Loạn chuyện phí tác quyền âm nhạc

Giám đốc đi đòi nợ

Đơn vị tổ chức chương trình ‘Khánh Ly in Hà Nội” (Nhà hát Ca múa nhạc đương đại Việt Nam và Công ty giải trí Đồng Dao) vào ngày 2/8 đã bị Trung tâm bảo hộ bản quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) do nhạc sỹ Phó Đức Phương làm giám đốc quyết liệt đòi phí bản quyền. Thậm chí giám đốc VCPMC còn khẳng định trong trường hợp cần thiết, ông sẵn sàng lên sân khấu để nói rõ cho khán giả biết việc BTC liveshow Khánh Ly đã trốn tránh việc thanh toán tiền tác quyền. Tuy nhiên việc này đã không xảy ra vì trước giờ diễn, hai bên đã thống nhất được với nhau. Sở dĩ câu chuyện tác quyền cho liveshow Khánh Ly gay gắt như vậy là do phía tổ chức và VCPMC không tìm được tiếng nói chung trong việc tính toán số tiền tác quyền.

Theo công thức tính tiền tác quyền mà VCPMC đưa ra: lấy 5% x 75% số vé x giá vé bình quân, BTC liveshow Khánh Ly sẽ phải trả số tiền tác quyền là 268 triệu, tương đương với 13 triệu/ca khúc. Tuy nhiên, BTC chương trình đã không đồng ý với lý do vé mời chỉ bán được 30%. Cuối cùng, VCPMC đã đồng ý thay đổi cách tính tiền bản quyền thay vì lấy 75% số vé, sẽ giảm xuống còn 40%. Như vậy, BTC chương trình Khánh Ly chỉ phải trả 175 triệu tiền bản quyền, tương đương với 10 triệu/ca khúc.

BTC đêm nhạc Khánh Ly gặp rắc rối vì chây ì tiền tác quyền.

Tiếp đó, ngày 8/8 vừa qua, đích thân nhạc sĩ Phó Đức Phương đã đến gặp BTC show diễn của ca sĩ Khánh Ly tại Đà Nẵng để đòi tiền tác quyền lần thứ 2. Đến 21 giờ cùng ngày, sau gần 2 giờ tranh cãi, phía đơn vị tổ chức Công ty TNHH Đồng Dao bỏ ra khỏi phòng họp, đồng thời yêu cầu bảo vệ “mời” nhạc sĩ Phó Đức Phương cùng đoàn làm việc ra về.

Đây không phải lần đầu tiên Trung tâm bảo vệ bản quyền âm nhạc Việt Nam có hành động quyết liệt như thế. 2 năm trước, trong chương trình của ca sĩ Tuấn Vũ, đích thân giám đốc VCPMC cũng phải đến tận Nhà hát Lớn (Hà Nội) để thu tiền bản quyền.

Do kẽ hở của việc cấp phép

Từ chuyện lùng bùng về phí tác quyền, cho thấy vấn đề bảo vệ quyền lợi cho tác giả âm nhạc vẫn là một câu chuyện dài kỳ. Trao đổi với LĐTĐ, nhạc sĩ Phó Đức Phương – Giám đốc VCPMC cho biết:

Đây là kẽ hở của việc cấp phép. Hiện nay các cơ quan quản lý nhà nước vẫn cấp phép cho các tổ chức, cá nhân tổ chức biểu diễn mà không yêu cầu họ phải thực hiện nghĩa vụ luật pháp về quyền tác giả, tức là không yêu cầu họ phải có văn bản chứng tỏ đã xin phép và trả tiền các tác giả như điều 20 trong Luật Sở hữu trí tuệ, hay nói cách khác là không yêu cầu họ chứng minh rằng đã có quyền sử dụng tác phẩm của các tác giả trong chương trình đó. Vì vậy, các đơn vị tổ chức biểu diễn vin vào “tôi được cấp phép rồi” nên chây ì, trốn tránh nghĩa vụ.

“Chúng tôi buộc phải đứng ra bảo vệ luật pháp, đứng ra bảo vệ lợi ích cho chính các tác giả. Chúng tôi phải nhọc nhằn, khổ ải vì bất cập trong quy chế cấp phép các chướng trình nghệ thuật biểu diễn.” – Nhạc sĩ Phó Đức Phương chia sẻ.

Cũng theo nhạc sỹ Phó Đức Phương: VCPMC là nơi nhận được sự ủy quyền của hơn 3.000 nhạc sĩ trong cả nước. Trung tâm đã thực hiện việc chi trả cũng như thu tiền sử dụng tác phẩm nghiêm túc và đúng luật pháp, hàng năm được kiểm toán quốc tế.

Biểu giá trung tâm yêu cầu các đơn vị trả tiền là căn cứ theo Nghị định 61 của nhà nước. Các tổ chức phải trích từ 15 -21% để trả cho các tác giả và chúng tôi chỉ nhận về 5% - một phần quá thấp. Nghị định trích trả cho các tác giả theo tỷ lệ % doanh thu là hoàn toàn chính xác và có khoa học. Giá trị tiền tác giả phải tỷ lệ thuận với quy mô của chương trình. Chương trình lớn thì các nhạc sĩ sẽ được hưởng % lớn theo quy mô của nó và ngược lại. Một tác phẩm có thể phí tác quyền chỉ là vài chục nghìn nếu chương trình nhỏ, hoặc vài trăm nghìn hoặc là dăm bẩy triệu hoặc cũng có thể lên đến vài chục triệu như trong chương trình K- Pop của Hàn Quốc năm ngoái tổ chức tại sân vận động Mỹ Đình….

Nói về chuyện thu phí chương trình Khánh Ly, nhạc sỹ Phó Đức Phương cho hay: Hiện tại, phía trung tâm vẫn chưa thu được đồng nào. BTC show Khánh Ly tại Hà Nội đã ký cam kết trả tiền nhưng vẫn lần lữa không muốn trả, cố ý trốn tránh đến tận cùng.

PV cũng đã liên lạc với ông Trần Bình – giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc đương đại Việt Nam - phía đơn vị tổ chức show Khánh Ly tại Hà Nội, nhưng ông né tránh trả lời điện thoại với PV.

Chuyện ai đúng, ai sai khoan hãy bàn tới. Nhưng chẳng hay ho gì việc hai đơn vị văn hóa chuyên nghiệp tranh cãi nảy lửa để đòi tác quyền. Và nếu như việc cấp phép của cơ quan quản lý văn hóa chưa triệt để và ý thức của các tổ chức chương trình chưa thay đổi thì việc “đòi phí tác quyền” sẽ còn lặp đi lặp lại.

Nguyễn Hoài