Đặt tên đường phố, công trình công cộng:

Lan tỏa giá trị lịch sử, nét đẹp văn hóa

“Ôi nhớ Hồ Gươm xanh thắm. Nơi tháp Rùa nghiêng soi bóng… Nhớ phố Quang Trung, đường Nguyễn Du. Những đêm hoa sữa thơm nồng…". Những câu hát, bài thơ, tác phẩm hội họa gắn liền với những địa danh “đặc tả” Hà Nội không chỉ đi vào tiềm thức các thế hệ người Hà Nội, mà còn tạo ấn tượng đặc biệt với khách đến, trở thành kỷ niệm thân thương với người đi xa và như lời gọi mời với những người chưa từng đến.
lan toa gia tri lich su net dep van hoa Lúng túng khi đặt tên đường phố
lan toa gia tri lich su net dep van hoa Hà Nội vừa có 2 đường phố mang tên các vị vua nhà Mạc

Do vậy, việc đặt tên đường phố và công trình công cộng trên địa bàn TP Hà Nội cũng là một trong những cách làm đẹp Thủ đô, góp phần làm lan tỏa giá trị lịch sử, văn hóa và con người Hà Nội.

Những “trang sử” sống động

Theo TS Phạm Quốc Quân, nguyên Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, việc đặt tên đường phố trên địa bàn TP Hà Nội kể từ năm 1945 đến nay dẫu qua nhiều giai đoạn chuyển đổi và sáp nhập thì tính nhất quán và khoa học vẫn được tuân thủ. Đó là việc coi trọng các làng nghề, phố nghề, tên các danh nhân văn hóa trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc hoặc những tên đường, phố gắn liền với các sự kiện, tính chất lịch sử.

lan toa gia tri lich su net dep van hoa

Những đoạn đường quanh hồ Hoàn Kiếm được đặt theo tên các danh nhân lịch sử. Ảnh: Anh Tuấn

Theo thống kê chưa đầy đủ, đường, phố mang tên danh nhân ở Hà Nội chiếm khoảng 50%. Bằng cách này, phố phường Hà Nội là những trang sử sống động gắn liền với quá trình phát triển của Thủ đô và đất nước. Xung quanh khu vực hồ Hoàn Kiếm là tên các vị danh nhân gắn liền quá trình hình thành, phát triển của Thăng Long - Hà Nội như: Lý Thái Tổ, Lê Thái Tổ, Đinh Tiên Hoàng, Ngô Quyền, Đinh Lễ, Đinh Liệt… Cũng trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, những tuyến phố mang tên các vị danh nhân nhà Trần: Trần Hưng Đạo, Trần Nhân Tông, Yết Kiêu, Dã Tượng… được sắp xếp gần nhau. Khu vực hồ Tây thơ mộng là những tuyến đường, phố mang tên các văn nghệ sĩ nổi tiếng: Đặng Thai Mai, Tô Ngọc Vân, Xuân Diệu hay Trịnh Công Sơn… “Với những người yêu lịch sử, văn hóa, họ có thể tìm hiểu lịch sử, văn hóa thông qua các tuyến đường, phố khi đi tham quan Thủ đô” - TS Phạm Quốc Quân khẳng định. Trong những đợt đặt tên đường, phố, công trình công cộng gần đây, Hà Nội vẫn duy trì cách thức đặt tên theo quy luật cũ. Những con đường hiện đại, sạch đẹp mới hình thành mang tên Võ Chí Công, Võ Văn Kiệt, Võ Nguyên Giáp… hay những con đường sẽ mang tên Trường Sa, Hoàng Sa, Lý Sơn… được dư luận đánh giá cao.

Qua đó cho thấy, Hà Nội đặt nhiều tên đường phố mang tên địa danh, danh nhân là một trong những hình thức tôn vinh truyền thống lịch sử, văn hóa, chứ không phải “lạm dụng” quỹ tên danh nhân hay thiếu sự sáng tạo như một số ý kiến từng phản ánh.

Thích ứng trong thời kỳ mới

Mặc dù đã có sự phù hợp nhất định, song trước tình trạng đô thị hóa phát triển nhanh, công tác đổi, đặt tên đường phố trên địa bàn Thủ đô vẫn còn những điểm chưa hợp lý, cần được khắc phục. TS Lưu Minh Trị, Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Thăng Long - Hà Nội đề xuất, đường trong các khu đô thị có thể đặt theo số ngõ của các đường đã có hoặc đặt theo chữ số cho dễ tìm kiếm.

Chẳng hạn, trong Khu đô thị Mễ Trì Hạ đã có phố Mễ Trì Hạ, có thể đặt thêm các ngõ theo số Mễ Trì Hạ (Mễ Trì Hạ 1, Mễ Trì Hạ 2…). Với những xã đô thị hóa thành phường thì đặt tên trục đường chính nên theo tên làng; đi theo các phố này là các ngõ, ngách. Ủng hộ đề xuất này, kỹ sư Nguyễn Viết Quân (nguyên cán bộ Sở Xây dựng Hà Nội) kiến nghị HĐND, UBND TP Hà Nội bổ sung, mở rộng quy định về đặt tên đường, phố. Các tuyến giao thông xuyên suốt một địa bàn nhất định hoặc là trục của đường nhiều nhánh cần được gọi là đường, dù đường này có thể chưa bảo đảm độ rộng theo quy định.

Các đường nội bộ khu đô thị nên được gọi là phố, lấy tên của khu đô thị kèm theo số hiệu thứ tự. PGS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa cho rằng, ngoài cách đặt tên như hiện nay, Hà Nội có thể khai thác vốn tên dân gian vô cùng phong phú, phản ánh những khát vọng tốt đẹp của người Việt (hòa bình, thanh bình, thịnh vượng, yên hưng…); các nhân vật mang tính huyền thoại, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc (Tản Viên Sơn Thánh, Cao Sơn, Quý Minh, Bạch Mã, Linh Lang…) hay các làng nghề nổi tiếng. Đặt trong bối cảnh hiện tại, những kiến nghị nói trên không phải là không có cơ sở. Bởi, việc đặt tên đường, phố không chỉ đơn thuần phục vụ nhu cầu quản lý đô thị, để gọi tên và nhận biết đường phố, mà còn có tác động đến nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội, tích hợp giá trị lịch sử, văn hóa của các địa phương.

hanoimoi.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Điều kiện để được miễn thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024

Điều kiện để được miễn thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024

(LĐTĐ) Từ 22/4/2024, Thông tư 02/2024/TT-BGDĐT về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT), chính thức có hiệu lực.
Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

(LĐTĐ) Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội thống nhất điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án với tổng diện tích 53,21ha; điều chỉnh giảm diện tích đất thu hồi tại 11 dự án với tổng diện tích 33,18ha.
Hà Nội giảm mức thu học phí từ năm học 2023 - 2024

Hà Nội giảm mức thu học phí từ năm học 2023 - 2024

(LĐTĐ) Ngày 29/3, tại Kỳ họp thứ 15, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn, thay thế Nghị quyết số 03/2023/NQ-HĐND được ban hành vào ngày 4/7/2023. Theo đó mức thu học phí từ năm học 2023 - 2024 sẽ giảm đáng kể.
Trao đổi kinh nghiệm, giải pháp thu hút lao động khu vực phi chính thức vào tổ chức Công đoàn

Trao đổi kinh nghiệm, giải pháp thu hút lao động khu vực phi chính thức vào tổ chức Công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 28/3, Đoàn công tác Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội do đồng chí Nguyễn Thị Thu Thủy - Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã có buổi học tập, trao đổi kinh nghiệm với LĐLĐ quận Bình Tân và LĐLĐ Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
LĐLĐ quận Ba Đình: Đồng hành chăm sóc sức khỏe cho người lao động

LĐLĐ quận Ba Đình: Đồng hành chăm sóc sức khỏe cho người lao động

(LĐTĐ) 100 người lao động thuộc Công đoàn cơ sở khối Doanh nghiệp quận Ba Đình đã được khám sức khỏe sinh sản và tầm soát phát hiện sớm ung thư miễn phí.
Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

(LĐTĐ) Mới đây, Công an quận Nam Từ Liêm trang trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất và chào mừng 10 năm ngày thành lập Công an quận (1/4/2014 - 1/4/2024).
Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm 8 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Gia Lâm có thêm 8 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Sau khi thực hiện sắp xếp Công đoàn Cơ quan Dân Đảng và Công đoàn Cơ quan Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Gia Lâm, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Gia Lâm đã ra quyết định thành lập 8 Công đoàn cơ sở trực thuộc.

Tin khác

Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

Hà Nội điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án

(LĐTĐ) Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội thống nhất điều chỉnh tăng diện tích đất thu hồi tại 27 dự án với tổng diện tích 53,21ha; điều chỉnh giảm diện tích đất thu hồi tại 11 dự án với tổng diện tích 33,18ha.
Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

Công an quận Nam Từ Liêm đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất

(LĐTĐ) Mới đây, Công an quận Nam Từ Liêm trang trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất và chào mừng 10 năm ngày thành lập Công an quận (1/4/2014 - 1/4/2024).
Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

Lấy trục sông Hồng làm trung tâm phát triển là điểm nhấn quan trọng

(LĐTĐ) Góp ý Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đại biểu cho rằng, việc lấy sông Hồng là trung tâm phát triển, gắn với lịch sử văn hóa Thủ đô là điểm nhấn quan trọng. Tuy nhiên, phải quan tâm đến quy hoạch tuyến đường ven sông, kết nối với các cây cầu và lan ra các tuyến đường theo 5 trục động lực.
Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

(LĐTĐ) Trong năm 2023, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) quận Bắc Từ Liêm luôn chú trọng đổi mới nội dung, phương thức phát động và tổ chức, triển khai các phong trào thi đua yêu nước với các nội dung phong phú, thiết thực, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cán bộ, hội viên phụ nữ trong toàn quận.
Cầu Thượng Cát  và cầu Thạch Hãn 1 có thiết kế khác nhau

Cầu Thượng Cát và cầu Thạch Hãn 1 có thiết kế khác nhau

(LĐTĐ) Tại họp báo thông tin về tình hình kinh tế - xã hội quý I/2024 do UBND thành phố Hà Nội tổ chức, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Bá Nguyên khẳng định, thiết kế cầu Thượng Cát (Hà Nội) và cầu Thạch Hãn 1 (Quảng Trị) không giống nhau.
Chỉnh lý nhiều quy định quan trọng về cải tạo, tái thiết đô thị trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

Chỉnh lý nhiều quy định quan trọng về cải tạo, tái thiết đô thị trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

(LĐTĐ) Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Nguyễn Công Anh cho biết, qua những lần xin ý kiến, cơ bản việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) được các cơ quan Trung ương, đại biểu Quốc hội đánh giá cao và tán thành nhiều nội dung; lãnh đạo Quốc hội đánh giá đủ điều kiện để trình kỳ họp thứ 7 của Quốc hội.
Hàng loạt KOL, Tiktoker livestream bán hàng góp sức đưa hàng Việt Nam lan tỏa

Hàng loạt KOL, Tiktoker livestream bán hàng góp sức đưa hàng Việt Nam lan tỏa

(LĐTĐ) Sáng 28/3, Thành đoàn Hà Nội đã phối hợp với các đơn vị tổ chức chương trình “Ngày hội người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Thực hiện chuyển đổi số, có khoảng 50 KOL, Tiktoker đến từ các trường đại học trên địa bàn Thành phố sẽ thực hiện livestream bán hàng tại chương trình.
Quận Đống Đa hướng dẫn lấy ý kiến cử tri về sắp xếp đơn vị hành chính trên địa bàn

Quận Đống Đa hướng dẫn lấy ý kiến cử tri về sắp xếp đơn vị hành chính trên địa bàn

(LĐTĐ) Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân quận Đống Đa Nguyễn Anh Cường đề nghị, việc lấy phiếu ý kiến cử tri tại các phường cần được thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật.
Quận Tây Hồ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây

Quận Tây Hồ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây

(LĐTĐ) Sáng 27/3, Quận ủy Tây Hồ tổ chức lễ ra mắt Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây. Chi bộ Ban Quản lý Hồ Tây phấn đấu thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, tham mưu, giúp việc cho Ủy ban nhân dân quận Tây Hồ quản lý toàn diện, tập trung thống nhất khu vực Hồ Tây và vùng phụ cận; triển khai thực hiện hiệu quả công tác xây dựng Đảng.
Thanh Trì: Phát triển đảng viên trẻ từ những “hạt nhân” là học sinh trung học phổ thông

Thanh Trì: Phát triển đảng viên trẻ từ những “hạt nhân” là học sinh trung học phổ thông

(LĐTĐ) Vừa qua, nhân dịp kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, huyện Thanh Trì đã kết nạp 3 học sinh trung học phổ thông vào đội ngũ đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. 3 học sinh đều trưởng thành từ những đoàn viên thanh niên xuất sắc của trường Trung học phổ thông Ngọc Hồi.
Xem thêm
Phiên bản di động