Cho phép mang thai hộ: Cánh cửa vẫn khép hờ

Chờ hướng dẫn

Dáng vóc tiều tụy, mái tóc đã điểm những sợi bạc, khuôn mặt phảng phất buồn, chị Hạnh (Tây Hồ, Hà Nội) kể rằng: 5 năm trước, chị bị u tử cung, buộc phải cắt bỏ. Dù cũng có chút băn khoăn sẽ ảnh hưởng đến nội tiết tố nhưng chị cũng yên tâm phần nào vì cũng đã có một cậu con trai. Tai họa ập xuống khi tai nạn giao thông cướp đi sinh mạng cậu con trai duy nhất. Chị vật vã đau khổ, nhưng chẳng còn cách nào để sinh con. “ Cách đây hơn 1 năm, tôi cũng đã biết về quy định cho phép mang thai hộ. Nhưng đến hôm nay, sau khi Luật có hiệu lực tôi mới dám đến BV Phụ sản Trung ương để khám và nhờ bác sĩ tư vấn. Hy vọng là trời còn thương” – chị Hạnh rơm rớm nước mắt.  

TS. BS Hồ Sỹ Hùng, PGĐ Trung tâm Hỗ trợ sinh sản quốc gia (BV Phụ sản TW) cho biết trường hợp của chị Hạnh không phải là hiếm. Thống kê từ trung tâm cho thấy, hằng năm, hơn 10.000 người đã đến đây khám vô sinh, hiếm muộn, trong đó khoảng 0,5% không thể tự mang thai vì nhiều lý do. Đó là những trường hợp mang dị tật bẩm sinh như không có tử cung dù vẫn có buồng trứng hoặc vì một căn bệnh nào đó phải cắt bỏ tử cung.

BS Hùng cho biết thêm, việc cho phép mang thai hộ thắp lên hy vọng cho những bà mẹ hiếm muộn. Trong quá trình khám, Trung tâm đã phải tư vấn cho rất nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn. “Về kỹ thuật, việc thực hiện mang thai hộ không có gì là trở ngại, điều kiện về kỹ thuật đã cho phép và bệnh viện đã thực hiện trong nhiều năm nay. Mặc dù tại BV Phụ sản trung ương, nhiều trường hợp đã đăng ký thực hiện phương pháp này nhưng vẫn phải chờ văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế. Các cặp vợ chồng có nhu cầu cũng cần có quá trình thăm khám, theo dõi chứ không phải cứ đến viện là có thể làm được ngay” – TS Hùng nhấn mạnh.

Theo ông, cách thực hiện mang thai hộ là lấy noãn của người vợ và tinh trùng của người chồng cho thụ tinh trong ống nghiệm để tạo phôi. Sau đó, phôi được cấy vào tử cung của phụ nữ tự nguyện để người này mang thai và sinh con. Đứa trẻ sinh ra hoàn toàn mang gien di truyền của vợ và chồng, không bị ảnh hưởng bởi người mang thai hộ.

Khó thực thi!

Hiện nay Bộ Y tế chỉ cho phép 3 cơ sở y tế được thực hiện kỹ thuật mang thai hộ gồm: BV Phụ sản T.Ư (Hà Nội), BV Đa khoa T.Ư Huế và BV Từ Dũ (TP Hồ Chí Minh). Theo PGS.TS Nguyễn Viết Tiến - Thứ trưởng Bộ Y tế thì việc có cho phép mang thai hộ hay không sẽ do một hội đồng độc lập đánh giá, dựa trên các hồ sơ về tình trạng bệnh lý người nhờ, quan hệ họ hàng giữa người nhờ và người mang thai hộ, điều kiện sức khỏe của người mang thai hộ…  

Mặc dù quy định đưa ra dường như khá chặt chẽ, tuy nhiên xét dưới góc độ xã hội TS Khuất Thu Hồng (Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển xã hội) cho rằng, mặc dù các nghiên cứu đã khẳng định gene đứa trẻ không chịu ảnh hưởng gì từ người mang thai hộ nhưng không thể loại trừ việc xuất hiện sợi dây tình cảm giữa người mang thai và đứa bé trong suốt thai kỳ.

Sau 9 tháng 10 ngày, với người phụ nữ mang thai hộ, ai dám chắc “ đẻ xong là xong”. Chưa kể sau này, khi đứa trẻ lớn lên phát hiện ra mẹ nuôi mình không phải là mẹ đẻ thì điều gì sẽ xảy ra?. TS. Hồng hoàn toàn  ủng hộ việc mang thai hộ, bởi nó thể hiện sự quan tâm dành cho những người không có khả năng mang thai. Thế nhưng TS Hồng rất lo lắng về vấn đề chế tài thực hiện. “ Quy định thế nào để người ta không lạm dụng, không thương mại hóa việc mang thai hộ dẫn đến việc lạm dụng cơ thể người phụ nữ dẫn đến tình trạng buôn bán phụ nữ, buôn bán trẻ em. Nếu không quy định chặt chẽ thì những vấn đề đó sẽ xảy ra bất cứ lúc nào” – TS Hồng nhấn mạnh.

Ngoài ra, Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi quy định bắt buộc người mang thai hộ phải là người thân thích cùng họ hàng bên vợ hoặc bên chồng người nhờ mang thai hộ, đã từng sinh con và chỉ được mang thai hộ một lần ở độ tuổi phù hợp và có xác nhận của tổ chức y tế đủ thẩm quyền. Trường hợp người mang thai hộ đã có gia đình thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của người chồng.

Điều này sẽ gây khó khăn cho những cặp vợ chồng là con một, không có chị em gái, hoặc chị em gái không đủ điều kiện mang thai. Như vậy, nếu không đủ những điều kiện này cánh cửa có con đối với họ coi như khép lại.

56870Phương An