Bài 1: Hệ thống hạ tầng với những bước tiến đột phá

Những năm qua, diện mạo Hà Nội ngày càng thay đổi. Hàng loạt khu đô thị mới văn minh, hiện đại ra đời từ những khu phố cũ, đồng ruộng sình lầy. Giao thông đô thị cũng được cải thiện từng bước. Tại các miền ngoại thành xa, đường mở đến đâu thì sự phát triển kinh tế được rộng rãi, thông thuận đến đó.

Đại lộ Thăng Long lối dẫn đến Khu công nghệ cao Hòa Lạc một trong những con đường hiện đại của Thủ đô. Đến thời điểm hiện tại, ngoại trừ quốc lộ 6 nối Hà Nội với Hòa Bình và các tỉnh Tây Bắc còn lại những cửa ngõ vào Thủ đô đều là những đường cao tốc hiện đại (Ảnh: M.P)

Những đổi thay sau ngày sáp nhập

Con đường được bê tông hóa khang trang, rộng đẹp dẫn tôi về với xã Khánh Thượng (huyện Ba Vì). Nhìn trên bản đồ, Khánh Thượng là một trong những địa phương nằm cách xa trung tâm Hà Nội nhất, ước tính khoảng cách lên đến gần 100 cây số.

Theo những người dân địa phương, thời chưa hợp nhất về với Thủ đô, kinh tế nhìn chung ở cụm từ “khó khăn”. Một cán bộ địa phương, khi được hỏi thì khái lược với tôi rằng, quãng trước năm 2008, điện - đường - trường - trạm nơi đây chưa hoàn chỉnh nên người dân còn quá vất vả.

Nhưng từ khi Hà Nội mở rộng địa giới hành chính, đồng bào nơi đây đã được quan tâm hơn, từ chế độ cho cán bộ đến các chính sách cho đồng bào nghèo. Đặc biệt, sự nghiệp giáo dục luôn được các cấp ủy đảng, chính quyền và các ban ngành đoàn thể quan tâm chỉ đạo thường xuyên, các nhà trường đổi mới công tác quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục và thực hiện đúng chương trình dạy và học, các kỳ thi của giáo viên và học sinh được tổ chức đúng theo kế hoạch đã đề ra. Vì vậy, hàng năm chất lượng giáo dục được nâng cao, tỷ lệ học sinh chuyển lớp và chuyển cấp đạt cao.

Các tuyến đường trên cao góp phần giải quyết bài toán giao thông nội đô (Ảnh: M.Phương)

So với xã Khánh Thượng, điều kiện sản xuất của người dân xã Yên Trung (huyện Thạch Thất) cũng khó khăn không kém. Mảnh đất này từng là một phần của huyện miền núi Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình). Đối chiếu tổng thể ở huyện Thạch Thất, được biết, trước khi hợp nhất, toàn huyện Thạch Thất có diện tích đất tự nhiên là 13.183,67ha, với 20 đơn vị hành chính, dân số 164.886 người. Sau hợp nhất, huyện Thạch Thất có thêm 3 xã: Tiến Xuân, Yên Trung, Yên Bình (huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình), đến nay, toàn huyện có tổng diện tích đất tự nhiên là 18.459 ha, với 23 đơn vị hành chính, dân số 225.955 người (dân tộc Mường chiếm 5,2% dân số toàn huyện).

Về Thủ đô, cuộc sống người dân nơi từng là một phần của Hòa Bình nay đã đổi khác. Nếu như ở thời điểm mới về với Thủ đô, phần lớn đồng bào nơi đây vẫn loay hoay với “trồng cây gì, nuôi con gì”, thì nay sau 15 năm thực hiện Nghị quyết số 15/2008/QH12 của Quốc hội về điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội những sự “chuyển mình” đã được thể hiện rõ nét.

Hạ tầng giao thông của Hà Nội được chú trọng phát triển, góp phần tăng tính liên kết, kéo gần khoảng cách giữa nội thành và ngoại thành (Ảnh Đinh Luyện)

Trao đổi với Lao động Thủ đô, ông Nguyễn Trung Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Yên Trung cho biết, tách ra từ Hòa Bình, Yên Trung về Thạch Thất của Hà Nội đã có những bước chuyển hết sức mạnh mẽ. Dễ thấy nhất là hạ tầng giao thông, điện, đường, trường, trạm hiện đã được mở mang, bê tông hóa 95%. Xã Yên Trung cũng đạt danh hiệu nông thôn mới từ năm 2016.

Bên cạnh niềm vui từ hạ tầng giao thông được đồng bộ, ông Nguyễn Trung Hiếu cho rằng đây cũng là đòn bẩy giúp kinh tế địa phương được thông thuận, điều kiện kinh tế của người dân có chuyển biến.

Cụ thể, theo Bí thư Đảng ủy xã Yên Trung, nếu như thời điểm năm 2008, thu nhập bình quân/người ở Yên Trung chỉ đạt dưới 30 triệu đồng/người/năm thì nay đạt 65 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 1%, năm 2023 này, Yên Trung phấn đấu không còn hộ nghèo.

Tương tự, xã Tiến Xuân (huyện Thạch Thất) cũng có xuất phát điểm là một trong những địa phương từng gặp nhiều khó khăn trước khi sáp nhập. Thế nhưng, Tiến Xuân hôm nay đã khác xưa. Chẳng khó để thấy đó là điện, đường, trường, trạm, nhà văn hóa... được đầu tư đồng bộ và khang trang.

Phó Chủ tịch xã Tiến Xuân Nguyễn Văn Nghĩa cho biết, Tiến Xuân hôm nay đã có những đổi thay tích cực, xã được Thành phố, huyện đầu tư, nâng cấp đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng, hiện đời sống kinh tế - xã hội của người dân tiếp tục được cải thiện.

Hiện, Tiến Xuân đã có hộ dân đầu tư mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; nhiều hộ chăn nuôi quy mô trang trại; phát triển nghề trồng rừng (trên núi cao), trồng cây ăn quả (dưới chân núi); đa số lao động trẻ có việc làm tại các công ty, doanh nghiệp trong vùng...

Vùng ven Hà Nội đẹp lên mỗi ngày

Hà Nội đang từng ngày đổi khác. Về những vùng ven của Thủ đô, tất thảy mọi người đều dễ dàng cảm nhận được sự khác biệt và đổi thay theo chiều hướng tích cực. Sự phát triển mang tính bứt phá của ngoại thành đã xoá nhoà dần đi những hình ảnh khó khăn của những vùng nông thôn, miền núi với trung tâm Thủ đô.

Các trục giao thông được quy hoạch bài bản, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương. (Ảnh Đinh Luyện)

Để Thủ đô có thêm dư địa phát triển việc xây dựng và phát triển đồng bộ giao thông giữa các vùng, các khu vực vệ tinh theo đúng quy hoạch… là điều tất yếu. Thực tế, “bức tranh” giao thông Thủ đô sau 15 năm nhìn lại đã có nhiều “gam màu” tươi sáng.

Đó là hàng loạt dự án giao thông lớn nhỏ được thực hiện kết nối trung tâm với các vùng ngoại vi. Nhiều tuyến cao tốc quan trọng kết nối vùng, lấy Thủ đô làm trung tâm đã hoàn thành, đưa vào khai thác như: Hà Nội - Lào Cai; Hà Nội - Hải Phòng; Pháp Vân - Cầu Giẽ... thúc đẩy giao thương, văn hóa, góp phần khẳng định vị thế và sự phát triển ổn định, bền vững của Thủ đô. Trong khu vực nội đô, nhiều tuyến đường như: Vành đai 1, Vành đai 2 và một số đoạn tuyến của Vành đai 2,5 cùng Vành đai 3 và 3,5, khởi công Vành đai 4 Vùng Thủ đô... được tích cực triển khai.

Có đường xá, hệ thống phương tiện vận tải phải đồng bộ đóng vai trò hết sức quan trọng. Với lĩnh vực vận tải hành khách công cộng, theo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Hà Nội, thời gian qua mạng lưới xe buýt Hà Nội tiếp tục được phát triển, điều chỉnh hợp lý hóa để phục vụ tốt hơn nhu cầu đi lại của người dân. Cụ thể, mạng lưới vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn Thành phố gồm 154 tuyến (trong đó 132 tuyến buýt trợ giá, 8 tuyến buýt không trợ giá, 12 tuyến buýt kế cận và 2 tuyến City tour).

Đáng chú ý, mạng lưới xe buýt hiện đã tiếp cận 30/30 quận, huyện, thị xã đạt 100%; 512/579 số xã, phường thị trấn, đạt 88,4%; 65/75 bệnh viện đạt 87%; 192/286 các trường đại học, cao đẳng, trung học phổ thông đạt 67%; 27/27 các khu công nghiệp lớn đạt 100%; 33/37 các khu đô thị đạt 89,2%; 23/24 làng nghề đạt 95,8%; 23/25 khu di tích lịch sử văn hoá khu du lịch đạt 92%; Xe buýt cũng kết nối với 7 tỉnh thành lân cận như: Hưng Yên, Hà Nam, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Hòa Bình, Vĩnh Phúc. Qua đánh giá, sản lượng vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt năm 2022 đạt 340 triệu lượt hành khách, trong đó buýt trợ giá đạt 334 triệu lượt.

Hệ thống đường sắt đô thị cũng là một trong những trụ cột trong bức tranh giao thông Thủ đô (Ảnh MP)

“Đường mở tới đâu, đô thị theo tới đó”, sự phát triển vượt bậc của hạ tầng giao thông đã mang lại sự khởi sắc cho bộ mặt đô thị, tình trạng ùn tắc giao thông cũng được cải thiện đáng kể. Hình ảnh Hà Nội xưa với 36 phố phường, 5 cửa ô được thay thế bằng hình ảnh của những tuyến cao tốc, đại lộ thênh thang; những cây cầu vươn mình mạnh mẽ vắt qua sông Hồng. Từ chỗ chỉ có cây cầu di sản Long Biên được xây dựng từ thời Pháp, cầu Chương Dương và Thăng Long được khánh thành năm 1985, đến nay, Hà Nội đã có thêm nhiều cây cầu lớn, như Thanh Trì, Vĩnh Tuy, Nhật Tân, Đông Trù, Vĩnh Thịnh.

Nhờ giao thông phát triển, những vùng đất ven đô hoang vắng trước đây đã chuyển mình mạnh mẽ, tiêu biểu như trục cao tốc Láng - Hòa Lạc sau khi đưa vào khai thác kéo theo hàng loạt khu nhà cao tầng đua nhau mọc lên hai bên đường.

Rõ ràng, dưới sự lãnh đạo của Thành ủy, quản lý, điều hành của chính quyền, sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội và các tầng lớp nhân dân Thủ đô công cuộc xây dựng, nâng cao đời sống người dân đã và đang có những bước chuyển mạnh. Tin tưởng rằng, trong tương lai không xa, bằng sự quyết tâm không ngừng nghỉ, Hà Nội sẽ trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng Thủ đô và cả nước.

(Còn tiếp)

Đinh Luyện