Xử lý nợ xấu: Những nút thắt cần tháo gỡ

	Nợ xấu giảm còn 2,58%
	Ngành ngân hàng quyết duy trì tỷ lệ nợ xấu dưới 3%

Ảnh minh họa (Nguồn Internet)

Hiện nay, nợ xấu và xử lý nợ xấu là vấn đề thu hút sự quan tâm đặc biệt của cả cộng đồng xã hội. Đúng là ngành Ngân hàng phải chịu trách nhiệm về nợ xấu, tuy nhiên nguồn gốc của nợ xấu là do các doanh nghiệp, hộ gia đình vay vốn nhưng không trả được nợ vay, vì cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Và nợ xấu không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD), mà còn ành hưởng rất xấu đến cả nền kinh tế.

Từ cuối năm 2012 đến tháng 8/2016, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của NHNN, các TCTD đã tích cực nâng cao chất lượng tài sản, kiểm soát chất lượng tín dụng và xử lý nợ xấu, đặc biệt là nỗ lực tự xử lý nợ xấu bằng các biện pháp đốn đốc thu hồi nợ, phát mại tài sản đảm bảo để thu hồi nợ, nhận tài sản thay nghĩa vụ nợ, sử dụng dự phòng rủi ro... Kết quả, tính đến thời điểm 31/8/2016, toàn hệ thống các TCTD đã xử lý được 548,5 nghìn tỷ đồng nợ xấu, trong đó chủ yếu là do các TCTD tự xử lý (chiếm 57,2%), còn lại là bán nợ (bao gồm bán cho VAMC và tổ chức, cá nhân khác) chiếm 42,8%.

Qua thực tiễn hoạt động, việc xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD nói chung và VAMC nói riêng gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Công tác thu hồi nợ đạt kết quả hạn chế so với khối lượng nợ xấu tồn tại. Hội thảo“Xử lý nợ xấu – Những nút thắt cần tháo gỡ” được tổ chức với mục đích trao đổi, thảo luận để xác định những vấn đề tồn tại là “nút thắt” trong xử lý nợ xấu của các TCTD và của VAMC; phân tích nguyên nhân của những vấn đề tồn tại đó; chia sẻ những tình huống thực tế để có được góc nhìn đầy đủ, toàn diện trong xử lý nợ xấu.

Các tham luận được các chuyên gia kinh tế chia sẻ tại Hội thảo tập trung vào một số vấn đề như: Nguồn gốc, nguyên nhân của nợ xấu; Kinh nghiệm xử lý nợ xấu: kinh nghiệm quốc tế và giải pháp đối với Việt Nam; thực trạng mua bán và xử lý nợ xấu của VAMC, những khó khăn, vướng mắc và đề xuất kiến nghị để nâng cao hiệu quả xử lý nợ của VAMC; hoàn thiện hành lang pháp lý để xử lý nợ xấu thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ...

Qua các ý kiến trao đổi, chia sẻ và thảo luận của các đại biểu tại hội thảo cho thấy, những khó khăn vướng mắc trong hoạt động xử lý nợ xấu do nhiều nguyên nhân, trong đó các quy định pháp luật còn thiếu, chưa phù hợp để thúc đẩy hoạt động mua bán và xử lý nợ xấu. Hoạt động xử lý tài sản bảo đảm có nhiều vướng mắc nếu không có sự hợp tác của khách hàng vay, bên bảo đảm. Bên nhận bảo đảm chỉ có thể thực hiện khởi kiện tại Tòa án để thu hồi nợ.

Trong khi đó, thời gian giải quyết vụ việc tại Tòa án thường bị kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ xử lý nợ của TCTD, VAMC. Việc bán nợ xấu cho nhà đầu tư nước ngoài gặp một số vướng mắc vì theo quy định pháp luật hiện hành, việc nhận thế chấp, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thay đổi mục đích sử dụng đất... đối với nhà đầu tư nước ngoài còn hạn chế. Việc xử lý nợ chưa có hành lang pháp lý rõ ràng để bảo vệ cán bộ, đảm bảo tính công khai minh bạch trong quá trình tổ chức thực hiện công việc. Hệ lụy dẫn đến những hạn chế không khuyến khích TCTD,VAMC tích cực triển khai công tác xử lý nợ.

Kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới cho thấy, việc giải quyết nợ xấu càng chậm sẽ dẫn đến chi phí để xử lý nợ càng lớn. Quá trình xử lý nợ xấu kéo dài cũng tác động đến hệ số tín nhiệm quốc gia, gây ảnh hưởng lớn tới môi trường đầu tư.

Từ những góc nhìn đầy đủ, toàn diện và nhất quán về xử lý nợ xấu, hội thảo đưa ra những giải pháp quan trọng để xử lý nợ xấu được triệt để, hiệu quả theo hướng xây dựng khuôn khổ pháp lý điều tiết toàn bộ các hoạt động liên quan đến việc xử lý nợ xấu, tạo lập một môi trường hoạt động minh bạch, bình đẳng, thông suốt.

Mặt khác, xử lý nợ xấu cần được thực hiện bằng nguồn tiền thực để đảm bảo hiệu quả và nhanh chóng. Các hình thức xử lý nợ xấu phải được đa dạng hóa trên cơ sở đảm bảo tính công khai, minh bạch.