Những người tự tước quyền làm mẹ

Vẫn còn định kiến

Mặc dù các cấp, các ngành đã nỗ lực cho việc chăm sóc sức khỏe sinh sản cho thanh niên, tuy nhiên, chính đối tượng này lại gặp không ít khó khăn khi tiếp cận thông tin và dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và tình dục thân thiện dành cho thanh niên. Vẫn còn nhiều định kiến và lỗi thường thuộc về thanh niên khi họ có quan hệ tình dục trước hôn nhân... Do cùng xa gia đình, để tiết kiệm tiền thuê nhà, đã dọn về sống chung với người yêu. Tuy nhiên, do mới yêu lần đầu, Chuyên một nữ công nhân lơ mơ về các biện pháp tránh thai nên nhất nhất đều làm theo hướng dẫn của người yêu. “ Những tưởng anh ấy thông thạo, nào ngờ chỉ sau một tháng dọn về sống chung em đã có thai ngoài ý muốn. Người yêu đưa em đến một cơ sở y tế công lập, vì nghĩ như thế sẽ an toàn nhưng chưa nằm lên bàn, bà bác sĩ đã mắng như tát nước. Nào là con gái ngày nay hư, không biết thương bố mẹ, ngu xuẩn không biết cách tránh thai... Em sợ đến già, lần sau có việc gì thì đến phòng khám tư cho nhanh”-  Chuyên nhớ lại.

Không chỉ Chuyên gặp tình trạng này mà Hà (Yên Bái) trọ tại xã Kim Chung, Đông Anh cũng gặp tình huống tương tự. 16 tuổi, Hà khăn gói lên Hà Nội làm công nhân. 17 tuổi gặp và yêu một anh cùng nhà trọ. Chỉ sau 2 tháng yêu nhau, Hà “dính” bầu. Lúc đó, 2 đứa còn quá trẻ nên chưa tính đến chuyện cưới xin, và quyết định đi phá thai. Không dám rủ người yêu đi cùng, cũng không có tiền vào phòng khám tư nên Hà đến trạm y tế xã. Tần ngần một lúc cô không dám vào vì sợ người quen nhìn thấy, Hà vòng sang trạm y tế xã bên cạnh, cũng chẳng dám bước vào. Lần lữa mãi, cái thai trọng bụng ngày một lớn, Hà phải đến một bệnh viện chuyên khoa ở Hà Nội để xử lý. Không một lời động viên, Hà bị từ y tá, đến bác sĩ làm thủ thuật coi như một tội đồ. Xong việc, giữa cơn đau tưởng như muốn chết, Hà khóc lóc liền bị nhân viên y tá sẵng giọng “ Khóc lóc nỗi gì? Sao lúc sướng chả khóc như thế hả?”  rồi mặc kệ cô nằm chỏng chơ bên giường hậu phẫu. Sau lần ấy, Hà yêu thêm 2 người đàn ông khác và phải đi bỏ thai thêm 3 lần nữa nhưng tuyệt nhiên cô không bao giờ đến cơ sở y tế công lập. Đến giờ khi đã ngấp nghé 30 tuổi, đã lập gia đình 3 năm nhưng mãi cô không có nổi mụn con.

Công nhân thua thiệt

Một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng nạo phá thai và có con sớm là do thanh niên, vị thành niên  còn khó khăn trong việc tiếp cận thông tin và dịch vụ chăm sóc SKSS. Theo bà Lưu Thị Hồng - Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế), các đối tượng đặc thù như công nhân, người khuyết tật chưa được tiếp cận những thông tin về sức khỏe sinh sản. Thanh niên, vị thành niên  khi có thai ngoài ý muốn, các bệnh lây truyền qua đường tình dục thường tìm đến cơ sở tư nhân vì muốn làm nhanh, nên bất chấp nguy hiểm cho bản thân.
Theo nghiên cứu ở  một số KCN trên địa bàn Thủ đô do  Sở Y tế  Hà Nội tiến hành, có 76% trong tổng số 1.143 thanh niên công nhân tham gia khám phụ khoa bị nhiễm khuẩn đường sinh sản. Đáng lưu ý, có tới 13,3% nữ công nhân đã từng nạo hút thai. Theo các chuyên gia sinh sản, điều này vô cùng nguy hiểm vì ở độ tuổi thanh niên, vị thành niên nếu nạo phá thai nhiều lần làm tăng nguy cơ vô sinh. Các công trình nghiên cứu đã chứng minh, 75% ca nạo, phá thai dẫn tới sự tổn thương cổ tử cung, làm cổ tử cung mở sớm, yếu dần nên không thể mang nổi bào thai sau này.  Bên cạnh đó,  phụ nữ sau phá thai bị dính vòi trứng dẫn tới vô sinh ở ngay giai đoạn đầu chiếm 10%,  giai đoạn 2 là 30% và hơn 60% ở giai đoạn 3. Đặc biệt, nguy cơ dẫn tới vô sinh thứ phát của những phụ nữ đã từng ít nhất 1 lần phá thai cao gấp 3 -4 lần những người phụ nữ khác. Khoảng 25% phụ nữ phá thai ngay khi mang bầu lần thứ nhất thì phải rất lâu sau mới có thai tiếp và 5 - 10% sẽ bị vô sinh cùng với khả năng chửa ngoài tử cung cao 7 - 15 lần so với những phụ nữ khác.

Bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung, Trung tâm Y tế lao động cho biết, nạo, hút thai, tưởng như chỉ là một thủ thuật đơn giản, nhưng biến chứng của nó vô cùng nguy hiểm. Để hạn chế tình trạng này, các bạn trẻ, đặc biệt đối tượng công nhân cần có ý thức bảo vệ sức khỏe, sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn, đừng vì những phút giây sung sướng bây giờ để sau cả đời ân hận.

N. Huyền