Động lực mới để Hà Nội phát triển xứng tầm

Diện mạo Thủ đô ngày khang trang, hiện đại

Theo dự thảo Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW, việc triển khai Nghị quyết của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Hà Nội đã đạt được 6 kết quả nổi bật. Trong đó, kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa của Thủ đô tiếp tục được hoàn thiện và phát triển. Kinh tế duy trì tăng trưởng khá; giai đoạn 2011-2020 tăng 6,83%/năm, bằng 1,15 lần cả nước.

Thu ngân sách liên tục tăng và vượt dự toán. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Mô hình tăng trưởng chuyển dần sang chiều sâu. Môi trường đầu tư, kinh doanh được cải thiện; đẩy mạnh huy động và sử dụng các nguồn lực đầu tư xã hội cho phát triển. Kinh tế tư nhân phát triển mạnh. Xây dựng nông thôn mới đạt kết quả nổi bật.

Hà Nội đã phát triển sẽ còn phát triển hơn để xứng tầm Thủ đô của đất nước.

Công tác lập quy hoạch, quản lý quy hoạch và phát triển đô thị được chú trọng, tạo chuyển biến tích cực. Diện mạo Thủ đô có nhiều thay đổi, ngày càng sáng, xanh, sạch đẹp, khang trang, văn minh, hiện đại hơn. Sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục và đào tạo; khoa học và công nghệ, y tế, công tác dân tộc, tôn giáo, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người dân đạt được nhiều kết quả quan trọng. An sinh xã hội được bảo đảm, phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống của người dân Thủ đô được cải thiện. Năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo là 4,5% thì năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm còn 0,21%.

Quốc phòng, an ninh tiếp tục được củng cố; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế được mở rộng, góp phần nâng cao vai trò, vị thế, uy tín của Thủ đô cả ở trong nước và trên trường quốc tế. Công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị được quan tâm, tập trung triển khai quyết liệt, có hiệu quả; công tác củng cố cơ sở đảng yếu kém, giải quyết những vấn đề phức tạp về an ninh chính trị, an ninh nông thôn, trật tự, an toàn xã hội có nhiều cố gắng. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên từng bước được nâng lên.

Tuy nhiên, Dự thảo Báo cáo cũng chỉ rõ 5 hạn chế, yếu kém và 5 nguyên nhân. Trong đó nêu rõ, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết, tiềm năng, lợi thế của Thủ đô, cũng như mọi nguồn lực huy động cho phát triển chưa được sử dụng hiệu quả để tạo ra đột phá lớn. Một số mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng chưa hoàn thành; nhất là mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa; chưa tận dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội và Luật Thủ đô; chưa thể hiện rõ vai trò là trung tâm, động lực phát triển vùng và cả nước. Năng lực cạnh tranh, vị thế của Hà Nội trong khu vực và thế giới còn khiêm tốn...

Phát huy vai trò là nơi hội tụ các nguồn lực

Trên cơ sở đó, trong phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Dự thảo Báo cáo nêu rõ 5 quan điểm chỉ đạo; qua đó xác định phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô phải bám sát Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cả nước, quy hoạch phát triển vùng, quy hoạch ngành quốc gia và tiến trình mở rộng hợp tác, đẩy mạnh hội nhập quốc tế; phát huy vai trò của Thủ đô thực sự là nơi hội tụ các nguồn lực, là động lực dẫn dắt, đi đầu trong phát triển kinh tế - xã hội, tạo hiệu ứng lan tỏa, liên kết vùng và cả nước.

Đồng thời đổi mới mạnh mẽ tư duy và phương thức quản trị, vận hành thành phố thông minh, hiện đại phù hợp với xu thế phát triển kinh tế số và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Việc hoàn thiện Luật Thủ đô và các thể chế, cơ chế, chính sách có tính chất đặc thù, vượt trội, phù hợp với vị trí, vai trò đặc biệt và tiềm năng, thế mạnh của Hà Nội để tạo động lực, nguồn lực phát triển Thủ đô.

Về mục tiêu, Dự thảo Báo cáo nêu 2 mốc thời gian đến năm 2030 và 2045 và có nội dung như trong Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2020-2025) Đảng bộ thành phố. Cụ thể: Đến năm 2030, Hà Nội trở thành thành phố “Xanh - Văn hiến - Thông minh - Hiện đại”; phát triển năng động, hiệu quả, có sức cạnh tranh khu vực và quốc tế; hoàn thành công nghiệp hóa Thủ đô; GRDP trung bình giai đoạn 2026-2030 tăng 8-8,5%; GRDP/người đạt 12.000-13.000 USD và nỗ lực, phấn đấu đến năm 2030 thực hiện đạt các chỉ tiêu kinh tế đã đề ra. Đến năm 2045, Hà Nội có chất lượng cuộc sống cao; kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển toàn diện, bền vững; là thành phố kết nối toàn cầu, có sức cạnh tranh quốc tế; GRDP/người đạt trên 36.000 USD.

Để thực hiện mục tiêu trên, Thành ủy Hà Nội xác định 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong Dự thảo Báo cáo. Đáng chú ý, Thành phố sẽ tập trung nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch; nhất là Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Nghiên cứu tăng diện tích phát triển đô thị lên 40%; xây dựng mô hình thành phố (đô thị loại II) thuộc Thủ đô tại khu vực phía Bắc và phía Tây (vùng Đông Anh, Sóc Sơn, Mê Linh và vùng Hòa Lạc, Xuân Mai); xây dựng thành phố thông minh trên cơ sở phát triển khu vực hai bên đường Nhật Tân - Nội Bài trở thành trung tâm hội nhập quốc tế của cả nước, khu vực và thế giới.

Hà Nội cũng sẽ phát triển hệ thống giao thông đồng bộ; hoàn thành xây dựng các tuyến quốc lộ, đường cao tốc, đường xuyên tâm, đường tỉnh lộ, đường vành đai kết nối đô thị trung tâm với các đô thị vệ tinh, kết nối nội vùng và liên vùng; hiện đại hóa các tuyến đường trục giao thông chính; đẩy nhanh tiến độ các dự án đường sắt đô thị.

Đặc biệt, Thành phố phấn đấu hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng đường Vành đai 4 và xây dựng đường Vành đai 5 trước năm 2026; mở rộng, nâng cấp Sân bay quốc tế Nội Bài và nghiên cứu, xây dựng thêm 1 sân bay quốc tế đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô. Hà Nội cũng sẽ chú trọng hình thành một số cực tăng trưởng; từng bước tạo ra chùm đô thị, các đô thị vệ tinh, mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông (TOD) làm đối trọng giảm tải đi đôi với quản lý chặt chẽ việc phát triển nhà ở cao tầng và gia tăng dân số tại đô thị trung tâm. Phấn đấu đến năm 2025 có 3-5 huyện và đến năm 2030 có thêm 1-2 huyện phát triển thành quận./.

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm: Nguyện vọng của nhân dân Thủ đô Trao đổi với báo Lao động Thủ đô, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội cho rằng, trước hết cần khẳng định Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến sự phát triển của Thủ đô Hà Nội. Hà Nội là một trong những địa phương đầu tiên có Nghị quyết riêng của Bộ Chính trị. Giai đoạn 2001-2010 là Nghị quyết 15-NQ/TW, sau đó có Nghị quyết 11 cho giai đoạn 2011-2020. Qua đó cho thấy, Bộ Chính trị đã có định hướng rất cụ thể cho Hà Nội phát triển và điều đó được thể chế hóa qua Pháp lệnh về Thủ đô, rồi đến Luật Thủ đô 2013. Bây giờ Hà Nội đang thực hiện tổng kết 10 năm thực hiện Luật Thủ đô, thấy cần phải có những cơ chế, đặc thù mới và để định hướng những cơ chế đặc thù này, Hà Nội đã chủ động tổng kết lại 10 năm thực hiện Nghị quyết 11 của Bộ Chính trị… tất cả đều kỳ vọng về sự phát triển đột phá trong giai đoạn mới (2021-2030), điều đó rất cần định hướng của Bộ Chính trị thông qua Nghị quyết mới. Do đó, việc ban hành Nghị quyết mới không chỉ thể hiện sự quan tâm, chỉ đạo, định hướng của Bộ Chính trị mà nó còn là mong muốn, nguyện vọng của nhân dân Thủ đô,... nhất là các chuyên ngành kinh tế - xã hội rất mong có định hướng mới để thực hiện bước đột phá mới. Trong đó đặc biệt là thực hiện quy hoạch phát triển Hà Nội 2021-2030; đồng thời vạch ra một chiến lược phát triển đô thị mới cho Hà Nội. Điều quan trọng nhất, với nghị quyết mới của Bộ Chính trị, sẽ có đủ căn cứ để điều chỉnh Luật Thủ đô, có những chính sách đặc thù, để tạo điều kiện cho Hà Nội phát triển. TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm bày tỏ mong muốn, Nghị quyết mới sẽ định vị được mục tiêu và định hướng cụ thể cho Thủ đô Hà Nội phát triển. Trong đó, Hà Nội làm thế nào để trở thành tỉnh, thành phố đầu tiên cơ bản thực hiện được mục tiêu công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Đặc biệt, vừa rồi Hà Nội đã tham gia vào mạng lưới sáng tạo, điều này sẽ tạo thuận lợi để cho Hà Nội phát huy giá trị của mình, phấn đấu trở thành thành phố thông minh, xanh và phát triển bền vững. Theo TS Đào Ngọc Nghiêm, sự phát triển của Thủ đô Hà Nội đã vươn lên trong phát triển kinh tế - xã hội. Hà Nội hiện là một trung tâm kinh tế lớn, đóng góp gần 20% GDP của cả nước. Từ đó có thể thấy vai trò rất quan trọng của Hà Nội đối với việc hoàn thành các mục tiêu chung của cả nước. Do đó, rất cần phải có cơ chế đặc thù để Hà Nội vươn tầm trong giai đoạn tới, cũng là đóng góp vào sự phát triển chung của cả nước. Về những cơ chế cụ thể, TS Đào Ngọc Nghiêm cho rằng, trước hết cần khẳng định vai trò, vị thế của Hà Nội với với vùng. Trong những năm vừa qua, Hà Nội được xác định là động lực phát triển của vùng, đặc biệt là Vùng Thủ đô. Tuy nhiên quá trình thực hiện vẫn còn những tồn tại, lần này hy vọng với Nghị quyết mới của Bộ Chính trị sẽ tạo điều kiện để Hà Nội có mối liên kết tốt với các tỉnh trong vùng, không những phát huy được động lực vùng mà còn thúc đẩy các tỉnh trong vùng phát triển. Hà Nội vì cả nước, cả nước vì Hà Nội để tạo vị thế xứng tầm với Thủ đô. Theo TS Đào Ngọc Nghiêm, thực tế Hà Nội đang rất chủ động trong triển khai các công việc. Nổi bật là Thành phố đang khẩn trương hoàn thiện quy hoạch Thủ đô 2021-2030. Khi hoàn thành, đây sẽ là quy hoạch tích hợp của nhiều ngành. Bên cạnh đó, Thành phố cũng đang tiến hành lập quy hoạch cho 30 quận, huyện, thị xã; đồng thời điều chỉnh quy hoạch chung. Thời gian tới, Hà Nội cần bám sát các định hướng của Bộ Chính trị, để xây dựng các mô hình phát triển mới, không chỉ mở rộng đô thị trung tâm đưa mấy huyện thành quận mà sẽ còn ứng dụng những mô hình như thành phố trong thành phố… ----------------------------------- TS Nguyễn Minh Phong: Phân cấp cho Hà Nội ở mức cao nhất có thể Chia sẻ về nội dung này, TS Nguyễn Minh Phong – chuyên gia kinh tế đánh giá, Hà Nội đã rất chủ động trong việc thực hiện tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW. Từ đó làm cơ sở quan trọng để Nghị quyết mới của Bộ Chính trị nhận diện và đưa ra những chính sách mới, giải tỏa những vướng mắc mà Thủ đô Hà Nội đang và sẽ gặp phải trong thời gian tới. TS Nguyễn Minh Phong bày tỏ hy vọng, Nghị quyết lần này ban hành sẽ cho phép các cơ chế đặc thù về tài chính, quy hoạch. Như việc các quy hoạch Vùng Thủ đô phải gắn với quy hoạch Thủ đô, nằm trong khả năng phân cấp cho thành phố Hà Nội ở mức cao nhất có thể. Bên cạnh đó, cơ chế tài chính cho Thủ đô cũng cần phải có chính sách đặc thù, đặc biệt là liên quan đến đầu tư cho phát triển hạ tầng…/.

Hoàng Phúc