Hà Nội thí điểm việc thực hiện khởi kiện DN nợ BHXH: Trách nhiệm càng lớn, quyết tâm càng cao

	Chuẩn bị các điều kiện cần thiết khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH
	Sẽ công khai thông tin các đơn vị trốn, nợ đóng BHXH

Nhiệm vụ khó

Theo số liệu của cơ quan chức năng, hiện toàn TP Hà Nội có khoảng 195.000 doanh nghiệp (trong đó có 26 doanh nghiệp nhà nước, 5.500 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, 189.478 doanh nghiệp khác).

LĐLĐ Thành phố ký kết chương trình phối hợp với Tòa án nhân dân TP để bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Điều đáng chú ý, trong tổng số 195.000 doanh nghiệp trên thì số doanh nghiệp nợ đọng, trốn BHXH vẫn còn ở mức cao và có xu hướng tăng, ảnh hưởng đến quyền lợi, đời sống CNVCLĐ.

Cụ thể, theo số liệu của Sở Lao động thương binh và Xã hội (LĐTBXH), tính đến thời điểm này, trên địa bàn thành phố có 31.428 doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội với số tiền nợ trên 2.000 tỉ đồng.

Trước thực trạng nói trên, theo các chuyên gia, khởi kiện được xem là biện pháp mạnh và hữu hiệu để xử lý các doanh nghiệp nợ BHXH. Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp sẽ tự truy nộp vì không muốn ảnh hưởng đến hình ảnh của công ty.

Luật BHXH năm 2014 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2016) cũng trao quyền khởi kiện doanh nghiệp cho tổ chức công đoàn sở tại với quy định, những trường hợp doanh nghiệp nợ BHXH, tổ chức Công đoàn có quyền khởi kiện ra tòa án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, tập thể người lao động.

Nguyên Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Đặng Minh Thuần cho rằng, việc trao quyền khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH cho tổ chức CĐ là quy định phù hợp với tình hình mới, nâng cao vị thế của tổ chức CĐ trong các doanh nghiệp, giúp tổ chức CĐ có thêm cơ sở để đảm bảo thực hiện tốt vai trò đại diện cho tiếng nói, quyền lợi hợp pháp của người lao động.

Tuy nhiên, đây cũng là nhiệm vụ mới và rất khó. Bằng chứng là, năm 2015 ngành BHXH Việt Nam đã khởi kiện 7.111 đơn vị với số tiền nợ BHXH là 3.029 tỉ đồng, nhưng số tiền thu được chỉ là 817 tỉ đồng, gồm 632 tỉ đồng từ các đơn vị xin hòa giải và chủ động tự nộp, 185 tỉ đồng từ công tác thi hành án. Khoảng 3.300 đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH bị khởi kiện không có khả năng trả nợ…

Tại hội nghị triển khai công tác: “Công đoàn khởi kiện tranh chấp về BHXH theo quy định của Bộ Luật tố tụng Dân sự và Luật BHXH” do LĐLĐ Thành phố tổ chức mới đây, nhiều cán bộ CĐ Thủ đô cũng đã nêu những khó khăn, lúng túng khi thực hiện nhiệm vụ khởi kiện doanh nghiệp.

Những khó khăn đó nằm ở quy trình khởi kiện còn nhiều vướng mắc, đội ngũ cán bộ CĐ tiến hành về khởi kiện còn thiếu về số lượng, thiếu sự cọ sát thực tế, hạn chế về kinh nghiệm, kỹ năng tham gia tố tụng. Quá trình khởi kiện và tham gia tố tụng dân sự, CĐ cũng gặp khó khăn trong việc thu thập tài liệu, chứng cứ.

Bên cạnh đó, số doanh nghiệp, đơn vị nợ BHXH rất nhiều; thời gian theo đuổi các vụ kiện thường dài và tốn kém. Không những thế, tổ chức Công đoàn kiện doanh nghiệp nợ BHXH cần phải được người lao động ủy quyền... Đây là thách thức không nhỏ của tổ chức CĐ khi tiến hành khởi kiện doanh nghiệp.

Quyết tâm cao

Mặc dù là nhiệm vụ khó, song theo Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Lê Đình Hùng, với phương châm bằng mọi cách phải bảo vệ người lao động, các cấp CĐ Thủ đô vẫn nỗ lực triển khai nhiều biện pháp để quyết tâm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này.

Phó Chủ tịch Lê Đình Hùng cho biết, để hoàn thành tốt nhiệm vụ khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH, bảo đảm quyền lợi của người lao động, cùng với việc nỗ lực nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ CĐ; LĐLĐ TP ký kết chương trình phối hợp với BHXH, Sở LĐTBXH, TAND TP, xúc tiến các bước chuẩn bị cho công tác khởi kiện.

LĐLĐ thành phố tạo điều kiện cho cán bộ công đoàn tham gia các khóa tập huấn về pháp luật tố tụng dân sự, giải quyết tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể, trình tự và thủ tục khởi kiện...

Công đoàn có trách nhiệm đứng đơn khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH, cơ quan BHXH hoàn thiện hồ sơ pháp lý, cung cấp đầy đủ thông tin cho Công đoàn. Hai bên đã xây dựng và ký kết quy chế phối hợp, tập trung vào tổ chức thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT; thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH, bảo hiểm y tế…

TAND Thành phố sẽ hỗ trợ cán bộ công đoàn nâng cao kiến thức về quy định pháp luật tố tụng. Sắp tới, LĐLĐ sẽ làm việc với BHXH Thành phố, rà soát các doanh nghiệp nợ BHXH, lựa chọn đơn vị tiêu biểu để tiến hành khởi kiện điểm, từ đó rút kinh nghiệm trên toàn thành phố.

Dù khởi kiện là biện pháp hiệu quả bảo vệ quyền lợi người lao động, công tác phòng ngừa vẫn cần được ưu tiên. Để làm tốt công tác này, LĐLĐ phối hợp với BHXH thành phố, Sở LĐTBXH, Thanh tra, Cục Thuế Hà Nội; đồng thời chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động, Luật BHXH, Luật Công đoàn tại các đơn vị, doanh nghiệp nhằm kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm.

LĐLĐ Thành phố cũng chú trọng tổ chức đối thoại trực tiếp với người lao động, người sử dụng lao động về nội dung của Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật BHXH để giải đáp, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người lao động.

Quyết tâm cao bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động, các cấp CĐThủ đô đang nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH. Đây cũng chính là cơ hội để các cấp CĐ Thủ đô tự khẳng định trong quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng.

Ngọc Tú