Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để tạo động lực phát triển bền vững

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, thời gian qua, ngành nông nghiệp Thủ đô đã tập trung tháo gỡ nhiều điểm nghẽn, nút thắt nhằm thúc đẩy phát triển và cơ cấu lại ngành. Điển hình như: Tổ chức lại sản xuất theo chuỗi và cơ cấu lại sản xuất theo 3 trục sản phẩm chủ lực; tập trung phát triển công nghiệp chế biến và mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản; nâng cao năng lực, hiệu quả phòng chống dịch bệnh xuyên biên giới và hạn chế tác động do thiên tai gây ra.

Trong đó, Thành phố tiếp tục hoàn thiện và tổ chức thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách, thu hút nguồn lực xã hội đầu tư vào nông nghiệp thông minh nhằm nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Hiện nay, phát triển nông nghiệp thông minh gắn với ứng phó linh hoạt, hiệu quả với biến đổi khí hậu, dịch bệnh toàn cầu và những thách thức thời đại là xu hướng tất yếu của thế giới và Việt Nam.

Việc phát triển một nền nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao sẽ góp phần tạo động lực nội tại hướng đến sự phát triển bền vững của Thủ đô (Ảnh: Mai Quý)

Trên địa bàn Thành phố hiện có 164 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (105 mô hình trong lĩnh vực trồng trọt, 39 mô hình về chăn nuôi, 15 mô hình về thủy sản và 01 mô hình kết hợp trọt và chăn nuôi). Trong đó công nghệ, thiết bị lựa chọn ứng dụng chủ yếu là thông minh trong việc quản lý, điều khiển môi trường nuôi trồng giúp giảm nhân công lao động, tăng chất lượng và sản lượng nông sản.

Cụ thể, trong trồng trọt đã ứng dụng xây dựng nhà màng, nhà lưới có hệ thống tự động hóa trong điều khiển hệ thống tưới, bón phân, điều chỉnh độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng; hệ thống giám sát có thể phân tích đất đai, dự báo năng suất, phát hiện sâu bệnh, dịch hại; ứng dụng công nghệ kết nối vạn vật IoT, công nghệ canh tác không sử dụng đất, công nghệ Blockchain truy xuất nguồn gốc…

Trong chăn nuôi đã áp dụng hình thức chăn nuôi trong chuồng kín, có hệ thống làm mát giúp ổn định nhiệt độ, độ ẩm, chuồng nuôi, dây chuyền cho ăn tự động, uống nước tự động, công nghệ thụ tinh nhân tạo, tinh phân ly giới tính. Trong thủy sản đã ứng dụng công nghệ sông trong ao, sử dụng chế phẩm sinh học và máy tạo oxy tự động, công nghệ biofloc.

Thành phố Hà Nội đã đẩy mạnh triển khai các mô hình ứng dụng công nghệ cao, công nghệ và thiết bị thông minh ở hầu hết các quận, huyện còn sản xuất nông nghiệp. Giá trị sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao hiện nay chiếm khoảng 35% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn thành phố.

Tuy nhiên, theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường, số lượng mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và vị thế vốn có của Thành phố. Nhất là mô hình khu công nghiệp phục vụ nông nghiệp thông minh; mô hình trang trại, gia trại, hợp tác xã, làng nghề “nông nghiệp số” quy mô lớn được ứng dụng đồng bộ các giải pháp công nghệ thông minh theo chuỗi giá trị từ khâu nghiên cứu chọn tạo giống, tổ chức sản xuất, nuôi trồng, chế biên, bảo quản và tiêu thụ…

Đánh giá về tiềm năng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Thủ đô, Tiến sĩ Lê Thành Ý (Hội Khoa học phát triển nông thôn Việt Nam) cho rằng, với diện tích đất nông, lâm, thủy sản lên đến hơn 188.601 ha, Hà Nội là địa phương có tiềm năng sản xuất nông nghiệp lớn nhất so với các tỉnh ở vùng đồng bằng sông Hồng. Cạnh đó, Hà Nội là nơi hội tụ đầy đủ điều kiện kinh tế - xã hội để phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao bởi ở đây có nhiều viện nghiên cứu đầu ngành, các chuyên gia kinh tế và nông nghiệp hàng đầu, các doanh nghiệp có tiềm lực đầu tư.

“Chính vì thế, nông nghiệp Thủ đô cần mở rộng hoạt động nghiên cứu nhằm tạo ra các loại vật tư và máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, sau thu hoạch và chế biến, bảo quản. Cùng với những hoạt động này, phải coi trọng việc nhập khẩu công nghệ và thiết bị trong nước chưa làm được trên cơ sở, nghiên cứu thử nghiệm, thích nghi và làm chủ được công nghệ nhập từ bên ngoài”, Tiến sĩ Lê Thành Ý nhấn mạnh.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Văn Đông (Viện Nghiên cứu Rau quả Trung ương) đánh giá, trên địa bàn thành phố Hà Nội đã phát triển nhiều vùng chuyên canh sản xuất nông sản hàng hoá đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ở đô thị và xuất khẩu. Tuy nhiên, nông nghiệp của Thủ đô còn đối mặt với không ít những khó khăn, thách thức. Đó là đô thị hoá nhanh đã ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn, người nông dân mất đất canh tác cùng với thiếu việc làm, các vấn đề ô nhiễm môi trường phát sinh, suy thoái tài nguyên phát sinh.

Trong bối cảnh đó, phát triển nền nông nghiệp thông minh, mang tính sinh thái, bền vững, xây dựng nông thôn mới phù hợp với đặc thù của Hà Nội là định hướng quan trọng. Để phát triển thành công, nông nghiệp đô thị cần phải gắn với việc phát triển hệ sinh thái, từ đó sẽ góp phần tạo mỹ quan đô thị, tạo nét văn hóa đô thị và cải thiện môi trường sinh thái theo hướng xanh - sạch - đẹp, hài hòa giữa thiên nhiên với con người.

Mai Quý