Giáo dục - Đào tạo: Đổi mới cần thời gian và lộ trình

	Băn khoăn đổi mới giáo dục môn Lịch sử sau cú sốc “khai tử”
	Tiếp tục triển khai các giải pháp đổi mới giáo dục
	77 triệu USD dành cho dự án đổi mới giáo dục phổ thông

Bao giờ mọi đối tượng đều thạo ngoại ngữ?

Đề án Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020 (gọi tắt là Đề án ngoại ngữ 2020) được phê duyệt năm 2008. Mục tiêu là đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong các trường, để "đến năm 2020, đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa, biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam".

Để giáo dục- đào tạo là động lực cho phát triển cần nhiều việc phải làm

Đề án có tổng kinh phí gần 9.400 tỉ đồng, trong đó giai đoạn 2008 - 2010 là 1.000 tỉ đồng, giai đoạn 2011-2015 gần 4.400 tỉ đồng, giai đoạn 2016 -2020 khoảng 4.000 tỉ đồng, nhưng sau 8 năm thực hiện, đến nay nhiều mục tiêu của Đề án chưa đạt được.

Khả năng ngoại ngữ của học sinh nói riêng, người Việt Nam nói chung vẫn chưa được cải thiện nếu chỉ học theo chương trình phổ thông. Chính vì thế, trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh (đoàn Hà Nội) về Đề án ngoại ngữ 2020 có đạt được mục tiêu không, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã thẳng thắn trả lời là không đạt.

Theo người đứng đầu ngành GDĐT, việc dạy và học ngoại ngữ là vấn đề lớn, có tính chất lâu dài và liên quan tới nhiều nhóm đối tượng nên sẽ phải có sự điều chỉnh cách thức tiếp cận mục tiêu của đề án lại chứ không đề ra mục tiêu chung chung.

Cụ thể, sẽ không đề ra mục tiêu tới năm 2020 "mọi đối tượng được đào tạo về ngoại ngữ" mà sẽ tập trung vào đổi mới chương trình, đào tạo giáo viên, xã hội hoá, "tạo môi trường động lực chứ không phải chỉ trông chờ vào việc triển khai đề án" - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho hay.

Người đứng đầu ngành Giáo dục cho rằng không phải cứ đặt mục tiêu đến năm 2035 phổ cập tiếng Anh là sẽ đạt được. Đơn cử Singapore, để phổ cập tiếng Anh cho người dân phải mất tới 38 năm. "Không thể ngày một ngày hai xoá mù tiếng Anh mà cần thời gian, nhưng nếu không có quyết tâm, lộ trình và bước đi thì không thể đạt mục tiêu", ông Nhạ khẳng định.

Đồng thời, Bộ trưởng Bộ GDĐT cũng cho rằng, muốn yêu cầu học sinh giỏi hơn, trình độ ngoại ngữ tốt hơn thì trình độ, yêu cầu, năng lực giáo viên phải cao hơn là đương nhiên. Tuy nhiên, cần thêm thời gian để nâng trình độ ngoại ngữ của giáo viên.

Bộ GDĐT sẽ làm việc với Bộ Nội vụ, điều chỉnh yêu cầu ngoại ngữ giáo viên theo đúng đối tượng để đảm bảo tính khả thi. Giáo viên mới tuyển vào thì tiếng Anh phải đảm bảo ở trình độ cao, và sẽ có lộ trình với các giáo viên còn lại, tránh tình trạng "mua bán chứng chỉ". "Thầy cô không còn nhiều thời gian công tác thì không nên ép. Một khi có lộ trình và đúng nhóm đối tượng thì sẽ khả thi"- Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh.

Đổi mới thi cử có vội vã?

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắc Nông) và đại biểu Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) đặt câu hỏi liên quan đến đề án đổi mới phương án thi, hình thức thi của kỳ thi THPT quốc gia 2017.

Theo các vị đại biểu này, đầu tháng 8/2016, Bộ mới công bố đề án đổi mới phương án thi năm 2017, liệu có vội vàng hay thể hiện sự lúng túng trong tổ chức thi THPT quốc gia 2017? Và có nên xây dựng đề án đổi mới thi cử hay không?...

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, quá trình đổi mới thi cử đã trải qua thời gian dài, trước là thi “ba chung” và mới đây là thi THPT quốc gia. Mỗi kì thi, mỗi phương thức thi đều có nhiều ưu điểm và hạn chế.

Trước năm 2015 chủ yếu thi “ba chung” (cuối tháng 6 thi tốt nghiệp, đầu tháng 7 thi ĐH, CĐ sau đó có 3- 4 cuộc thi về CĐ… ) gây nhiều áp lực lớn cho các thí sinh và tốn kém cho phụ huynh và xã hội nên Chính phủ đã yêu cầu phải đổi mới kì thi theo hướng nhẹ nhàng, đỡ áp lực, đỡ tốn kém...

Vì vậy, từ năm 2015 đến nay, ngành chỉ thực hiện kỳ thi THPT quốc gia (vừa để xét tốt nghiệp, vừa để xét vào ĐH, CĐ). Kỳ thi đổi mới đầu tiên năm 2015 tổ chức khá thành công.

Tuy nhiên, việc rút, nộp hồ sơ đăng ký tuyển sinh vào các trường ĐH hơi rối làm ảnh hưởng đến kì thi. Khắc phục và điểu chỉnh hạn chế trong đăng ký tuyển sinh ĐH năm trước, kỳ thi 2016 tạo điều kiện tối đa cho thí sinh khi có sự điều chỉnh là thí sinh tỉnh nào thi tỉnh đấy.

Sau kì thi, Bộ GDĐT đã rút kinh nghiệm và thấy xã hội đánh giá tốt nhưng vẫn còn hạn chế như chia thành 2 cụm thi (cụm do Sở GDĐT địa phương chủ trì và cụm do các trường ĐH chủ trì). Do đó, năm nay Bộ có cải tiến chỉ có một cụm thi, sử dụng đề thi của Bộ và thực hiện thi trắc nghiệm.

Sắp tới là thi tổ hợp, học gì thi nấy, tập trung lớp 12 rất nhẹ nhàng và đề thi cũng dần hoàn thiện theo. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng cho biết thêm, đổi mới căn bản toàn diện giáo dục có từng bước đi, lộ trình, từng năm, từng bước. Đổi mới thi cử cũng có lộ trình từng năm, có tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng.

“Theo tôi, cũng không có phương án thi nào tuyệt đối mà phải chọn phương án phù hợp nhất”- Bộ trưởng Nhạ chia sẻ. Còn với phương hướng kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ 2017 và các bài thi minh họa, Bộ trưởng Nhạ cho hay, thông thường, phương án thi được công bố sau tết Nguyên đán. Nhưng năm nay, Bộ đã công bố từ tháng 8 năm trước, ngay sau đó có cả 14 đề thi minh họa. Như vậy, không thể nói là vội vã.

Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ GDĐT cũng giải trình những chất vấn liên quan đến việc phân luồng đào tạo và chất lượng nhân lực sau tốt nghiệp ĐH ra trường còn thất nghiệp nhiều, vấn nạn bạo lực học đường ngày càng gia tăng, hiện tượng dạy thêm học thêm chưa được kiểm soát…

Với tư cách là người đứng đầu ngành GDĐT, Bộ trưởng đã nhận trách nhiệm song theo Bộ trưởng để giải quyết triệt để các vấn đề này cần có sự phối hợp đồng bộ của nhiều cấp ngành khác cũng như của toàn xã hội.

Hữu Thành