Hoạt động Công đoàn thường bị cho là cứng nhắc và lặp lại. Nhưng từ đầu năm đến nay, các cấp Công đoàn Thủ đô đã chủ động triển khai nhiều giải pháp, cách làm có tính đột phá, sáng tạo nâng cao chất lượng hoạt động, tham gia rất hiệu quả vào công tác phòng, chống dịch bệnh, đồng thời thực hiện tốt công tác phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở. Những sáng tạo này như luồng gió mới khiến hoạt động Công đoàn sôi nổi, trách nhiệm, thể hiện rõ vai trò của Công đoàn.

Theo số liệu thống kê của Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội, đợt dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 4 đã khiến trên 1.000 doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố phải tạm dừng hoạt động, gần 48.000 công nhân lao động bị thiếu việc làm, mất việc làm.

Báo cáo tại hội nghị đánh giá kết quả 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2021 thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU về “Tăng cường công tác xây dựng Đảng và các đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội” giai đoạn 2020-2025, đồng chí Nguyễn Phi Thường - Đại biểu Quốc hội khoá XV, Ủy viên Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội cho biết, mặc dù dịch Covid-19 đã và đang tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, khiến đời sống, việc làm của hàng chục nghìn người lao động bị ảnh hưởng, song với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, sự nỗ lực cố gắng của các cấp Công đoàn Thủ đô, công tác phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở trong 6 tháng đầu năm đã đạt được kết quả đáng ghi nhận.

Từ đầu năm đến nay, các cấp Công đoàn Thủ đô đã thành lập được 199/300 Công đoàn cơ sở doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước (đạt 66,33%) và phát triển 13.294/20.000 đoàn viên (đạt 66,47%) theo kế hoạch Thành phố giao. Dù chịu nhiều khó khăn do dịch bệnh, nhưng một số quận, huyện đã triển khai hiệu quả công tác phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở như: Hai Bà Trưng, Tây Hồ, Nam Từ Liêm…

Theo Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội Nguyễn Phi Thường, Việt Nam đang hội nhập và thực thi nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định Thương mại Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), giữa Việt Nam và Vương quốc Anh (UKVFTA), Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA)… với những cam kết quốc tế. Đáng chú ý trong đó có Công ước 98 về Quyền tổ chức và thương lượng tập thể và sắp tới sẽ ký Công ước 87 về tự do Hiệp hội và bảo vệ quyền được tổ chức.

Bộ luật Lao động năm 2019 có hiệu lực từ 1/1/2021 cũng mở hơn đối với tổ chức đại diện của người lao động trong doanh nghiệp. Dù sẽ có rất nhiều đổi mới theo những cam kết quốc tế nhưng có thể khẳng định rằng Công đoàn vẫn là tổ chức duy nhất chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động một cách tin cậy và tốt nhất. Vì vậy, rất cần sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương đối với công tác phát triển tổ chức Công đoàn và công tác quản lý các tổ chức đại diện cho người lao động tại doanh nghiệp.

Từ thực tế nêu trên, Liên đoàn Lao động Thành phố xác định việc phát triển đoàn viên và thành lập Công đoàn cơ sở là thách thức sống còn của tổ chức Công đoàn. Để vượt qua thách thức này, Liên đoàn Lao động Thành phố đã đề ra 10 nhiệm vụ trọng điểm và thành lập 10 Tổ công tác chỉ đạo triển khai, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng điểm.

Với những quyết tâm cao của đội ngũ cán bộ Công đoàn, đã có nhiều nội dung, giải pháp mang tính đột phá, sáng tạo thai nghén và đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả. Trong thời gian rất ngắn, Liên đoàn Lao động Thành phố đã thông qua 04 Đề án thí điểm và triển khai thực hiện. Đề án thí điểm “Xây dựng, phát hành Bản tin sinh hoạt Công đoàn cơ sở” trong tháng 5/2021 đã phát hành 10.000 cuốn đến các cấp Công đoàn trên địa bàn Thành phố, xây dựng thành cẩm nang trao đổi kinh nghiệm sinh hoạt Công đoàn hướng về cơ sở.

Đề án thí điểm về “Hỗ trợ, khuyến khích phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở ngoài khu vực Nhà nước có từ 25 đoàn viên trở lên, giai đoạn 2021-2022”, ngoài hỗ trợ kinh phí từ Thành ủy, Liên đoàn Lao động Thành phố xây dựng cơ chế hỗ trợ tập thể Công đoàn cơ sở thành lập mới 5.000.000 đồng; cán bộ Công đoàn cấp trên cơ sở trực tiếp vận động, phát triển được hỗ trợ 1.000.000 đồng. Cơ chế này nhằm tạo đòn bẩy, động lực và khích lệ các cá nhân, tập thể tích cực tham gia công tác phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở.

Nhằm tăng cường chức năng cốt lõi của tổ chức Công đoàn là đại diện, bảo vệ đoàn viên, người lao động, Liên đoàn Lao động Thành phố đã triển khai Đề án thí điểm về “Nâng cao hoạt động đối thoại, thương lượng, ký kết Thỏa ước lao động tập thể trong các doanh nghiệp”, kèm theo quy chế hỗ trợ, mức hỗ trợ 8.500.000 đồng/01 bản Thỏa ước lao động tập thể loại A; 6.000.000 đồng/01 bản Thỏa ước lao động tập thể loại B. Xác định yếu tố con người rất quan trọng trong mọi thành công, Liên đoàn Lao động Thành phố cũng dành nguồn lực để thực hiện Đề án thí điểm “Đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ Chủ tịch Công đoàn cơ sở ngoài khu vực Nhà nước thành phố Hà Nội, giai đoạn 2021-2022”.

Đồng thời, Liên đoàn Lao động Thành phố đang triển khai các bước xây dựng để sắp tới thông qua 02 Nghị quyết chuyên đề để thực hiện các nhiệm vụ cốt lõi của tổ chức Công đoàn Thủ đô trong tình hình mới. Đó là Nghị quyết “Phát triển và nâng cao chất lượng hoạt động Công đoàn cơ sở doanh nghiệp khu vực ngoài Nhà nước” và Nghị quyết “Công tác cán bộ Công đoàn Thủ đô trong tình hình mới” với các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể phù hợp với thực tiễn.

Bên cạnh đó, Liên đoàn Lao động Thành phố đã ký kết Chương trình phối hợp với Ủy ban nhân dân Thành phố và với 7 Sở, ngành. Qua đó, thực hiện khảo sát để ban hành sát các chỉ tiêu, giao cho các Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở thực hiện nhiệm vụ phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở. Liên đoàn Lao động Thành phố đã phối hợp với Ban Quản lý các Khu Công nghiệp và Chế xuất Hà Nội ký Quy chế phối hợp và ban hành 2 văn bản liên tịch chỉ đạo công tác phòng, chống dịch Covid-19 trong các doanh nghiệp thuộc Khu Công nghiệp và Chế xuất Hà Nội trên tinh thần “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm” giữa các bên.

Song song với việc triển khai các nhiệm vụ, đổi mới hoạt động của tổ chức Công đoàn, từ đầu năm đến nay, các cấp Công đoàn Thủ đô cũng đã tích cực tham gia hiệu quả công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Từ sự nhanh nhạy nắm bắt thực tế, Liên đoàn Lao động Thành phố đã nhanh chóng xây dựng mô hình và triển khai việc thành lập “Tổ An toàn Covid-19” để xây dựng “mặt trận” chống dịch trong các doanh nghiệp. Chỉ trong 1 tháng, các cấp Công đoàn Thủ đô đã phối hợp với chính quyền đồng cấp hướng dẫn các doanh nghiệp thành lập được hơn 11.000 “Tổ An toàn Covid-19” tại doanh nghiệp (bao gồm cả doanh nghiệp đã có tổ chức Công đoàn và doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức Công đoàn) với hơn 49.000 công nhân lao động tham gia.

“Việc thành lập các “Tổ An toàn Covid-19” tại doanh nghiệp đã được người sử dụng lao động đồng tình ủng hộ, là mô hình sáng tạo của Liên đoàn Lao động Thành phố được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ghi nhận, Liên đoàn Lao động nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước đã triển khai, áp dụng. Từ việc thành lập và hoạt động hiệu quả của “Tổ An toàn Covid-19”, nhiều doanh nghiệp đã nhận thức được vai trò của tổ chức Công đoàn và mong muốn được thành lập Công đoàn tại doanh nghiệp” - đồng chí Nguyễn Phi Thường nhấn mạnh.

Liên đoàn Lao động Thành phố cũng đã trích từ ngân sách Công đoàn 26,2 tỷ để thực hiện công tác chăm lo, hỗ trợ đoàn viên, người lao động bị ảnh hưởng do dịch bệnh Covid-19 với tinh thần khi đoàn viên, người lao động khó khăn thì tổ chức Công đoàn khẳng định vai trò quan tâm, chăm lo; hỗ trợ lực lượng y, bác sĩ tham gia tuyến đầu chống dịch; ủng hộ chương trình tiêm vắc xin và công tác phòng, chống dịch với số tiền 13,5 tỷ.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho biết, Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TW về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới. Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, Liên đoàn Lao động Thành phố đã chủ động xây dựng dự thảo kế hoạch và sẽ báo cáo với Thường trực Thành ủy để Thành ủy ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết.

Trong 6 tháng cuối năm, Liên đoàn Lao động Thành phố sẽ tập trung triển khai thêm một số Đề án thí điểm như: Đề án thí điểm phát triển Trung tâm Tư vấn pháp luật và hỗ trợ người lao động, đây là đơn vị cung cấp các dịch vụ như: Phát triển Công đoàn cơ sở, phát triển đoàn viên; thương lượng, ký kết Thỏa ước lao động tập thể; đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động... Đồng thời, Liên đoàn Lao động Thành phố cũng sẽ tập trung triển khai việc thành lập Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tại các Tập đoàn, Tổng Công ty tư nhân có đa thành phần, hoạt động ở nhiều địa phương; triển khai Đề án thí điểm thành lập nghiệp đoàn, thu hút tập hợp người lao động khu vực lao động phi chính thức vào tổ chức Công đoàn…

Bên cạnh đó, Liên đoàn Lao động Thành phố sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động hỗ trợ đoàn viên, người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; tích cực tham gia công tác phòng, chống dịch và đảm bảo ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống việc làm của người lao động.

Cũng tại hội nghị đánh giá kết quả 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2021 thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU về “Tăng cường công tác xây dựng Đảng và các đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội” giai đoạn 2020-2025, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong - Trưởng Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 09 của Ban Thường vụ Thành ủy đã ghi nhận và đánh giá cao sự vào cuộc tích cực, chủ động của Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở và công tác phòng, chống dịch bệnh.

“Điển hình là trong thời gian ngắn, các cấp Công đoàn Thủ đô đã thành lập được 11.000 “Tổ An toàn Covid-19” tại doanh nghiệp. Có thể nói, trong cái nguy có cái cơ, trong lúc doanh nghiệp đang đứng trước nguy cơ bị dịch Covid-19 tấn công, họ rất cần những hoạt động thiết thực, hiệu quả như “Tổ An toàn Covid-19” thì Công đoàn đã đứng ra thành lập và chỉ đạo, hướng dẫn “Tổ An toàn Covid-19” hoạt động hiệu quả. Việc thành lập “Tổ An toàn Covid-19” không chỉ đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp trong công tác phòng, chống dịch mà còn góp phần nâng cao vai trò, vị thế của tổ chức Công đoàn tại doanh nghiệp” - đồng chí Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh.

Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội cũng ghi nhận và đánh giá cao Liên đoàn Lao động Thành phố trong việc triển khai Đề án thí điểm phát triển Trung tâm Tư vấn pháp luật và hỗ trợ người lao động. Từ đó, sẽ góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ cốt lõi của tổ chức Công đoàn là chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động, thúc đẩy công tác phát triển đoàn viên, thành lập Công đoàn cơ sở khu vực doanh nghiệp ngoài Nhà nước.

Liên quan đến những nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn trong thời gian tới, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong đề nghị Liên đoàn Lao động Thành phố tiếp tục có sự phối hợp hiệu quả với các đơn vị trong việc triển khai các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ phát triển tổ chức Đảng, đoàn thể trong các doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước; Cùng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thành lập tổ chức Đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp, cần chú trọng tổ chức các hoạt động mang tính thường niên như: Gặp mặt, biểu dương, tôn vinh cấp ủy, các tổ chức đoàn thể tiêu biểu của khối doanh nghiệp ngoài Nhà nước; tổ chức gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp có cấp ủy, tổ chức đoàn thể để lắng nghe, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc tại cơ sở. Như thế, sẽ tạo được sức lan tỏa và thu hút các doanh nghiệp thành lập tổ chức Đảng, tổ chức đoàn thể.

Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong đề nghị Liên đoàn Lao động Thành phố phối hợp với các cơ quan liên quan có kế hoạch tổ chức các hoạt động chăm sóc sức khỏe, tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao thường niên trong công nhân lao động tại các khu công nghiệp và chế xuất để gắn kết doanh nghiệp, thu hút, tập hợp, nâng cao đời sống tinh thần cho công nhân lao động. Về việc hỗ trợ tiêm vắc xin, tổ chức Công đoàn cần tăng cường nắm bắt nhu cầu và tham mưu, hỗ trợ Thành phố trong việc phân bổ vắc xin, tiêm vắc xin cho công nhân lao động. Thực hiện tốt công tác này sẽ vừa đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp, người lao động, vừa khẳng định được vai trò của cấp ủy, tổ chức đoàn thể trong doanh nghiệp, đảm bảo điều kiện để sản xuất thông suốt, không đứt gãy, đảm bảo công ăn, việc làm cho người lao động.

Nhấn mạnh tổ chức Công đoàn đang đối diện với nhiều thách thức khi Việt Nam đang hội nhập và thực thi các cam kết quốc tế, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong đề nghị Liên đoàn Lao động Thành phố có kế hoạch và báo cáo với Ban Thường vụ Thành ủy để có giải pháp giải quyết những vấn đề mới liên quan đến thực hiện Bộ luật Lao động năm 2019; những cam kết quốc tế và đặc biệt là những vấn đề đang đặt ra đối với tổ chức Công đoàn trong tình hình mới. Qua đó, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 02-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới./.