Dán tem điện tử thuốc lá và rượu: Ngăn chặn hàng giả, hàng nhái

Mỗi bao thuốc lá, chai rượu đều phải dán tem điện tử

Theo quy định tại Thông tư số 23/2021/TT-BTC, sản phẩm thuốc lá nhập khẩu và sản phẩm thuốc lá sản xuất để tiêu thụ trong nước phải dán tem điện tử theo nguyên tắc: Sản phẩm thuốc lá phải được đóng vào thành bao (bao gồm cả gói hoặc hộp). Mỗi bao thuốc lá được dán một con tem. Trường hợp bao thuốc lá có sử dụng màng bóng kính bọc bên ngoài thì tem phải được dán vào bao thuốc lá trước khi bọc màng bóng kính phủ bên ngoài. Tem được dán tại vị trí bảo đảm nguyên tắc khi mở bao thuốc lá tem sẽ rách.

Các sản phẩm rượu sẽ dán tem điện tử (Ảnh: minh họa Bảo Thoa)

Rượu sản xuất để tiêu thụ trong nước và rượu nhập khẩu trước đây phải được dán tem và ghi nhãn hàng hóa theo quy định tại Nghị định số 105/2017/NĐ-CP ngày 14/9/2017 của Chính phủ, nay theo quy định tại Thông tư 23/2021/TT-BTC, sản phẩm rượu sản xuất để tiêu thụ trong nước và rượu nhập khẩu phải dán tem điện tử theo nguyên tắc: Rượu sản xuất tiêu thụ trong nước và rượu nhập khẩu phải được đóng thành chai, bao gồm cả hũ, bình, lọ, can, túi, hộp, thùng. Mỗi chai rượu được dán một con tem. Trường hợp chai rượu có sử dụng màng bóng kính bọc bên ngoài thì tem phải được dán vào chai trước khi được đóng màng bóng kính phủ bên ngoài. Tem rượu được dán vắt qua nơi rượu có thể được lấy ra trên bao bì chứa sản phẩm rượu đảm bảo khi mở nắp thì tem sẽ rách và không thể sử dụng lại.

Theo quy định tại Thông tư số 23/2021/TT-BTC, Tổng cục Hải quan thực hiện in, phát hành tem điện tử thuốc lá nhập khẩu, tem rượu điện tử nhập khẩu và thực hiện bán tem điện tử cho các doanh nghiệp, tổ chức được phép nhập khẩu sản phẩm thuốc lá, sản phẩm rượu hoặc được mua hàng tịch thu, bán đấu giá của cơ quan có thẩm quyền theo quy định.

Tổng cục Thuế thực hiện in, phát hành tem điện tử thuốc lá sản xuất để tiêu thụ trong nước, tem điện tử rượu sản xuất để tiêu thụ trong nước và thực hiện bán tem điện tử cho các tổ chức, cá nhân có giấy phép sản xuất theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc nhập khẩu sản phẩm rượu, sản phẩm thuốc lá hoàn toàn chịu trách nhiệm về quản lý, sử dụng, truyền các dữ liệu thông tin tem điện tử về cơ quan quản lý theo quy định.

Thông tư số 23/2021/TT-BTC cũng quy định, doanh nghiệp, tổ chức nhập khẩu rượu, sản phẩm thuốc lá chịu trách nhiệm lập, đăng ký kế hoạch sử dụng tem điện tử trên Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan trước ngày 30/4 của năm liền trước năm kế hoạch phù hợp với nhu cầu sử dụng tem điện tử của doanh nghiệp, tổ chức.

Tổng cục Hải quan chịu trách nhiệm in, cấp tem điện tử cho Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố; Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố cấp tem điện tử cho Chi cục Hải quan trực thuộc có liên quan. Chi cục Hải quan thực hiện bán tem điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức đã đăng ký nhu cầu mua tem.

Anh Nguyễn Nho Bắc (Hoàng Mai, Hà Nội) cho hay: “Chủ trương dán tem điện tử đối với mặt hàng rượu, bia và thuốc lá là cần thiết, góp phần quan trọng trong công tác chống hàng giả, hàng lậu và giúp người tiêu dùng có thể dễ dàng truy xuất nguồn gốc xuất xứ. Nếu sử dụng tem điện tử thì người tiêu dùng có thể nhận biết bằng mắt thường và tra cứu được các thông tin, dữ liệu sản xuất.

Đây là một trong những thuận lợi cho cả người tiêu dùng lẫn cơ quan chức năng trong việc đánh giá sản phẩm. Tôi nghĩ rằng, dán tem điện tử chính là một trong những biện pháp bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ hàng chính hãng một cách thiết thực nhất”.

Điều cần lưu ý, dù Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25/5/2021 đối với các sản phẩm sản xuất và nhập khẩu mới, còn các mặt hàng đã dán tem như hiện hành sẽ có lộ trình thực hiện từ 1/7/2022.

Doanh nghiệp nói gì?

Theo đại diện Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, việc triển khai dán tem điện tử là cần thiết nhằm cải thiện công tác quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin để đảm bảo tính minh bạch thông tin của hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như rượu và thuốc lá. Nỗ lực này cũng sẽ góp phần giúp bảo vệ các sản phẩm chính hãng, hạn chế hàng giả, hàng lậu.

Tuy nhiên đại diện doanh nghiệp này cho biết, để triển khai hiệu quả các cơ quan chức năng nên cân nhắc tránh làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và phát sinh chi phí do các đơn vị sản xuất... Đồng thời, thay vào vị trí mã vạch 2 chiều (2D) bằng mã QRCode - mã xác thực để phục vụ công tác quản lý, chống hàng giả và giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam cũng đề nghị tiếp tục duy trì chế độ cấp tem miễn phí như hiện nay. Lý do mà đại diện Tổng Công ty thuốc lá Việt Nam đưa ra là do tem thuốc lá dạng mã vạch 2 chiều (2D) như hiện nay hay tem điện tử (tem có mã xác thực) như Thông tư đều là công cụ quản lý, kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước… Bên cạnh đó, đơn vị này cũng đề nghị xem xét có lộ trình chuyển đổi phù hợp trước khi áp dụng, cùng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khi thực hiện chuyển đổi sang sử dụng tem điện tử (tem có mã xác thực)…/.