Quy hoạch “quên” nhà trẻ cho con CNLĐ

CN không có khả năng gửi con ở nhà trẻ công lập

Theo ban Nữ công Tổng LĐ, vấn đề nhà trẻ, mẫu giáo cho con CNLĐ đã được đề cập nhiều trong những năm gần đây, nhưng chưa có một nghiên cứu độc lập. Do vậy đề tài nghiên cứu của ban Nữ công nhằm có một số liệu chính thống làm cơ sở đánh giá khách quan, chân thực của  thực trạng, đồng thời  là cơ sở thực tiễn để kiến nghị với Chính phủ về những giải pháp bền vững nhằm chăm lo tốt hơn cho CNLĐ, đặc biệt là lao động nữ.  

Cũng theo ban Nữ công Tổng LĐ, nhóm nghiên cứu đề tài đã tiến hành khảo sát điểm trên địa bàn các KCN, KCX của 7 tỉnh thành phố, trong đó có Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng. Theo đó cả nước hiện có khoảng gần 2 triệu CNLĐ làm việc trong các KCN-KCX, trong đó nữ CNLĐ chiếm 60 - 70%. Có 72% số nữ CN đã kết hôn và 96,9% trong số họ có từ 1- 2 con. Thế nhưng, theo Vụ Giáo dục mầm non (Bộ GDĐT), đến tháng 2/2014, cả nước mới có 112 trường mầm non tư thục tại các KCN, 75,4% số CNLĐ không có khả năng gửi con vào nhà trẻ công lập. Đặc biệt gần đây nhiều hiện tượng bạo hành trẻ em lứa tuổi mầm non xảy ra gây hậu quả nghiêm trọng tại các cơ sở trông giữ trẻ tư nhân. Điều này khiến CNLĐ phải nhờ hàng xóm, ông, bà hoặc người thân trông con hộ. Không ít trường hợp phải gửi con về quê hoặc gửi con vào những nhóm giữ trẻ tự phát (Có đến 31% trẻ  độ tuổi nhà trẻ phải đến nhóm lớp mầm non tư thục tự phát ). Hầu hết công nhân không an tâm khi gửi con ở những nhóm trẻ tự phát song họ không còn lựa chọn nào khác.

Trẻ em cần được chăm sóc giáo dục toàn diện.

Cũng chính vì gửi con ở các nhóm trẻ gia đình- nơi mà những người trông trẻ không được đào tạo, điều kiện cơ sở vật chất không đảm bảo nên vấn đề chăm sóc, giáo dục trẻ trong gia đình công nhân hiện nay thiếu hụt kiến thức khá trầm trọng. Bản thân công ngày làm việc từ 10-12 giờ, thu nhập không đủ sống, gánh nặng nhà trọ và nuôi con nên hầu như trẻ con công nhân thiếu dinh dưỡng và thể chất kém. 40,9% công nhân cho rằng kỹ năng giáo dục, chăm sóc con chủ yếu dựa vào ông bà, họ hàng. 51,9% cho rằng kỹ năng chăm sóc do tự tìm hiểu qua sách, báo, chỉ có 7,2%  có được tập huấn, bồi dưỡng. Theo kết quả nghiên cứu của đề tài, hầu hết con công nhân không được khám định kỳ sức khỏe, nhất là ở các trường tư thục, trường do dân tự mở. Việc tiêm chủng gặp nhiều khó khăn. Thậm chí có KCN, công nhân phải giẫm đạp lên nhau để nộp sổ tiêm chủng cho con. Đáng nói, có 8,3% công  nhân cho rằng con họ có gì ăn đấy, qua loa cho qua ngày.
 
Nhà trẻ cho con CNLĐ phải đi đôi với nhà ở

Có nhiều nguyên nhân khiến CNLĐ giải quyết theo hướng cực chẳng đã nhưng chủ yếu vẫn là do thu nhập thấp. Bà Phạm Thị Thắm, trưởng ban Nữ công LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh dẫn chứng: Theo khảo sát của tỉnh, thu nhập của LĐ nữ trong KCN từ 2,5 - 4,5 triệu đồng/tháng. Với đồng lương đó, NLĐ rất chật vật để duy trì cuộc sống. Quảng Ninh hiện có 30.620 cháu độ tuổi nhà trẻ, 6.461 cháu độ tuổi mẫu giáo không được đến lớp, trong đó phần lớn là con CNLĐ. Do Nhà nước chưa có chính sách yêu cầu DN cùng địa phương chăm lo cho giáo dục, xây dựng trường học, do đó con công nhân hầu như chưa được hỗ trợ. Thêm vào đó các khu CN khi quy hoạch không có đất cho nhà trẻ, mẫu giáo nên DN khó khăn khi tìm quỹ đất xây nhà trẻ, mẫu giáo. Việc chăm sóc con của CNLĐ trong độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo ở khu CN được quy định trong Bộ luật Lao động năm 2012, nhưng chưa có văn bản hướng dẫn thi hành, khó thực hiện trên thực tế.  

Bà Lương Thị Minh, Phó chủ tịch LĐLĐ tỉnh Thanh Hóa cho biết, nhiều DN trên địa bàn kiến nghị, luật quy định chung chung là DN hỗ trợ xây nhà trẻ, mẫu giáo là rất khó. Bởi đây là thiết chế giáo dục, phải có quy chuẩn của Bộ GDĐT, việc này thuộc trách nhiệm của nhà nước. Ngoài ra theo bà Minh, nhà trẻ phải đi đôi với nhà ở, bởi thực tế đã có DN có nhà trẻ nhưng NLĐ lại không thể mang con đến gửi vì nhà xa và làm ca. Còn theo bà Song Hải, Phó ban Nữ công, LĐLĐ Hải Phòng: Các địa phương chỉ lo “trải thảm đỏ” cho nhà đầu tư mà quên nghĩ đến việc phải quy hoạch nhà trẻ, mẫu giáo. Do đó, cần thành lập các nhà trẻ, mẫu giáo tại các địa bàn khu nhà ở công nhân; xây dựng, mở rộng nhà trẻ, nhóm trẻ ở các phường, xã có đông công nhân ở trọ; thành lập nhà trẻ mẫu giáo gần các trục đường dẫn đến khu công nghiệp, khu CN; thành lập nhà trẻ bên cạnh hàng rào khu CN. Đối với địa phương cần có những quy định cụ thể trong việc quy hoạch xây dựng các KCN; tăng cường nguồn lực đầu tư về cơ sở  vật chất, trang  thiết bị cho các cơ sở mẫu giáo, nhà trẻ đặc biệt là tại các khu CN có tập trung đông lao động nữ; quản lý chặt chẽ đối với những cơ sở chưa được cấp phép.

Phó chủ tịch Tổng LĐLĐVN Nguyễn Thị Thu Hồng cho rằng: Nước ta có một hệ thống khung pháp lý gồm hiến pháp, luật và văn bản quy phạm pháp luật về chăm sóc trẻ em. Tuy nhiên, trong hệ thống pháp lý hiện hành, chưa có một ưu tiên cụ thể hướng đến đối tượng trẻ em trong độ tuổi nhà trẻ, mẫu giáo là con CNLĐ làm việc trong các KCN. Tổng LĐLĐVN đã nỗ lực để bảo vệ quyền lợi LĐ nữ trong việc chăm sóc con nhỏ. Tuy nhiên, lâu dài cần sự vào cuộc từ nhiều phía. Ngoài kiến nghị về việc đồng bộ các chế độ, chính sách về nhà trẻ, mẫu giáo, Tổng LĐLĐVN đề nghị Nhà nước ban hành chủ trương thực hiện phát hành trái phiếu Chính phủ để huy động nguồn lực xây dựng trường mầm non tại KCN.

Giang - Vũ