lao động

Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ Thành phố Lê Đình Hùng thăm, tặng quà Tết cho công nhân lao động

(LĐTĐ) Nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, chiều 13/1, đồng chí Lê Đình Hùng - Ủy viên Ban chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ thành phố Hà Nội đã tới Công ty TNHH Sản phẩm Ricoh Imaging Việt Nam để thăm hỏi, tặng quà Tết cho công nhân lao động.
BHXH thành phố Hà Nội: Hoàn thành vượt 4/4 chỉ tiêu kinh tế xã hội Thành phố giao năm 2024

BHXH thành phố Hà Nội: Hoàn thành vượt 4/4 chỉ tiêu kinh tế xã hội Thành phố giao năm 2024

(LĐTĐ) Năm 2024, Bảo hiểm xã hội (BHXH) thành phố Hà Nội đã hoàn thành vượt 4/4 chỉ tiêu kinh tế xã hội được Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố giao năm 2024 về tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế (BHYT), tỷ lệ số người tham gia BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp và tốc độ gia tăng số người tham gia BHXH tự nguyện.
Đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch, tái thiết đô thị Hà Nội

Đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch, tái thiết đô thị Hà Nội

(LĐTĐ) Chiều 13/1, Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị công bố Quy chế quản lý kiến trúc thành phố Hà Nội và Chương trình phát triển đô thị thành phố Hà Nội giai đoạn đến năm 2035.
5 đối tượng học sinh được tuyển thẳng vào lớp 10 THPT

5 đối tượng học sinh được tuyển thẳng vào lớp 10 THPT

(LĐTĐ) Theo quy định tại Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở (THCS) và tuyển sinh trung học phổ thông (THPT) vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) ban hành kèm Thông tư số 30/2024/TT-BGDĐT, có 5 đối tượng học sinh được tuyển thẳng vào lớp 10 THPT.

Tin khác

Dự báo giá vàng hôm nay 13/1 sẽ còn biến động

Dự báo giá vàng hôm nay 13/1 sẽ còn biến động

(LĐTĐ) Hôm nay (13/1), giá vàng sau chuỗi ngày tăng giá, cả giá vàng miếng và vàng nhẫn các thương hiệu trong nước được duy trì ổn định. Với giá vàng miếng neo ở mốc 84,8 triệu đồng mua vào và 86,8 triệu đồng/lượng bán ra, vàng nhẫn hầu hết các thương hiệu duy trì hơn 85 triệu đồng/lượng mua vào và hơn 86 triệu đồng/lượng bán ra.
Hỗ trợ các doanh nghiệp thủ công, truyền thống tiếp cận với công nghệ

Hỗ trợ các doanh nghiệp thủ công, truyền thống tiếp cận với công nghệ

(LĐTĐ) Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng mua sắm sản phẩm trên các nền tảng số, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử. Vì vậy, việc chuyển mình trong hoạt động xúc tiến thương mại các sản phẩm nghề truyền thống là xu thế tất yếu.
Giá xăng dầu hôm nay (13/1): Giá dầu thế giới tiếp đà tăng mạnh

Giá xăng dầu hôm nay (13/1): Giá dầu thế giới tiếp đà tăng mạnh

(LĐTĐ) Hôm nay 13/1, giá dầu thế giới tăng vọt, đồng USD mạnh lên, tồn kho dầu của Mỹ tăng, căng thẳng giữa Nga và Ukraine là những yếu tố khiến giá dầu mạnh.
Tỷ giá USD hôm nay (13/1): Giá thị trường tự do giảm nhẹ

Tỷ giá USD hôm nay (13/1): Giá thị trường tự do giảm nhẹ

(LĐTĐ) Sáng nay 13/1, tỷ giá trung tâm đồng Việt Nam với đồng USD tại Ngân hàng Nhà nước công bố mức 24.341 VND/USD. Trên thị trường Mỹ, chỉ số US Dollar Index (DXY) đo lường biến động hiện ở mức 109,64 điểm.
Lan hồ điệp tràn ngập phố phường ngày giáp Tết, có chậu gần 4 tỷ

Lan hồ điệp tràn ngập phố phường ngày giáp Tết, có chậu gần 4 tỷ

(LĐTĐ) Chỉ còn hơn hai tuần nữa là đến Tết Nguyên Đán Ất Tỵ 2025, không khí tại các chợ hoa Hà Nội đã trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Nổi bật trong không gian rực rỡ ấy, những chậu lan hồ điệp sắc màu bắt mắt, với giá hàng chục triệu đồng thu hút sự chú ý của đông đảo khách mua.
Cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, giá vé máy bay tăng đột biến

Cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ, giá vé máy bay tăng đột biến

(LĐTĐ) Chỉ còn hơn nửa tháng nữa là tới Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, giá vé máy bay nhiều chặng từ Thành phố Hồ Chí Minh đi các tỉnh được các hãng hàng không niêm yết ở mức cao, thậm chí nhiều chặng đã “cháy” vé ở hạng phổ thông.
12 triệu cổ phiếu DDB sẽ giao dịch trên sàn UPCoM ngày 15/1

12 triệu cổ phiếu DDB sẽ giao dịch trên sàn UPCoM ngày 15/1

(LĐTĐ) Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) vừa cho biết, ngày 15/1 tới, sẽ chính thức đưa 12 triệu cổ phiếu DDB của CTCP Thương mại và Xây dựng Đông Dương vào giao dịch trên thị trường UPCoM tại HNX với giá tham chiếu trong ngày giao dịch đầu tiên là 12.300 đồng/cổ phiếu.
Tỷ giá USD hôm nay (12/1): Đồng USD vẫn tiếp tục tăng

Tỷ giá USD hôm nay (12/1): Đồng USD vẫn tiếp tục tăng

(LĐTĐ) Hôm nay (12/1), Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD tăng tuần 7 đồng, hiện ở mức 24.341 đồng. Trên thị trường thế giới, chỉ số USD Index (DXY), đo lường biến động đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt tăng tuần 0,63%, đạt mức 109,64.
Giá vàng hôm nay (12/1): Vẫn không ngừng tăng

Giá vàng hôm nay (12/1): Vẫn không ngừng tăng

(LĐTĐ) Giá vàng hôm nay (12/1) tăng ở cả thị trường trong nước và thế giới. Xu hướng giá vàng tăng, có thể chịu ảnh hưởng từ biến động trên thị trường vàng thế giới hoặc các yếu tố kinh tế vĩ mô trong nước.
Central Retail chung tay bình ổn thị trường cao điểm Tết qua “Lễ hội thịt heo”

Central Retail chung tay bình ổn thị trường cao điểm Tết qua “Lễ hội thịt heo”

(LĐTĐ) Thịt heo tươi được xem là mặt hàng nhu yếu phẩm không thể thiếu trong những ngày Tết cổ truyền của các gia đình Việt. Đặc biệt, những ngày cận Tết Nguyên đán 2025, khi nhu cầu tiêu thụ thịt heo của người dân đang tăng lên, thì vấn đề bình ổn giá, bình ổn thị trường thịt heo luôn là vấn đề được người tiêu dùng và doanh nghiệp quan tâm.
Xem thêm
Phiên bản di động